اعتراض روزنامه اصلاح‌طلب به تصمیمات بنزینی دولت

به گزارش پارس، روزنامه آفتاب یزد امروز چهارشنبه ۹۴/۳/۶ در گزارشی نوشت: دولت به سراغ حامل های انرژی رفته است. بعد از بنزین، این بار نوبت گاز است که دستخوش تغییر ۱۵ درصدی شود. چند روز پیش، وزارت نفت در قالب پیشنهادی به دولت، افزایش نرخ گاز را پیشنهاد داده بود که سرانجام دیروز به صورت رسمی حمید رضا عراقی، مدیر عامل شرکت ملی گاز، اعلام کرد:" گاز خانگی و تجاری به میزان ۱۵ درصد افزایش پیدا کرد." عراقی اما گفته است که قیمت گاز مصرفی بخش کشاورزی، صنایع پتروشیمی ها و نیروگاه ها افزایش پیدا نکرده است و بر مبنای قیمت های سال ۹۳ محاسبه خواهد شد. علاوه بر اینها، قیمت گاز سی ان جی نیز ثابت مانده و بدون تغییر به خودروها عرضه می شود. اما این افزایش قیمتی در حالی است که سال گذشته تعرفه گاز بخش دولتی ۲۰ درصد، بخش تجاری ۳۰ درصد و سایر بخش ها مانند آموزش ۱۵ درصد افزایش پیدا کرده بود. این نرخ در سال ۹۴ به صورت کلی به ۱۵ درصد رسید. این در حالیست که بارها و بارها اعلام شده بود" قیمت های حامل های انرژی در سال ۹۴ تغییری نخواهد داشت."
 
جزئیات افزایش ۱۵ درصدی نرخ گاز، شامل چه مصارفی می شود؟
عراقی، ضمن تائید افزایش ۱۵ درصدی قیمت گاز، تنها به ذکر کلیات اکتفا نکرده وجزئیات را هم بیان نموده است. "افزایش ۱۵ درصدی قبوض گاز، شامل گاز مصرفی بخش های خانگی، دولتی و تجاری است"، همچنین مدیر عامل شرکت ملی گاز، اعلام کرده است که قیمت گاز مصرفی مراکز آموزشی و ورزشی نیز ۱۵ درصد افزایش خواهد داشت.
 
در همین رابطه، سیروس سازدار، نماینده سابق مجلس در گفتگوی اختصاصی با آفتاب یزد اقدام یکباره دولت در افزایش نرخ حامل های انرژی را اقدامی نابه جا دانست و گفت:" سهم گاز بر تامین سوخت تجاری، خانگی و نیروگاه ها قابل توجه است، وقتی دولت یکباره و بدون اطلاع اقدام به افزایش ۱۵ درصدی حامل های انرژی می کند، باید به اینهم توجه داشته باشد که گازبه عنوان انرژی زیرساختی مدنظر قرار گرفته است. این واقعیت بر کسی پوشیده نیست که بعد از بنزین، گاز بیشترین مصرف را در کشور داشته است و بعد از انقلاب هم برنامه اصلی بر این بود که تمام همت ها معطوف این قضیه باشد که گاز می خواهد جایگزین نفت سفید شود.
 
افزایش سوخت در دولت اصلاحات از نظمی برخوردار بود که متاسفانه دولت کنونی آنرا الگوی خودش قرار نداده است. این کارهای عجولانه، سیستم اقتصادی مملکت را به هم می زند، بنزین بدون هماهنگی، گاز بعد از آن افزایش پیدا می کنند بدون اینکه به تبعات آن توجه شود."
نکته ای که شاید از دید مسئولان غافل مانده است، افزایش قیمت گاز آنهم در فصل گرمسیر سال است. سازدار در این خصوص گفت:" دولت در فصل گرما این کار را در دستور کار خود قرار داد بدون توجه به این مسئله که در تابستان مازاد بر مصرف داریم.مراکز عمده هم در تابستان از گاز استفاده می کنند. افزایش قیمت گاز بدون معنا و مفهوم صورت پذیرفت. در واقع گویا دولت تنها راه چاره را در افزایش قیمت ها دیده است و سعی دارد کسری اش را از دل حامل های انرژی بیرون بکشد."اما عراقی در خصوص تفکیک دو فصل سرما و گرما هم توضیحاتی ارائه داده است: "قیمت قبوض گاز مصرفی در ماه های سرد سال با فصول گرم تفاوت دارد، نرخ تابستانی قبوض گاز در تابستان حداکثر ۱۵۰ تومان به ازای هر متر مکعب خواهد بود. قیمت هر متر مکعب گاز مصرفی در فصل زمستان نیز با افزایش ۱۵ درصدی به ۹۶ تومان می رسد."
 
