افشای تخلف‌های گسترده در برخی شرکت‌های بیمه‌ای ایران

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- شهروند، بیمه شخص ثالث برای دارندگان خودرو اجباری است و آنها باید این بیمه را از یکی از ٣٠ شرکتی که در کشور فعالیت می‌کنند خریداری کنند.  خرید این نوع بیمه از رانندگان و همچنین افراد ثالثی که ممکن است در یک حادثه آسیب ببینند محافظت می‌کند،  بنابراین تا زمانی که هیچ اتفاقی نیفتاده و حادثه‌ای رخ نداده است، همه‌چیز خوب است و دوطرف راضی، اما زمانی که تصادفی حادث شود و شخص ثالثی در آن آسیب ببیند یا جان خود را از دست بدهد، میزان پایبندی شرکتی که بیمه فروخته است مشخص می‌شود.  متاسفانه در کشور ما برخی از شرکت‌های بیمه در پرداخت خساراتی که قانون برعهده آنها گذاشته است عملکرد مطلوبی از خود نشان نداده‌اند و به‌هزار بهانه سعی می‌کنند از پرداخت خسارت یا بخشی از آن شانه خالی کنند یا حداقل آن را به تعویق بیندازند.  در واقع بیمه‌ها به صورت نقدی هزاران حق بیمه از بیمه‌گذاران خود دریافت می‌کنند ولی هنگام پرداخت خسارت که فلسفه وجودی این‌گونه بیمه‌هاست طفره می‌روند.

برهمین اساس شرکت‌های بیمه یا حداقل تعدادی از آنها اعتماد خود را نزد بیمه‌گذارانشان از دست داده‌اند.  وقتی که بیمه‌گذار برای استفاده از مزایای قانونی بیمه‌ای که خریده است به سراغ شرکت بیمه‌گر می‌رود با یک فرایند طولانی و نفسگیر مواجه می‌شود که برای رسیدن به حق قانونی خود باید از آن عبور کند.  فرایندی که گاها به چندین‌ سال هم می‌رسد.

یک شرکت استثنایی
جدا از تمام قانون‌شکنی‌هایی که در این بخش وجود دارد و عمدتا به تأخیر و عملکرد ضعیف شرکت‌های بیمه در پرداخت خسارت مربوط می‌شود، در هفته‌های اخیر یکی از شرکت‌های بیمه عملکردی در بیمه شخص ثالث از خود به نمایش گذاشت که به کل صنعت بیمه کشور آسیب رسانده است.

حدود ٢هفته پیش بیمه مرکزی ایران به‌عنوان نهاد ناظر بر صنعت بیمه با صدور اطلاعیه‌ای رسمی شرکت بیمه توسعه را از فروش بیمه‌نامه شخص ثالث منع کرد و پس از چند روز این محرومیت در مورد رشته بیمه‌های زندگی و عمر نیز اتفاق افتاد.  براساس اختیاراتی که قانون برای بیمه مرکزی قائل شده است این نهاد می‌تواند فعالیت شرکت‌های بیمه را به دلیل تخلفات مختلف محدود، تعلیق یا متوقف کند.

اما دلایلی که به توقف فروش این دو بیمه‌نامه در شرکت بیمه توسعه انجامید جالب توجه است که تقریبا در تاریخ صنعت بیمه کشور کم‌سابقه بوده است. این شرکت نوپای بخش خصوصی با ارایه تخفیفات قابل‌توجه طی سال‌های اخیر بخشی از بازار بیمه شخص ثالث را در اختیار گرفته است ولی هنگامی که خسارت‌دیدگان برای دریافت خسارت قانونی خود به این شرکت مراجعه کرده‌اند، با درهای بسته مواجه شده‌اند.

