دام فروشي به جاي دامپروري/ خروج 50 درصدي شير خام/ صنعت دام پروري در سراشيبي سقوط

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- شيري- خراسان شمالي با داشتن ظرفيت هاي فراوان در زمينه دامداري و کشاورزي، توجه ويژه مسئولان را براي توسعه شيوه هاي مدرن و گذر از شيوه هاي سنتي مي طلبد.با توجه به اين که دامپروري در خراسان شمالي از جمله مشاغل اساسي کسب درآمد به خصوص براي روستائيان است اما در سال هاي اخير به دليل بروز خشکسالي هاي پي در پي، صنعت دامپروري دچار آسيب شديد شده است به طوري که بسياري از دامداران حتي توان تهيه علوفه دام هاي خود را نيز ندارند و به ناچار آن ها را با کمتر از يک سوم قيمت واقعي، به بازار عرضه مي کنند. اين در حالي است که اگر صنعت دامداري و دام پروري مورد توجه قرار گيرد، مي تواند به يک صنعت سودآور تبديل شود.

متکي به تسهيلات
«محمدپور» يکي از دامداران که به دليل هزينه هاي بالا و درآمد پايين اين حرفه، تعداد دام هايش را از 200 به 30 رأس کاهش داده است، مي گويد: با اين که پي گيري هاي زيادي براي دريافت پروانه دامپروري 200 رأسي داشتم، اما طي 3 سال اخير به دليل همخواني نداشتن هزينه و درآمدها، در آستانه ورشکستگي قرار گرفتم و ناگزير تعداد دام ها را به 30 رأس کاهش دادم.وي مي افزايد: در شرايط فعلي، دامداران حتي براي تأمين سرمايه روزانه هم به استفاده از تسهيلات بانکي متکي هستند و اگر حمايت هاي ويژه توسط دولت انجام نشود، اين صنعت درآينده نه چندان دور با رکود مواجه خواهد شد.

سود منفي
يکي ديگر از دامداران در اين باره مي گويد: در حالي که يک سال و نيم پيش گوساله اي را 6 ميليون تومان خريداري و طي چند ماه، يک و نيم ميليون تومان هزينه کردم، اما امسال آن را 6 و نيم ميليون تومان فروختم که سود منفي داشت.به گفته وي، دامداري سنتي از حداقل امکانات و تجهيزات برخوردار است و کمترين بهره وري را دارد، بنابراين بايد تدابيري انديشيده شود که اين صنعت به سمت دامپروري صنعتي سوق داده شود.وي تصريح مي کند: کمبود نقدينگي يکي از مشکلات اساسي است که مسئولان تاکنون اقدام مناسبي در اين زمينه انجام نداده اند و نرخ بالاي تسهيلات بانکي نيز مزيد بر علت شده است.به گفته وي، تأمين علوفه دام، خريد تضميني توليدات دامداري ها و پرداخت وام هاي کم بهره و بلند مدت از خواسته هاي دامپروران است.

شيب تند سقوط
يک کارشناس فعال در عرصه دام پروري نيز مي گويد: دام پروري، با توجه به شرايط آب و هوايي، سوددهي آن مقطعي است و اکنون که تعداد دام ها کاهش يافته و تسهيلات بانکي نيز با نرخ سودهاي بالا پرداخت مي شود، اين صنعت را در شيب تند سقوط قرار داده است.وي اظهار مي دارد: در حالي که بهبود توليدات بخش دام پروري مي تواند در توسعه اقتصادي استان و بالا بردن سطح درآمد زندگي شاغلان مؤثر باشد، اما شرايط به گونه اي شده است که فعالان در اين بخش، اميدي به آينده ندارند.وي تصريح مي کند: با اين که خريد شير تضميني با نرخ يارانه اي از جمله برنامه هاي حمايتي دولت است، اما شرايطي که براي تخصيص يارانه شير در نظر گرفته شده، براي دامداران استان که توليد سنتي دارند، بسيار مشکل است.

