قدرت خرید مردم چقدر تغییر کرد؟

به گزارش پارس،فاطمه پاسبان، عضو هيات علمی مركز تحقيقات و بررسی مسائل روستايی وزارت جهاد كشاورزی درباره گزارش اخیر فائو در مورد آینده وضعیت غذا در جهان اظهار کرد: سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل (فائو) در گزارش جدید خود با اشاره به ادامه کاهش هزینه‌های مربوط به مواد غذایی در ماه آوریل، پیش‌بینی کرد که این هزینه‌ها در سال 2015 به پایین‌ترین حد خود در پنج سال گذشته خواهد رسید. به عبارتی با کاهش قیمت غذا در جهان امکان تهیه غذای ارزان فراهم شده است و البته انتقال کاهش قیمت جهانی غذا به داخل هر کشور می‌تواند امکان فراهم‌سازی غذای ارزان را برای مردم آن کشور فراهم کند.
 
او با بیان اینکه باید بررسی‌های لازم انجام گیرد تا مشخص شود، این انتقال در ایران نیز اتفاق افتاده است، گفت: اگر نگاهی به داده‌های مرکز آمار ایران بیندازیم مشاهده می‌کنیم که روند هزینه‌های خوراکی یک خانوار شهری در سال 1390 نسبت به سال 89 در حدود 25.2 درصد، در سال 1391 نسبت به سال 90 در حدود 36 درصد و سال 1392 نسبت به سال 91 در حدود 23.3 درصد افزایش یافته است.
 
این کارشناس حوزه کشاورزی همچنین اظهار کرد: در همین دوره، نرخ تورم در مناطق شهری برای سال 1390 26.4 درصد ، برای سال 1391 در حدود 28.6 درصد و برای سال 1392 در حدود 32.1 درصد بوده است. با مقایسه ارقام رشد هزینه‌های خوراکی و دخانی یک خانورا شهری و نرخ تورم مشاهده می‌شود که در سال 1390 و 1392 به ترتیب 1.2 و 8.8 درصد نرخ تورم از نرخ رشد هزینه‌های خوراکی و دخانی خانوار شهری بیشتر است. این به آن معناست که نه تنها سبد خوراکی خانوار شهری افزایش نیافته بلکه به دلیل تورم کاهش هم داشته است.
 
او افزود: از سوی دیگر نرخ تورم اعلام شده مرکز آمار هم نشان می‌دهد که در سال 1392 نرخ تورم برای خوراکی‌ها 43.7 درصد، برای نان وغلات 32.4 درصد و برای گوشت قرمز و سفید و فرآوردهای آن در حدود 33 درصد بوده که این نشان‌دهنده این است که این مواد غذایی نسبت به سال قبل افزایش قیمت داشته‌اند . یعنی قیمت خوراکی‌ها کاهش نیافته بلکه روند افزایشی داشته است.
 
پاسبان ادامه داد: آمار بانک مرکزی نیز حاکی از آن است که میزان مصرف سرانه یک خانوار شهری در سال 1392 نسبت به سال 1391 از برنج 2.9 درصد ، از گوشت دام 2.4 درصد و از گوشت پرندگان 4.5 درصد کاهش داشته و در مقابل مصرف نان در حدود 0.9 درصد افزایش داشته است . این در حالی است که تورم غلات و نان در حدود 39 درصد در سال 1392 گزارش شده است.
 
این پژوهشگر حوزه کشاورزی در ادامه اظهار کرد: آخرین اطلاعات منتشر شده بانک مرکز منتهی به 18اردیبهشت ماه امسال نشان می‌دهد که نسبت به هفته مشابه سال قبل ما شاهد افزایش قیمت 8.1 درصدی برای برنج ، 7.1 درصدی برای حبوبات، 14 درصدی برای لبنیات و 6.8 درصدی برای گوشت قرمز را تجربه کرده‌ایم. ارقام منتشر شده رسمی حاکی از آن است که کاهشی در قیمت غذای خانوار صورت نگرفته و کاهش قیمت غذای بازارهای جهانی به داخل منتقل نشده است.
 
او یادآور شد: وضعیت موجود نشان می‌دهد که در خصوص قیمت مواد غذایی، نبودن تقارن در بازار ایران مشاهده می‌شود. از میان عوامل متعدد برای وجود نداشتن تقارن می‌توان به ساختار و قدرت بازار غذا در ایران اشاره کرد. ساختار موجود اجازه کاهش قیمت غذا در داخل را علی‌رغم کاهش قیمت غذا در بازارهای جهانی را نمی‌دهد. البته این مساله نیاز به تحقیقات علمی دارد ولی به طور کلی برای آن می‌توان عواملی مانند تعرفه‌ها، قدرت انحصاری، رانت‌های اقتصادی و سیاست‌های دولت در این خصوص را موثر دانست.