١٠٠‌هزار پرونده در راه
براساس آماری که از سوی ابراهیم امین، رئیس‌کل بیمه مرکزی ارایه شده است، در حال حاضر ١٧‌هزار پرونده خسارت شخص ثالث مربوط به بیمه توسعه وجود دارد که تعیین تکلیف نشده و خسارت آنها نیز پرداخت نشده است. از سوی دیگر براساس گفته‌های وی ١٠٠‌هزار پرونده دیگر نیز در آینده به این تعداد اضافه خواهد شد که در این صورت ابعاد ماجرا گسترده‌تر خواهد شد.  برهمین اساس طی روزهای اخیر در مقابل دفاتر پرداخت خسارت این شرکت انبوهی از افرادی که بیمه‌نامه شخص ثالث بیمه توسعه را خریداری و دچار خسارت شده‌اند‌ تجمع کردند و تاکنون هیچ‌یک پاسخ روشنی دریافت نکرده‌اند.

طی هفته‌های گذشته این شرکت با کشیدن چک‌های بلندمدت و ارایه به بیمه‌گذاران سعی در خریدن زمان کرده اما زمانی که بر تعداد مراجعه‌کنندگان افزوده شد، حتی از ارایه چک نیز خبری نیست. برهمین اساس طی روزهای اخیر تعدادی از خسارت‌دیدگانی که پاسخ روشنی از این شرکت دریافت نکرده‌اند با مراجعه و تجمع مقابل بیمه مرکزی ایران خواستار رسیدگی به این موضوع شده‌اند. معترضان اعتقاد دارند از آن‌جا که وظیفه نظارت بر شرکت‌های بیمه برعهده بیمه مرکزی است هنگام تخلف شرکت‌ها بیمه مرکزی باید پاسخگو باشد.

این در حالی است که رئیس‌کل بیمه مرکزی اعلام می‌کند که این نهاد در چارچوب قانون وظایف خود را انجام داده است و فروش بیمه‌نامه شخص ثالث را در بیمه توسعه متوقف کرده است.  اما برای برخورد جدی‌تر با مسئولان این شرکت نیاز به اقدامات قضایی است که در اختیار بیمه مرکزی قرار ندارد.  به گفته وی مسئولان قضایی باید برای احقاق حقوق مردم وارد این پرونده شوند.

براساس گفته‌های مدیرعامل بیمه توسعه این شرکت تاکنون حدود ١١٨‌میلیارد تومان از خسارات شخص ثالث را پرداخت کرده این در حالی است که تعدادی از مراجعه‌کنندگان به این شرکت اعلام می‌کنند که به جای پول نقد چک بلندمدت دریافت کرده‌اند.

داستان سود و زیان بیمه‌ها
سود و زیان شرکت‌های بیمه به یک داستان تبدیل شده است.  در حالی ‌که بیمه‌ها هنگام تعیین حق بیمه شخص ثالث با اعلام این‌که زیان‌ده هستند خواستار افزایش این حق بیمه می‌شوند با رویکردی کاملا متفاوت هنگام برگزاری مجامع خود سود شناسایی و میان سهامداران بورسی خود سود تقسیم می‌کنند.

رئیس کل بیمه مرکزی در این‌باره می‌گوید تمام شرکت‌های بیمه بدون استثنا در بیمه شخص ثالث که ٤٥‌درصد بازار بیمه را تشکیل می‌دهد زیان‌ده هستند اما تعدادی از شرکت‌ها برای راضی نگهداشتن سهامداران خود در مجامع خود سود تقسیم می‌کنند که این سود واقعی نیست.  به گفته وی سودی که توسط این شرکت‌ها شناسایی می‌شود از محل فعالیت‌های بیمه‌گری آنها نیست بلکه از محل نرخ تسعیر ارز (گران شدن نرخ دلار) یا فروش املاک و دارایی‌های آنهاست،  بنابراین در حالی‌ که شرکت‌های بیمه زیان‌ده هستند سود تقسیم می‌کنند که این یک تضاد آشکار است. امین در همین زمینه خطاب به شرکت‌هایی که زیان خود را پنهان می‌کنند، اعلام کرد: صورت‌های مالی واقعی شرکت‌های بیمه را منتشر خواهیم کرد.