هزینه آزادراه تهران شمال از ٧٥‌میلیارد به بیشتر از ٥‌هزار‌میلیارد؛ 20 برابر

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- آزادراه تهران شمال حالا با گذشت بیشتر از ٤٠‌سال از آغاز فاز مطالعاتی، به یک پروژه تاریخی تبدیل شده است. موضوع اتصال پایتخت به شمال کشور از ‌سال ٥٣ کلید خورده است و حالا با گذشت ٦دولت(از دولت ششم) و بارها تعیین و برآورد بودجه، هنوز در ابتدای کار در جا می‌زند. آخرین برآوردها حاکی از پیشرفت تنها ١٥ تا ٢٠‌درصدی کار است و حالا ادامه این پروژه تاریخی پس از بارها دست به دست شدن به دولت یازدهم واگذار شده است.

از ‌سال ٥٦ که یک شرکت فرانسوی داوطلب اجرای این پروژه با ٧٥‌میلیارد تومان شد تا آخرین مبلغ قرارداد آن‌که بیشتر از ٥‌هزار‌میلیارد تومان برآورد شده است، بارها و بارها کلنگ اجرای پروژه بر زمین خورده اما این آزادراه هنوز به سرانجام نرسیده است. بنا به گفته پیمانکاران و مسئولان متعددی که این پروژه به خود دیده است، ساخت این آزادراه حداکثر ٥‌سال به طول می‌انجامد اما حالا بیشتر از ٤ دهه گذشته است و آزادراه بلاتکلیف تهران شمال، یازدهمین دولت را تجربه می‌کند. عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در نوروز ‌سال گذشته با گلایه از کندی روند اجرای این پروژه اعلام کرده بود کارگروهی برای بررسی شرایط مالی و حقوقی این پروژه ایجاد کرده است و تا زمانی که نتایج نهایی اعلام نشود هیچ وعده‌ای نمی‌دهد. حالا یک سال و سه ماه دیگر از وعده آخرین وزیر در جریان این پروژه، گذشته است و خبر دیگری درباره آزادراه تهران شمال روی خط خبری رسانه‌ها رفته است. عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی دیروز در حاشیه بازدید از روند احداث ترمینال زیارتی «سلام» فرودگاه امام‌خمینی(ره) به خبرنگاران اعلام کرده است قطعه چهار آزاد راه تهران شمال تابستان امسال زیر بار ترافیک می‌رود. اما محمد سعیدی‌کیا، رئیس بنیاد مستضعفان جزییات بیشتری درباره آخرین وضع پروژه قدیمی آزادراه تهران شمال با خبرنگاران درمیان گذاشته است. سعیدی‌کیا با تأکید بر این‌که در این پروژه آزادراهی، وزارت راه و بنیاد مستضعفان شریک یکدیگر هستند، گفته است قطعه اول پروژه را در پایان‌ سال ٩٥ تحویل می‌دهیم. او برای پایان قطعه دوم نیز‌ سال ٩٧ را زمان‌گذاری کرده و گفته است در ماه‌های آینده قطعات جدیدی از آزادراه تهران شمال برای ساخت تحت عملیات عمرانی قرار می‌گیرد و برای اجرای قطعه سوم آزادراه که بسیار کوهستانی و صعب‌العبور بوده و پیچیدگی‌های خاصی دارد، طرح کاملی اجرا خواهد شد.

