پايگاه خبري تحليلي «پارس»- شیوا سعیدی- در شرایطی که گرانی‌های چندباره خودرو در ایران (به بهانه گرانی جهانی) صدای مصرف‌کننده داخلی را درآورده، کیفیت خودروها هم چنگی به دل نمی‌زند اما با وجود شرایط نامناسب خرید در ایران، به‌واسطه تنوع محصولات و رقابت تنگاتنگی که میان تولیدکنندگان وجود دارد، امروزه خودروسازان  جهانی تسهیلات ویژه‌ای به خریداران محصولات خود اختصاص می‌دهند. هم‌اکنون پرداخت وام برای خرید کالاهای سرمایه‌ای و حتی مصرفی که به نسبت، قیمت بالایی دارند در اکثر کشورها معمول است. خودرو نیز به‌عنوان یک کالای گرانقیمت در شمول کالاهایی قرار گرفته که با پرداخت وام خریداری می‌شود، البته در نحوه پرداخت، میزان وام و ضمانت‌های آن تفاوت‌هایی میان کشورهای مختلف وجود دارد ولی در مجموع اکثر کشورها بیش از ٩٠‌درصد قیمت خودرو را وام می‌پردازند. در این گزارش نحوه تملک خودرو در ٣ کشور چین، هند و آمریکا به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و دارندگان خودرو بررسی شده است.

 چین بزرگترین تولید‌کننده خودرو در جهان
در چین از بین هر ‌هزارنفر، ١٨٨نفر صاحب خودرو هستند. این کشور بزرگترین خودروساز جهان است که در ‌سال ٢٠١٤میلادی ١١,٧٨‌میلیون دستگاه خودرو ساخته است. بسیاری از خودروسازان بزرگ جهان کارخانه‌های خود را به این کشور منتقل کرده‌اند تا با هزینه کمتری ساخته شوند اما چین نیز بیکار نمانده و سعی دارد سهم تولید خودروهای داخلی‌اش را در بازار بیشتر کند. هرچند در گذشته بهای پایین مواداولیه و نیروی کار ارزان سبب شد چین بهشت خودروسازان باشد اما در عین حال واردکردن خودرو به این کشور کار بسیار سختی است.به‌طوری که هزینه واردات خودرو به چین بیش از هر کشور دیگری است.

«آئودی» یکی از برندهای محبوب این کشور است. به‌عنوان مثال هزینه واردات یک دستگاه خودرو  Audi Q٧ - که محبوب چینی‌هاست - به طور معمول به کشورهای غربی ٤٧تا ٦١ هزاردلار است اما این هزینه در چین ٢یا ٣برابر می‌شود و هزینه واردات جدیدترین مدل این خودرو ٢٢٣هزار دلار تمام می‌شود. از مهم‌ترین دلایل هزینه بالای واردات خودرو به چین، مالیات‌های سنگین واردات و سودجویی واردکنندگان خودرو در این کشور است. در مجموع واردات خودرو در چین دارای ٣ نوع مالیات است که شامل تعرفه واردات، مالیات مصرف‌کننده و مالیات ارزش‌افزوده می‌شود. برای خودروهایی با موتورهای با حجم بیش از ٤لیتر، مالیات دوبرابر و برای خودروهایی با ظرفیت موتور بیش از ٣لیتر به افزایش ٩٥‌درصدی قیمت مصرف‌کننده منجر می‌شود، البته مالیات دریافتی از خودروهای با حجم موتور کمتر از ٣لیتر نیز کم نیست به‌گونه‌ای که مالیات اعمال شده روی این نوع خودروها سبب می‌شود قیمت فروش آنها ٦٦‌درصد بیش از حدمعمول باشد. به این ترتیب قیمت خودروهای وارداتی در چین ٢ تا ٣ برابر قیمت واقعی آن است. به همین دلیل دولت چین مشغول  تحقیقاتی برای انحصاری کردن صنعت خودرو است، بنابراین در این کشور بسیاری از شرکت‌های فعال در فروش، خدمات، قطعات یدکی و تحقیقات خودرو برای دریافت هزینه‌های بیش از حدمعمول  برای خودروهای خارجی شهرت بدی دارند.  طبق نوشته یکی از روزنامه‌های محلی پکن  این شرکت‌ها برای نصب یک دستگاه جی‌پی‌اس در خودرو تا ٤‌هزار «رمبینی» دریافت می‌کنند. به‌همین دلیل میزان خرید مردم از آنها کاسته شده و دچار خسارات سنگینی شده‌اند.