تعديل تعداد دام
«حصاري» رئيس اتحاديه دامداران استان نيز در اين باره مي گويد: با اين که قيمت فرآورده هاي لبني سالانه 25 تا 30 درصد افزايش مي يابد اما شير که فرآورده اصلي است، افزايش قيمت مناسبي ندارد و همين مسئله هر ساله فاصله بين درآمد و هزينه را افزايش مي دهد.وي اضافه مي کند: از آن جايي که تأمين علوفه يکي از مشکلات اصلي دامداران است، لازم است در زمان برداشت محصولات کشاورزي، تسهيلات ارزان قيمت در اختيار دامداران قرار گيرد تا براي خريد و ذخيره سازي بخشي از نهاده هاي دامي اقدام کنند.وي مي افزايد: طي چند سال اخير، علاوه بر قيمت فرآورده هاي لبني، قيمت نهاده هاي دامي نيز حدود 170 درصد افزايش يافت، در حالي که در روستاهاي سخت گذر، دلالان شير را که با شرايط خاص، هزار و 440 تومان تعيين قيمت شده است، به قيمت 750 تا 800 تومان خريداري مي کنند و حدود هزار و 50 تومان به کارخانه هاي لبني مي فروشند.وي اظهار مي دارد: وجود اين گونه مشکلات در استان، علاوه بر تعطيلي عمده واحدهاي صنعتي، کاهش تعداد دام ها را نيز موجب شده است به طوري که در حال حاضر، تعداد دام هاي يک دامداري 200 تا 300 رأسي، به 25 تا 50 رأس کاهش يافته است.وي نرخ بالاي سودهاي بانکي را يکي ديگر از مشکلات در اين بخش ذکر مي کند و ادامه مي دهد: با اين که صنعت اشتغال زاي دام پروري در حال نابودي است، به غير از بانک کشاورزي، ديگر بانک ها تسهيلات با نرخ سود 27 تا 28 درصد پرداخت مي کنند که اين مسئله بر نابودي اين صنعت دامن مي زند.«حصاري» خاطرنشان مي کند: با اين که براساس برنامه ريزي هايي، مقرر شد دام هاي ضعيف حذف و دام هاي پرتوليد حفظ شود، اما متأسفانه حذف تمام دام ها در شيب تندي قرار گرفته است و اگر اين روند ادامه يابد تا 2 سال آينده صنعت دام پروري در استان نابود خواهد شد.

به گفته وي، اگرچه وضعيت دام پروري در کشور نيز مناسب نيست، اما با حفظ دام هاي اصلي و حمايت از دامداران، اين معضل تا حدودي کنترل و مديريت شده است که در خراسان شمالي اين معضل همچنان ادامه دارد.وي عنوان مي کند: در شرايطي که از 12 واحد لبني موجود در استان، تنها 3 واحد با يک چهارم ظرفيت فعاليت دارد، خروج شير خام از استان به منظور تنظيم بازار عرضه و تقاضا به نفع دامدار است، زيرا در غير اين صورت ممکن است قيمت شير کمتر از قيمت کنوني باشد.وي عنوان مي کند: در شرايط فعلي حمايت از دامداران بايد به گونه اي باشد که حداقل شيب تند رکود به شيب ملايم تبديل شود و اين امر زماني محقق مي شود که فاصله قيمتي گوشت دام زنده با گوشتي که در فروشگاه ها عرضه مي شود، کمتر باشد، اين در حالي است که قيمت گوشت دام زنده 9 هزار و 500 تومان و در فروشگاه ها، 30 هزار تومان است که اين تفاضل قيمتي، هيچ سودي براي دامدار ندارد.

خروج 50 درصدي شير خام
مدير دام سازمان جهادکشاورزي خراسان شمالي نيز با اشاره به وضعيت نامناسب دامپروري در استان مي گويد: با اين که عمده شير ديگر استان ها در دامپروري هاي صنعتي توليد مي شود، اما در خراسان شمالي بالعکس عمده شير در دامپروري هاي سنتي توليد مي شود که به همين دليل کيفيت توليدات آن نسبت به ديگر استان ها کمتر است.«داوطلب» مي افزايد: از آن جايي که صنايع لبني با فناوري بالا در استان نداريم، بيش از 50 درصد از شير توليدي استان به خارج از استان ارسال مي شود که اين مسئله بر کاهش قيمت شير تأثير مي گذارد.به گفته وي، بالا بودن بار ميکروبي و دور بودن مراکز جذب، قيمت شير در استان به نسبت کمتر است.وي تصريح مي کند: در حال حاضر 114 واحد دامپروري صنعتي با 5 هزار و 260 رأس و 542 واحد سنتي داراي پروانه روستايي با 6 هزار و 435 رأس دام در استان وجود دارد.وي تعداد دام هاي موجود در استان را 134 هزار و 363 رأس ذکر مي کند.