همه چیز به اینجا ختم نمی شود، حتی نحوه محاسبه عوارض درج شده در قبض گاز هم تغییر کرده است." در سال گذشته به ازای هر مترمکعب گاز مصرفی ۱۳ تومان اخذ می شد، اما برای سال ۹۴ مقرر شده که میزان عوارض ۱۰ درصد مبلغ گاز مصرفی باشد."
 
مدیر عامل شرکت گاز، در نشست خبری روز گذشته، به مصرف بی رویه گاز در کشور هم اشاره کرده است:" سالانه ۱۸۰میلیارد مترمکعب گاز در کشور تولید می شود و بیش از ۵۰ میلیارد مترمکعب گاز تولیدی در کشور در بخش خانگی مصرف می شود. همچنین در فصول سرد سال میزان مصرف خانگی به شدت افزایش می یابد به طوریکه ۸۵ درصد گاز کشور در بخش خانگی مصرف می شود و مصرف روزانه ۶۰۰ میلیون میتر مکعب در کشور گزارش شده است."، مصرف گاز در کشور به حدی مهم است که عراقی، روزگذشته در نشست خبری اش صراحتا بیان کرده است:" در حال حاضر حدود ۹۵ درصد کشور تحت شبکه گازرسانی قرار دارد و۷۰ درصد انرژی کشور نیز توسط گاز تامین می شود.".
 
اما چرا دولت ناگهان تصمیم به افزایش نرخ گاز گرفت و این افزایش قیمت چه تاثیری بر وضعیت کنونی اقتصاد خواهد گذاشت؟
"۶ میلیون نفر از یارانه بگیران به قطع حذف شدند" ، " بنزین تک نرخی شد" ، " قیمت گازهای تجاری و خانگی ۱۵ درصد افزایش داشت." اینها همه خبر از تغییر در سیستم اقتصادی کشور می دهد، جدا از انتقادهایی که به نحوه اطلاع رسانی تیم دولت در این زمینه می شود و واقعیتی است که نمی توان از آن چشم پوشاند، اما این سوال همواره مطرح می شود که چرا دولت در حال حاضر و بدون هیچ مقدمه و پیش زمینه ای دست به افزایش قیمت ها زده است؟
 
سازدار در پاسخ به این سوال به خبرنگار ما گفت:" در برنامه همه دولت ها مخصوصا دولت اصلاحات نکته مهم این بوده که گاز را جایگزین نفت سفید بکنند، اما دولت کنونی که مشی اصلاح طلبانه هم دارد و همه ما به آن رای دادیم و مورد حمایتمان است، این چیزها برایش در اولویت نیست. درست است که دولت به کسری برخورده است، اما دولت به جای دستکاری قیمت حامل های انرژی باید یارانه ثروتمندان را قطع کند. حتی این افزایش قیمت هم باعث تورم خواهد شد، این سیاست غلطی است، از یک طرف سوخت گاز را افزایش می دهیم و از یک طرف دیگر جیب ثروتمندان را پر می کنیم، با این کارمان به افراد کم درآمد روزبه روز فشار بیشتری وارد خواهیم کرد. این قابل انتقاد است. من به عنوان یک اقتصاددان سردرنمی آورم که دولت با چه معیارهایی تصمیم می گیرد که قیمت گاز را افزایش دهد. در فصل زمستان قطعا با کمبود گاز مواجه خواهیم شد چون دولت در فصل گرما این کار را کرده است. انگار که الان گاز روی دست دولت مانده است. در حالت کلی این اقدام نه مفهوم سیاسی دارد، نه مفهوم اقتصادی و نه مفهوم اجتماعی. نارضایتی تنها به بار خواهد آورد و سیاست افزایش گاز مغایرسیاست های کلی دولت است" .سازدار در ادامه به عدم نظارت مجلس بر تصمیمات اقتصادی تیم دولت اشاره کرد و گفت:" در محاسبات دولت نظارتی وجود ندارد و مجلس به جای پرداختن به اصل، به فرع پرداخته است و این اصلا خوب نیست. دولت هم نیاز به مشاور دارد."
 