با تمام این تفاسیر بازار خودرو در چین در حال شکوفایی است و تعرفه‌های سنگین وارداتی باعث نشده تا شرکت‌های خارجی به فکر گسترش فعالیت خود در بازار ١,٤‌میلیارد نفری این کشور نباشند به‌طوری که نمایندگی‌های خودرو در سراسر این کشور افتتاح شده‌اند و خودروهای وارداتی نیز برای عرضه مهیا شده‌اند. اما خودروهای وطنی در چین عموما ارزان‌تر هستند. هزینه‌های کلی خرید یک خودرو نو در چین را  قیمت خودرو، کارمزد آزمایش انتشار گاز دی‌اکسیدکربن، کارمزد ثبت خودرو، مالیات جاده، ارزیابی کاربر، بیمه خودرو و پلاک آن تشکیل می‌دهد. در میان هزینه‌های مختلف خرید خودرو در چین هزینه پلاک کردن از همه بیشتر است به‌گونه‌ای که گاهی از هزینه خودرو نیز بیشتر می‌شود.

در این کشور موسسات اعتباری و شرکت‌های لیزینگ خودرو، وام خرید خودرو را تأمین می‌کنند. در اغلب بانک‌های این کشور حداقل وام ١٠هزاریوان است که با توجه به مدت زمان بازپرداخت و سود آن مشتری می‌تواند از آن استفاده کند. به‌عنوان مثال برای دریافت وام ١٠‌هزار یوانی با مدت زمان بازپرداخت یک‌ساله و سود ٥درصد، خریدار باید به‌طور متوسط سالانه ٨٧٥ یوان بپردازد.

 در این کشور بانک‌ها حتی تا صد‌درصد مبلغ خرید خودرو نو یا ٩٠‌درصد خودرو دست دوم را در قالب وام می‌پردازند. علاوه بر این برای خرید تجهیزات، هزینه ثبت، بیمه و ... نیز به صورت جداگانه وام پرداخت می‌شود که بازه بازپرداخت آنها تا ٥‌سال است. از آن‌جا که چین بازار نوپایی در زمینه لیزینگ و وام خودرو است دریافت وام در آن بسیار آسان است و ظرف ٢٤ساعت درخواست متقاضی بررسی می‌شود.

تعیین نرخ سود وام خودروبراساس جنسیت
 هند نیز یکی از بزرگترین کشورهایی است که در آسیا، خودرو تولید می‌کند و علاوه بر این بسیاری از برندهای معتبر جهان در صنعت خودرو در این کشور کارخانه تأسیس کرده‌اند. در گذشته صنعت خودروسازی هند رشد بالایی را تجربه کرد اما اکنون از این رشد خبری نیست اما در مجموع هند ششمین خودروساز بزرگ دنیاست که همانند چین به رشد صنعت داخلی خود بها می‌دهد.

از ٢٠١٠میلادی این کشور خانه بیش از ٤٠‌میلیون خودرو است. تنها در‌ سال ٢٠١٠میلادی بیش از ٣,٧‌میلیون دستگاه وسیله‌نقلیه در این کشور تولید شده که هند را به دومین بازار بزرگ رو به رشد جهان تبدیل کرده است. در سال ٢٠١١ نیز از هر ‌هزار هندی ٤١نفر صاحب خودرو بودند اما با این حال میزان مالکیت خودرو در این کشور کمتر از استاندارد بین‌المللی است (١٤٨خودرو به ازای‌ هزارنفر). ولی طی سال‌های اخیر این روند در حال تغییر است زیرا با بهبود وضع اقتصادی مردم، تمایل برای خرید خودرو بیشتر شده است. براساس قوانین هند قرار است از سال ٢٠١٧ مالیات بر واردات خودرو در این کشور کاهش یابد و به این ترتیب قیمت خودروها نیز رقابتی‌تر خواهد شد.