هزینه ساخت ٢٠ برابر شد
سعیدی‌کیا در آخرین برآورد مالی اجرای این پروژه اعلام کرده است: هزینه ساخت قطعات یک، دو و چهار آزادراه، حدود ۵‌هزار‌میلیارد تومان است. او با بیان این‌که برای هر قطعه از این آزادراه مناقصه‌های متفاوتی برگزار شده است، توضیح می‌دهد: طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده قطعه دو این آزادراه باید تا پایان‌ سال ٩٦ یا اوایل ٩٧ به بهره‌برداری برسد و قطعه سوم این آزادراه نیز به علت پیچیدگی‌های زیاد تاکنون طراحی نشده است. رئیس بنیاد مستضعفان همچنین تأکید کرد: با این حال درصدد هستیم به عنوان پیمانکار این آزادراه قطعات مختلف آن به تدریج احداث شود تا مردم برای رفت‌وآمد در این مسیر مشکلی نداشته باشند.
در شرایطی بنیاد مستضعفان دوباره اجرای این پروژه را در دست گرفته است که یکبار دیگر و در‌ سال ١٣٧٥‌ هاشمی‌‌رفسنجانی، رئیس‌جمهوری وقت اجرای طرح آزادراه تهران شمال را به این ارگان سپرده و قرار بود با مشارکت بنیاد مستضعفان و با هزینه‌ای معادل ٢٥٠‌میلیارد تومان طی پنج‌ سال این آزادراه به بهره‌برداری برسد که هزینه ساخت این آزادراه درحال حاضر به ٥‌هزار‌میلیارد تومان رسیده که گویای افزایش ٢٠ برابری آن است. پس از آغاز عملیات اجرایی احداث این آزادراه به علت مشکلات زیادی که وجود داشت احداث آن متوقف و بار دیگر در ‌سال ٨٢ با امضای قراردادی با چینی‌ها به مبلغ ٢٤٥‌میلیون دلار قرار شد احداث این پروژه بزرگ ملی با سرعت بیشتری دنبال شود اما اجرای این آزادراه تا ‌سال ٨٥ دوباره با گره‌ای دیگر مواجه شد و اسناد اعتباری آن تا آخر این‌ سال باز نشد.

با طولانی‌شدن قرارداد، شرکت چینی خواستار افزایش قیمت آن تا ٧٩٠‌میلیون دلار شد اما درنهایت با این شرکت چینی قرارداد ٤٠٠‌میلیون دلاری به امضا رسید و قرار شد قطعه یک آن از کن تا دوآب شهرستانک به طول ٣٢ کیلومتر طی سه‌سال آینده به بهره‌برداری برسد.  قطعه چهارم این آزادراه به طول ٢٠ کیلومتر هرچند در‌ سال ٩٢ به بهره‌برداری رسید اما این قطعه به علت مشکلات زیرساختی تاکنون مسدود مانده و قرار است با رفع مشکلات آن توسط پیمانکار یعنی بنیاد مستضعفان تابستان امسال زیر بار ترافیک برود.  قطعه یک این آزادراه از تقاطع بزرگراه آزادگان و شهید همت شروع شده و با عبور از مناطق کن، سولقان و امامزاده عقیل و تونل تالون و دره لانیز به سه‌راهی شهرستانک می‌رسد و با افتتاح این قطعه قسمتی از راه فعلی که از طریق کرج می‌گذرد، حذف و مسیر فعلی حدود ٦٠ کیلومتر کوتاه‌تر می‌شود. قطعه دوم این آزادراه حدفاصل دوآب شهرستانک - پل زنگوله به طول تقریبی ٢٥ کیلومتر است، تونل‌های بلند البرز هر یک به طول ٦‌هزار و ٣٥٠ متر در این منطقه قرار دارد و با اجرای این قطعه طول مسیر جاده فعلی کرج - چالوس حدود پنج کیلومتر کوتاه‌تر می‌شود. قطعه سوم آزادراه تهران شمال حد فاصل پل زنگوله –سه‌راهی دشت نظیر به طول تقریبی ٤٦ کیلومتر است، مسیر دارای دو خط رفت و دو خط برگشت است و در قسمت‌های فراز یک خط کندرو به مسیر اضافه می‌شود که به گفته رئیس بنیاد مستضعفان مطالعات اولیه این قطعه انجام نشده و احداث این قسمت از پیچیدگی‌های زیادی برخوردار است. قطعه چهار آزادراه تهران‌شمال حدفاصل سه‌راهی دشت نظیر - چالوس به طول حدود ٢٠ کیلومتر به صورت دو خط رفت و دو خط برگشت خواهد بود و در قسمت‌های بلند آن یک خط کندرو نیز وجود دارد و قرار است تابستان امسال زیر بار ترافیک برود.