راه‌هایی که غذا را به شفا تبدیل می‌کند

به گزارش پارس به نقل از ایکنا، خوردن غذا یکی از عادی‌ترین و در عین حال مهم‌ترین کارهایی است که در طول روز صورت می‌گیرد و همه به صورت مسلم بر تأثیر غذا بر سلامت واقف هستند. اما شاید اصول و روش‌هایی که در غذا خوردن می‌تواند موجب سلامتی شود، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

اما این امر در اسلام به ویژه در احادیث نقل شده از ائمه(ع) مورد توجه خاص بوده است. در همین خصوص می‌توان به مباحث مطرح شده زیر اشاره کرد که بهترین روش‌های خوردن غذا را مطرح می‌کنند.

از کدام غذا شروع کنیم:
«وابداء اول الطعام باخف الاغذیه التی یغتذی بها بدنک بقدر عادتک و بحسب طاقتک و نشاطک.»[۱] «هنگام شروع به طعام به سبک‌ترین غذا بپرداز خوراکی‌هایی که بدنت می‌تواند از آنها تغذیه کند به مقداری که عادتت بر آن جاری شده و مزاج و معده‌ات تحمل آن دارد و خوشی و نشاطت به آن باقی است».

وقتی حس گرسنگی تحریک می‌شود غالباً نظم معقول غذا خوردن رابر هم می‌زند و به شخص فرصت درست جویدن و رعایت آداب را نمی‌دهد. خوردن غذائی که سبک باشد و زودتر جذب بدن بشود این خاصیت را دارد که حس گرسنگی را تخفیف داده و به شخص مهلت آن را می‌دهد که غذا را خوب بجود و ملایم بخورد و در خوردن زیاده روی نکند انواع آش‌ها و سوپ‌ها که ابتلای طعام مصرف می‌شود به همین منظور است.[۲]

قبل از غذا کمی نمک بچشید:
عن الرضا (ع) عن آبائه عن رسول الله (ص) قال: من بدأ بالملح اذهب الله عنه سبعین داء.[۳] از امام رضا (ع) از پدرانش از پیامبر(ص) روایت شد که فرمودند: هر کس غذا را با نمک آغاز کند ۷۰ بیماری از او رفع می‌شود.

تذکر: نمک حالت ضد عفونی کننده برای دهان و مجاری دارد و مصرف با اعتدال آن برای بدن مفید و ضروری است البته برخی افراد که بیماری‌های خاص دارند باید از مصرف نمک پرهیز کنند.

چه موقع دست از غذا بکشیم:
«در واقع یدیک من الطعام وانت تشتهیه»[۴]«دست از طعام بردار در حالی که هنوز اشتهایت باقی است». «وارفع یدیک من الطعام و یک الیه بعض القرم و عندک الیه میل فانه اصلح لمعدتک و لبدنک و اذکی لعقلک و اخف علی جسمک.»[۵] «در حالی که هنوز گرسنگی باقی و میل و اشتها برقرار است دست از طعام بردار که این چنین غذا خوردن برای معده و بدن اصلح و برای عقل پاکیزه تر و بر جسم و تن باری سبک‌تر است.»

انسان دایره خیالتش خیلی وسیع‌تر از واقعیات فعلی است یعنی نیروی خیال و تصور، او را از مرز احتیاج و غریزه واقعی فراتر می‌برد و خیلی بیشتر از آنچه که فعلا بدان است و مصلحت اوست می‌خورد و می‌نوشد. پس اگر تابع نباشد و بر اساس غریزه گرسنگی و میل اشتها بخورد دائماً دچار رنج و بیماری می‌شود.

آب سرد بعد از غذای گرم ننوشید:
«وشرب الماء البارد عقیب الشیء الحار و الحلاوه یذهب بالاسنان.»[۶] «آشامیدن آب سرد بعد از طعام گرم و شیرینی، دندان‌ها را فاسد می‌کند.»

دندان به علل زیاد و مختلفی ممکن است فاسد و خراب شود. روی دندان‌ها را روپوشی محکم به نام مینا پوشانده است این روپوش دندان را از نفوذ بسیاری از مواد مضره که یکی از آنها خود بزاق دهان است نگهداری می‌کند وقتی این روپوش به عللی شکست سوراخی در آن ایجاد می‌شود که آن را کرم خوردگی یا پوسیدگی دندان می‌نامند.

خوردن و آشامیدن برداشت مواد شیمیایی غذاها شکافت را توسعه داده تا به ریشه دندان یا به رشته‌های عصبی فک می‌رساند رسیدن آن مواد به رشته‌های عصبی باعث تحریک آنها و دردهای سخت می ‌شود گاهی در میان شکافت‌ها بقایای غذا تبدیل به میکروب می‌شود و میکروب‌هایی هم که با غذا وارد دهان می‌شوند داخل شکافت‌ها شده شروع به رشد و فعالیت می‌کنند در این موقع است که بیماری‌های مختلف دهان و دندان پدید می‌آید.[۷]

در بین غذا، آب ننوشید:
«و من اراد لایؤذیه معدته فلا یشرب بین طعامه ماؤ حتی یفرق و من فعل ذلک رطب بدنه و ضعف معدته و لم یأخذ العروق قوه الطعام فانه یصیر قی المعده فجاً اذا صب الماء علی الطعام.»[۸] «کسی که می خواهد به درد دل (معده) مبتلا نشود در بین غذا آب نیاشامد زیرا آشامیدن آب میان غذا بدن را مرطوب و معده را ضعیف می‌کند در نتیجه عروق خاصیت غذا را نمی‌گیرد، ریختن آب بر غذا معده را دچار اختلال می‌کند».

غذا وقتی که وارد دهان و مری و معده می‌شود تحت تأثیر اعمال مکانیکی جهاز هضم و مواد شیمیائی غدد هاضمه است. غده‌هایی که در زیر زبان و در معده مجود دارد با ترشحات خود نقش عمده‌ای را در هضم غذا به عهده گرفته‌اند، هر چقدر غذا خشک‌تر باشد غده‌ها بیشتر تحریک شده و زیادتر ترشح می‌کنند، نوشیدن آب بین غذا از فعالیت غده‌ها می‌کاهد و خاصیت اسیدی ترشحات آنها را کم می‌کند در نتیجه کار هضم را به تأخیر می‌اندازد پس بهترین وقت برای آشامیدن آب حداقل یک ساعت بعد از غذا است. و در صورتی که ناچار شدیم در بین غذا یا بلافاصله بعد از غذا آب بنوشیم برای آنکه ضرر فوق کمی جبران شود نیکو است بعد از نوشیدن آب، لقمه‌ای از غذا بخوریم.[۹]

[۱] - عیون اخبار الرضا (ع)،
[۲] - طب الرضا(ع)، همان، ص ۱۰۹
[۳] - همان، ص۲۶۰.
[۴] - بحار الانوار ، همان.
[۵] - همان.
[۶] - همان.
[۷] - طب الرضا، همان، ص۲۵۰-۲۵۱.
[۸] - بحار الانوار،همان.
[۹] - طب الرضا، همان، ص۲۵۸-۲۵۹( با تصرف در عبارت).