پايداري توليد
معاون بهبود توليدات دامي سازمان جهادکشاورزي خراسان شمالي نيز با بيان اين که سالانه با پرداخت تسهيلات، نقدينگي بخش دامپروري را تأمين مي کنيم، مي گويد: با اين که طي چند سال اخير شرايط دامپروري در کشور دچار چالش شده بود، اما با اعطاي تسهيلات به دامداراني که به شيوه اصولي فعاليت داشتند، توانستيم بخشي از دامپروري را در اين بخش حفظ کنيم و حتي افزايش ظرفيت داشته باشيم. «علي مبارکي» اظهارمي دارد: از آن جايي که دامپروري در استان به دليل همخواني نداشتن قيمت شير و نهاده ها دچار اشکال شده بود، از سال گذشته با تثبيت قيمت نهاده ها، ميزان توليد نيز به ثبات رسيده است.

وي که دامپروري را از جمله صنعت هاي ريسک پذير مي داند، خاطرنشان مي کند: فعاليت در اين بخش 70 درصد به عوامل محيطي و تنها 30 درصد به عوامل مديريتي و ديگر بحث ها بستگي دارد که متأسفانه عمده واحدهايي که تعطيل شده اند مشکل مديريتي دارند.

وي که افزايش قيمت نهاده هاي دامي را از جمله مشکلات دامپروران مي داند، خاطرنشان مي کند: طي دو سال اخير، حمايت هاي ويژه اي از بخش دامپروري توسط دولت انجام شده است، به طوري که به ازاي هر کيلوگرم شير، 144 تومان يارانه شير پرداخت مي کند.

به گفته وي، براي حمايت از دامداران استان، در 3 ماه نخست سال گذشته، يک ميليارد و 800 ميليون تومان يارانه شير و در 9 ماه اخير نيز 19 هزار تن جو مدت دار به دامداران در استان تحويل داده شد.

وي با بيان اين که سياست دولت براي بحث هاي زيربنايي است، اضافه مي کند: تثبيت قيمت نهاده ها در پايان سال گذشته و اوايل امسال، پايداري توليد را موجب شده است.

وي تصريح مي کند: اگرچه در حال حاضر خريد تضميني شير انجام مي شود، اما به دليل اين که عمده دامداران استان به شکل معيشتي و سنتي فعاليت مي کنند، نمي توانند شرايط مورد نظر را تأمين کنند، در نتيجه قيمت پايين تر است.

رئيس سازمان جهاد کشاورزي خراسان شمالي خبر داد: پرداخت تسهيلات با کارمزد 11 درصد به دامداران
علي نيا- دامداران داراي مجوز مي توانند تسهيلات با کارمزد 11 درصد دريافت کنند.

«يوسفي» رئيس سازمان جهاد کشاورزي خراسان شمالي با اعلام اين خبر به خبرنگار ما گفت: از طريق صندوق توسعه ملي، 45 ميليارد تومان براي طرح هاي کشاورزي به ويژه بخش دامداري در استان مصوب شده است که امسال پرداخت مي شود.

وي افزود: اين تسهيلات به تمام دامداراني که مشکل نقدينگي دارند پرداخت خواهد شد.

صنعت دام پروري در سراشيبي سقوط
دکتر محمد اسماعيل نيا نايب رئيس کميسيون کشاورزي و منابع طبيعي مجلس شوراي اسلامي- متأسفانه طي سال هاي اخير، با وجود ظرفيت هاي خوب در بخش دام پروري، زمينه براي رونق اين صنعت فراهم نشده است و همين امر دليلي مهم براي کاهش تعداد دام و تعطيلي دامداري هاي صنعتي نه تنها در استان بلکه در سراسر کشور شده است.خراسان شمالي استاني با قابليت ها و ظرفيت هاي بالايي است که مي تواند به قطب دام پروري در کشور تبديل شود، اما اين در حالي است که عمده دامداران به دليل همخواني نداشتن درآمد و هزينه در آستانه سقوط قرار دارند.اگرچه فضاي فعلي اين صنعت در کشور نگران کننده است اما بايد راهکارهاي اساسي براي رقابت با ديگر استان ها داشته باشيم، زيرا چرخه فعلي دامداري ها در حال نابودي است. بايد به بهبود شرايط مديريتي در اين صنعت بيشتر از گذشته توجه شود تا بتوانيم چاره اي براي رهايي از شرايطي که دامداران با آن مواجه هستند، بينديشيم.در شرايط فعلي، تلاش هاي دولت براي بهبود وضعيت هم تاکنون تأثيري نداشته و دامداري هاي شيري به سرعت در حال سقوط و نابودي است، بنابراين بايد نظام قيمت گذاري محصولات دامي اصلاح شود، تا دامدار توان رقابت کافي در اين صنعت را داشته باشد. براي اين که بتوانيم در اين صنعت موفق عمل کنيم بايد، مديريت توليد و شرايط مساعد در بازار مصرف فراهم شود.هر چند قصد بي انصافي و بي توجهي به تلاش هاي دولت در اين بخش نداريم، اما با اين شرايط، دامداران شکست مي خورند و بايد مدل هاي خوب و قوي براي تحول در اين صنعت ارائه کنيم. در حال حاضر توسعه فعاليت هاي آموزشي و ترويجي براي ارتقاء آگاهي و دانش فني دامداران حلقه کم رنگ شده اي است که بايد بيشتر به آن توجه شود. بنابراين مي توان گفت فرهنگ سازي و فراهم شدن زير ساخت ها براي توسعه صنايع دامي درکشور الزامي است، زيرا با قيمت هاي موجود، ميزان توليدات نسبت به سرانه جهاني کمتر خواهد بود. در مجموع، سياست ها به گونه اي است که دامداري در منطقه، رو به افول است و براي نجات و احياء اين صنعت بايد برنامه ريزي اصولي انجام شود.برگزاري دوره هاي آموزشي، اعمال سياست هاي حمايتي و اعطاي تسهيلات بانکي، از جمله سياست ها و حمايت هاي دولت براي بهبود شرايط دامداري هاست که نبود تناسب ميان قيمت مواد مورد نياز واحدهاي دام پروري و قيمت فروش شير و گوشت، سقوط فعاليت تعداد زيادي از دامداران را موجب شده است.

