شوک نفتی اوپک از کاراکاس تا تهران

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، روسیه به عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت جهان دیگر نمی‌تواند روی درآمدهای نفتی سابق خود برای نجات اقتصادی که از تحریمهای اروپا و آمریکا لطمه خورده تکیه کند. براساس این گزارش، همچنین ایران نیز که تحت تحریمهای مشابهی قرار دارد، برای پرداخت میزان یارانه‌ پرداختی به مردم تحت فشار قرار می‌گیرد. نیجریه که با شبه‌نظامیان داخلی مواجه است و ونزوئلا که به دلیل سیاست‌های اقتصادی نادرست وضعیت فلج کننده ای پیدا کرده در میان بزرگترین بازندگان تصمیم اوپک قرار دارند. اوپک هفته گذشته تصمیم گرفت که اجازه دهد خود بازار درباره آنچه که کارشناسان اولین سقوط آزاد قیمت نفت طی دهه‌های اخیر خوانده اند، تصمیم بگیرد.

دانیل یرگین نایب رییس موسسه مشاوره انرژی آی اچ اس در کلرادو و برنده جایزه پولیتزر برای کتاب "تاریخ نفت" به بلومبرگ گفت:‌ این تصمیم باعث یک شوک بزرگ در کاراکاس، ‌تهران و ابوجا شده است. شرایط روانی بازار تغییر کرده است و میزان بی‌ثباتی افزایش خواهد یافت. جهان که در حال حاضر به دلیل اشغالگری روسیه در اوکراین و ظهور گروه تروریستی داعش در خاورمیانه ناآرام شده، احتمال میرود که با سقوط قیمت نفت بی ثباتی بیشتری را تجربه کند. بازارهای انرژی جهانی به دلیل افزایش تولید نفت آمریکا به مدد حفاری هیدرولیک و افقی(شکافت صخره های شیل برای استخراج نفت و گاز) اشباع شده است.

بهای نفت در سال جاری حدود ۴۰ درصد کاهش یافته و برآوردها نشان می‌دهد که تولید نفت شیل تا زمانیکه قیمت‌ها تا سطح هزینه تولید آن در آمریکا کاهش یابد، ادامه خواهد یافت. پل استیونس تحلیلگر موسسه چتم هاوس آمریکا گفت: تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا می‌توانند کاهش قیمت نفت را تا بشکه ای ۴۰ دلار تحمل کنند. آژانس بین‌المللی انرژی برآورد کرده که بیشتر حفاری‌ها در آمریکا که اوپک به دنبال بیرون راندن آن ها از بازار است، با نفت ۴۲ دلاری در هر بشکه نیز سوددهی خواهند داشت. یرگین گفت: درحال حاضر ما شاهد یک شوک قیمتی از نشست اوپک هستیم و چند هفته طول می‌کشد تا ببینیم قیمتها واقعا چه قدر سقوط خواهد کرد. مقامات باید بررسی کنند که محدوده جدید قیمت نفت کجاست و این روند درهفته‌های پیش رو مشخص خواهد شد.

نفت برنت در آخرین روز معاملات هفته گذشته به ۷۰ دلار و نفت آمریکا به ۶۶ دلار سقوط کرد.

مطمئنا تمام تولیدکنندگان نفت از شرایط کنونی رنج نمی‌برند. صندوق بین‌المللی پول در ماه اکتبر برآورد کرد که کشورهای مختلف برای متعادل کردن بودجه خود به قیمت‌های مختلفی برای نفت احتیاج دارند. کویت ، قطر و عربستان می‌توانند قیمت نفت را در محدوده ۷۰ دلار در هر بشکه تحمل کنند و از سوی دیگر ایران برای متعادل کردن بودجه خود به نفت ۱۳۶ دلاری، ونزوئلا و نیجریه به نفت ۱۲۰ دلاری و روسیه به نفت ۱۰۱ دلار در هر بشکه احتیاج دارند. مایک کلر مدیر مرکز انرژی در موسسه فرانسوی روابط بین‌الملل پاریس می‌گوید: ‌عربستان، امارات و قطر می‌توانند برای مدتی قیمت‌های پایین نفت را تحمل کنند، اما این مساله در مورد ایران، عراق، نیجریه،‌ ونزوئلا، الجزایر و آنگولا صدق نمی‌کند.

نفت برنت هفته گذشته پس از اینکه اوپک درخواست‌ها برای کاهش تولید و جلوگیری از اشباع بازار را رد کرد بیشترین کاهش سالانه از سال ۲۰۰۸ تاکنون را داشت. قیمت نفت همانند امسال در دهه ۱۹۸۰ میلادی نیز به دلیل تصمیم عربستان برای دفاع از سهم بازار خود سقوط کرد و به ۱۲ دلار در هر بشکه رسید. آلن فان مهرن تحلیلگر نفتی در کپنهاگ گفت: با کاهش قیمت نفت، روسیه به ویژه آسیب پذیر به نظر می رسد. کاهش قیمت نفت در دهه ۱۹۸۰ میلادی یکی از عوامل اصلی سقوط شوروی سابق بود.

نفت و گاز ۶۸ درصد صادرات روسیه و ۵۰ درصد بودجه این کشور را تامین می‌کند. روسیه تقریبا ۹۰ میلیارد دلار از ذخایر ارزی خود را در سال جاری برای جلوگیری از سقوط روبل برابر دلار از دست داده که معادل ۴.۵ درصد اقتصاد این کشور است. ارزش روبل از ماه ژوئن تاکنون ۳۱ درصد در برابر دلار کاهش یافته است. در شرایطی که وزیر اقتصاد و برخی از مقامات نفتی روسیه هشدار داده‌اند که دوران سختی برای این کشور در پیش است.

ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه می‌گوید: کاهش قیمت نفت باعث نمی‌شود که وی خواسته‌های غرب را اجابت کند. وی گفت:‌ زمستان در راه است و مطمئن هستم که بازار مجددا در سه ماهه اول سال آینده و تا میانه سال متعادل خواهد شد.

این درحالی است که حتی قبل از کاهش قیمت‌های نفت صادرات نفت ایران به دلیل تحریم‌ها کاهش یافته بود. تولید نفت ایران به پایین‌ترین سطح ۲۰ سال گذشته و صادرات آن نسبت به سال ۲۰۱۲ میلادی ۵۰ درصد کاهش یافته است.