 شرکت خودروسازی «تاتا» علاوه بر این که در این کشور محصولات متنوعی عرضه کرده است، ارزان‌ترین خودرو جهان را تولید می‌کند اما با این وجود به‌رغم جمعیت زیاد این کشور به دلیل نبود زیرساخت‌های مناسب جاده‌ای و توسعه زندگی روستایی بسیاری از هندی‌ها از خودرو استفاده   نمی‌کنند.

واردات خودرو به هند نیز مانند چین محدودیت‌های بسیاری دارد. برای مثال خودروهای دست اول خارجی را فقط می‌توان از طریق گمرک بنادر «بمبئی»، «چنای» و «کلکته» وارد کرد. خودروهای دست دوم خارجی را نیز تنها می‌توان از طریق گمرک بمبئی خرید. وارد کردن خودروهای غیرتجاری نیز هزینه بالایی دارد چراکه مالیات سنگینی برآن وضع شده و همچنین باید برای همخوانی با استانداردهای دولتی آزمایش شوند. همچنین واردات خودرو در هند تابع مقررات خاص خود است که واردات خودروهایی با ظرفیت موتور بین‌ هزار تا ٢٥٠٠ سی‌سی  را ممنوع می‌کند.

اما خرید خودرو در این کشور مقررات چندانی ندارد، البته خرید خودروهای داخلی ارزان‌تر و همواره مقرون به‌صرفه‌تر است چراکه قطعات یدکی و خدمات آنها نیز ارزان است. «تاتاموتورز»، «ماروتی سوزوکی»، «ماهیندرا»، «فورس موتورز» و «رنو» برای هندی‌ها از برندهای محبوب هستند.

قیمت خودرو در هند از ٣لاخ (هر لاخ ٣٠٠هزار روپیه است) شروع و در این کشور نیز تا صد‌درصد مبلغ خودرو وام داده می‌شود و درخواست وام  تنها طی ٢ روز بررسی می‌شود. همچنین برخی بانک‌ها وام را با سود ثابت پرداخت می‌کنند و درخواست‌کننده لازم نیست اسنادی برای حقوق‌بگیر بودن خود ارایه کند. حداکثر زمان بازپرداخت وام‌ها به‌طور متوسط ٧‌سال است. حداقل سن برای دریافت وام هم ٢٥‌سال تعیین شده و از سوی دیگر کسی می‌تواند وام دریافت کند که قبل از مدت اتمام بازپرداخت وام ٥٨ساله نشده باشد. در چنین حالتی حداقل درآمد فرد باید ٢,٥٠لاخ باشد و بیش از ٢‌سال در یک محل کار کرده باشد تا بتواند وام دریافت کند. نرخ سود وام خودرو نیز متفاوت است. وام‌های با مدت بازپرداخت ٢٣ماهه با حداکثر سود ١٢.٧٥ تا ١٥‌درصد و وام‌های ٣٦تا ٨٤ماهه با سود ١٠.٥تا ١٢.٥ به مشتری اعطا می‌شوند.

 یکی از نکات جالب درباره وام‌های خودرو آن است که برخی بانک‌ها مانند بانک مرکزی هند میزان سود و شرایط وام‌ها را برحسب جنسیت تعیین کرده‌اند.  به‌عنوان مثال نرخ سود برای زنان وام‌گیرنده ٤٠‌صدم درصد و برای مردان ٤٥‌صدم درصد بیش از قیمت پایه است.