به نظر می رسد همه چیز حاکی از"آغازفازسوم هدفمندی یارانه ها" است، طرحی که به گفته بسیاری از اقتصاددانان توانست یک تنه اقتصاد مملکت را فلج کند. درست اردیبهشت سال گذشته بود که بارها وبارها ازتریبون های مختلف اعلام شد که متقاضیان دریافت یارانه نقدی مجددا باید ثبت نام کنند و همان موقع بود که با افزایش قیمت حامل های انرژی، دولت رسما اعلام کرد که وارد فاز دوم هدفمندی شده است.
 
اینکه چرا دولت به فاصله چند روز بعد از تک نرخی کردن بنزین درسکوت رسانه ای، به سراغ گاز رفته است، پرسشی بود که حتی سخنگوی دولت هم ازپاسخ به آن اجتناب کرده است، در همین خصوص سازگار نماینده مجلس گفت:" اینکه بلافاصله بعد از افزایش نرخ بنزین، گاز را هم افزایش دهیم، مفهومی ندارد و از همه مهمتر این است که این کارها بدون توجه به درآمد مردم صورت بگیرد. مگر یک کارمند دولت چقدردرآمد دارد؟ افزایش قیمت های گذشته با معیارهای مشخصی صورت می پذیرفت، گاز، برق، آب و ...افزایش پیدا می کنند وآن وقت انتظار داریم تورم هم کاهش پیدا کند. این اقدامات مغایر مصلحت جامعه نیست. این درست نیست که مصارف مردم افزایش پیدا کند و در مقابل روزانه به آنها مبلغ کمتری یارانه داده شود. منظور من این است که نباید دولت نیاز اولیه طبقات کم درآمد را افزایش بدهد و در مقابل به افراد پردرآمد پول بدهد."
 
افزایش قیمت حامل های انرژی تا چه اندازه کسری را برطرف می کند؟
طبق اعلام منابع رسمی، دولت حدود ۶۰۰۰ هزار میلیارد تومان کسری تا پایان سال در بخش طرح هدفمندی یارانه ها، وجود دارد.نرخ بنزین که در حال حاضر از ۷۰۰ تومان به ۱۰۰۰ تومان افزایش پیدا کرده است، حدود سه تا چهار هزار میلیارد تومان به منابع دولت خواهد بازگرداند. قطعا افزایش ۱۵ درصدی نرخ گازهای خانگی و تجاری، باز هم مبالغی به صندوق دولت برمی گردد. اما به نظر سازگار این راه چاره نیست، این اقتصاددان معتقد است در برهه کنونی مجلس باید پادرمیانی کند:" درهیچ دوره ای به اندازه امروز، دولت ها باعث افزایش قیمت ها نبودند، ازهمه مهمتراین افزایش قیمت ها هم درجیب دولت نمی رود. الان با افزایش قیمت گاز، کارخانه ها به بهانه آن، قیمت تولید را هم بالا می برند. دولت انگارسوخت را دستکم گرفته است. راه حل بهتر برای کسری بودجه، حذف دهک های پردرآمد است، نه فشار به دهک های پایین تر." از امروز قیمت گاز هم افزایش خواهد یافت، شوک اقتصادی دولت تا مدت ها پس لرزه هایی خواهد داشت و باید منتظر ماند و دید تیم اقتصادی دولت چگونه خواهد توانست افزایش قیمت ها را در آینده کنترل کند.