ورشکستگي بيشتر دامداران خراسان شمالي
علي نيا- در حال حاضر عمده دامداران خراسان شمالي ورشکسته اند و برخي از آن ها، تنها به منظور ادامه راه در اين حرفه، از سرمايه هاي پنهان خود استفاده مي کنند.مديرعامل انجمن خبرگان کشاورزي خراسان شمالي با بيان اين که دامداران از نظر نقدينگي دچار چالش شده‌اند، گفت: سود بالاي بانکي و مشکلاتي مانند کمبود نقدينگي و نبود بازار مناسب براي خريد و فروش دام، فعاليت دامداري‌هاي اين استان را تهديد مي کند و بي انگيزگي فعالان اين عرصه را موجب مي شود.«عليداديان» خاطرنشان کرد: دامداران و کشاورزان که همواره در فصول پاييز و زمستان به دليل هزينه هاي بالاي دامي و کشاورزي، مقروض مي شوند، بايد در بهار و تابستان، بدهکاري‌هايشان را پرداخت کنند که متأسفانه شرايط نامناسب بازار و بالا بودن نرخ سودهاي بانکي، آن ها را با مشکلاتي مواجه کرده است.وي با اشاره به اين که قيمت دام زنده (بره) از 13 هزار تومان در ماه گذشته به 9 هزار تومان رسيده است، گفت: اکنون که زمان فروش دام هاي مازاد دامداران است، نرخ آن 3 هزار تومان کاهش يافته است که اين مسئله اجحاف در حق دامداران است زيرا مردم هر کيلو گوشت را از قصابي ها33 هزار تومان خريداري مي کنند و اين شرايط به دامداران ضرر اقتصادي وارد مي کند.

وي ورود شرکت پشتيباني به عرصه تنظيم بازار را بهترين راه حل در اين بخش برشمرد و گفت: وقتي قيمت ها کاهش پيدا مي کند، اگر اين شرکت وارد عمل شود و دام را با قيمت مناسب از دامدار خريداري کند، از آسيب ها و معضلات بعدي که متوجه فعالان در اين عرصه خواهد بود، جلوگيري مي کند.وي با گله مندي از بالابودن نرخ سود تسهيلات بانکي، بيان کرد: در حالي که قيمت خريد يک رأس دام سنگين، حدود 9 ميليون تومان است، متقاضيان تسهيلات بايد به ازاي قيمت هر رأس دام، حدود يک ميليون و 500 هزار تومان سود به بانک پرداخت کنند که با توجه به شرايط فعلي بازار، پرداخت اين ميزان سود براي دامدار صرفه اقتصادي ندارد.وي با اشاره به مشکلات دريافت تسهيلات نيز بيان کرد: دريافت تسهيلات تنها راه کار جبران نقدينگي دامداران است، اما سودهاي کلان بانکي به جاي برطرف کردن مشکل، بار سنگين تري را بر دوش آن ها مي گذارد، به همين دليل برخي از دامداران تا آستانه ورشکستگي نيز پيش رفته اند و برخي نيز با کاهش تعداد دام، سعي کرده اند مشکلات نقدينگي خود را برطرف کنند.

وي تصريح کرد: دامداران به حمايت مسئولان و برنامه ريزي مناسب و کاربردي براي رهايي از موانع و مشکلات پيش رو در صنعت دامداري و دام پروري نياز دارند.