از هر ‌هزار آمریکایی ٨٠٩ نفر خودرو دارند
 آمریکا دومین سازنده بزرگ خودرو در جهان است که به ازای هر‌ هزار نفر از جمعیت این کشور ٨٠٩ نفر صاحب خودرو هستند که این رقم رکورد جدیدی محسوب می‌شود ولی در فهرست کشورهایی با بیشترین میزان خودرو به ازای ١٠٠٠ نفر جمعیت کشورهای «سن مارینو» و «موناکو» به ترتیب مقام اول و دوم را در اختیار دارند.  

  بازار خودرو آمریکا بسیار پیشرفته و تکامل‌یافته است. به‌طوری که حتی می‌توان خودرو موردنظر خود را به صورت آنلاین خریداری کرد. همچنین نمایندگی برندهای مختلف خودرو در اکثر شهرهای این کشور فعال هستند. اغلب نمایندگی‌ها چندین مدل خودرو   را به نمایش گذاشته‌اند که برخی قدیمی و برخی جدید هستند.  در این کشور هم می‌توان برای خرید خودرو چانه زد و تخفیف گرفت که کاهش بهای خودرو هنگام چانه‌زدن به عوامل مختلفی بستگی دارد که شامل میزان خودروهای ذخیره مدل خالص یا انگیزش‌های تبلیغاتی برای خرید خودرو، فناوری‌های انتخابی خودرو،  نحوه لیزینگ مشتری و  خدمات پس از فروش می‌شود.

در آمریکا ٣روش پرداخت کامل بهای خودرو به‌طور نقدی، پیش‌پرداخت نقدی و لیزینگ برای خرید خودرو وجود دارد. در روش لیزینگ بانک یا نمایندگی وامی با سقف بازپرداخت حداکثر ٥‌سال برای مشتری فراهم می‌کند. خریدار هنگامی که قیمت خودرو تکمیل می‌شود، صاحب آن خواهد بود. برای خرید خودرو به‌طور آنلاین قیمت‌های رقابتی هم وجود دارد اما برخلاف نمایندگی مشتری نمی‌تواند برای قیمت چانه بزند.

 واردات خودرو به این کشور نیز چندان مانعی ندارد و فقط  باید اسناد اثبات مالکیت، صورتحساب برگه حمل و کارهای قانونی مربوط به آن انجام شود. هزینه مالیات واردات در نقطه ورود خودرو به کشور تعیین می‌شود که اصولا ٢,٥‌درصد ارزش پرداخت شده برای خودرو و ١.٩ تا ٢.٩‌درصد بهای پرداخت شده برای موتورسیکلت است.

 در این کشور راه‌های مختلفی برای دریافت وام خودرو وجود دارد که تا صددرصد بهای خودرو را  تأمین می‌کند. علاوه بر بانک‌ها، موسساتی وجود دارند که برای خرید خودرو وام پرداخت می‌کنند. همچنین شرکت‌های خودروسازی نیز برای خرید خودرو به مشتریانشان اعتبار می‌دهند. برای خرید خودرو از شرکت‌های بزرگ خریدار باید مبلغی را به‌عنوان پیش‌پرداخت بپردازد و مابقی آن را به‌صورت اقساط پرداخت کند.

 دلیل وجود چنین بازاری برای وام خودرو، ارزش زیاد آن و وجود بازاری وسیع برای خودروهای دست‌دوم است. خریداران می‌توانند با مراجعه به بانک خود، وام یا اعتبار برای خرید خودرو دریافت کنند یا از موسسات اعتباری و لیزینگ خودرو درخواست وام کنند، البته عمده آمریکایی‌ها برای دریافت وام خودرو بانک را ترجیح می‌دهند. براساس آمار سایت net credit، ٤٠,٢١‌درصد افراد برای دریافت وام خودرو در آمریکا به بانک مراجعه می‌کنند. ١٦.٨٩‌درصد به سراغ موسسات اعتباری می‌روند، ١٦.٦٨‌درصد نیز از خدمات وامی استفاده می‌کنند که شرکت‌های تولید‌کننده در اختیار مشتریانشان قرار می‌دهند، ١٤.٧٨‌درصد از موسسات وام خودرو کمک می‌گیرند و ١١.٤٤‌درصد بهای آن را به‌طور نقد  می‌پردازند.