کشاورزی با قنات ایران ثبت جهانی شد
مراسم تسلیم سند ثبت جهانی نظام کشاورزی مبتنی بر قنات به عنوان میراث مهم کشاورزی جهان به نام ایران در وزارت جهاد کشاورزی با حضور نمایندگان سازمان ملل متحد، سازمان یونسکو، سازمان فائو و دیگر سازمان‌های منطقه‌ای و ملی برگزار شد.
به گزارش پارس به نقل از ایسنا، محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی در این مراسم اظهار کرد: ثبت جهانی نظام کشاورزی مبتنی بر قنات نخستین میراث مهم کشاورزی جهان به نام ایران که توسط فائو انجام شده است، شروع خوبی برای معرفی جایگاه رفیع ایران شکل‌گیری و قوام یافتن فن کشاورزی و آبیاری در جهان طی قرون و اعصار طولانی است.
وی افزود: ایران با داشتن چهار فصل مشخص از نظر آب و هوایی، تنوع شرایط آب و خاک و اقلیم از دیرباز مهد ایجاد و فنون مختلف بهره‌برداری پایدار از منابع آب و خاک و شیوه‌های بدیع کشاورزی بوده است.
حجتی ادامه داد: نظام‌های بهره‌برداری سنتی که حاصل به‌کارگیری نبوغ ایرانی است به فراوانی در جای‌جای کشور پهناور ایران قابل شناسایی بوده که از جمله آن می‌توان به نظام‌های تولید خرما، زعفران، پیله ابریشم، انجیر، انار، گل‌محمدی، پسته و غیره اشاره کرد که هر کدام جلوه‌هایی از فرهنگ کشاورزی و میراث برای کشاورزی دنیا به شمار می‌آید.
کشاورزی با قنات در ایران از 2800 سال گذشته تاکنون
وزیر جهاد کشاورزی ایجاد و معرفی نظام کشاورزی مبتنی بر استحصال آب به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک را یکی‌دیگر از خدمات ایران به میراث جهانی کشاورزی دانست و گفت: کشاورزی مبتنی بر قنات در کلیه مناطق ایران مانند کاشان، یزد و خراسان در بخش کشاورزی دیده می‌شود که این نظام از حدود 2800 سال گذشته در ایران به کار گرفته شده و هنوز هم بهره‌برداری می‌شود.
وی تاکید کرد: نظام کشاورزی مبتنی بر آب قنات تبلور مشارکت و همسویی جوامع محلی برای دستیابی به الگو‌های درون‌زای معیشت و توسعه پایدار است. این نظام علاوه بر تامین امنیت غذایی چشم‌انداز‌هایی برجسته از نظر زیبایی‌شناسی، تنوع‌زیستی، دانش بومی و غنای فرهنگی ترسیم کرده است. این میراث مهم جهانی تجلی بخش روند تکامل همزیستی بشر با محیط پیرامون خود و نمادی از جامعه‌نگری در مدیریت بهینه آب و خاک است.
حجتی اظهار کرد: ارزش نظام‌های کشاورزی شناسایی شده به عنوان میراث جهانی کشاورزی تنها به گذشته تعلق ندارد بلکه الهام‌بخش فناوری‌های امروزی بوده و مطمئنا ثروتی بزرگ برای نسل‌های آینده بشری به شمار می‌رود.
به گفته وی رویکرد فائو در جهت شناسایی، حفظ، احیاء و بهره‌برداری پایدار از میراث مشترک جهانی که از سال 2002 آغاز شده قطعا کمک شایانی به ادامه حیات این‌گونه نظام‌ها خواهد بود.
وزیر جهاد کشاورزی گفت: از نظر ایران جنبش کنونی برای ثبت میراث جهانی کشاورزی اهمیت زیادی دارد که بارز‌ترین ارزش این روند این است که با ثبت چنین نظام‌هایی زمینه برای برنامه‌ریزی عملیاتی برای احیاء و بهره‌برداری پایدار مبتنی بر دانش بومی، مشارکت محلی بیش از پیش فراهم می‌شود و نظام‌هایی که شاید به دست فراموشی سپرده شده باشند دوباره در کانون توجه قرار می‌گیرند.
وی افزود: به دنبال تلاش وزارت جهاد کشاورزی در تهیه پرونده نظام کشاورزی با آب قنات که با مثال موردی کاشان صورت گرفت و در نشست اخیر کمیته‌های علمی و راهبردی فائو در شهر روم به اتفاق آرای داوران بین‌المللی تصویب شد.
حجتی تاکید کرد: ایران به عنوان نخستین و تنها کشور دارای میراث ثبت‌شده در منطقه خاورمیانه و کشور‌های عضو اکو، تجربیات خوبی در این زمینه اندوخته و آمادگی دارد با توجه به اشتراکات فرهنگی و تمدنی موجود در منطقه تجربیات خود را برای حفظ و اشاعه میراث و تمدن کشاورزی منطقه در اختیار سازمان‌های منطقه‌ای به کشور‌های علاقه‌مند قرار دهد.
حمایت یونسکو از گسترش کشاورزی با قنات
همچنین هیراناند پورکایت، نماینده یونسکو در ایران در مراسم تسلیم سند ثبت جهانی نظام کشاورزی مبتنی بر قنات در وزارت کشاورزی اظهار کرد: دفتر یونسکو از سیستم قنات و کشاورزی با آب قنات حمایت می‌کند چرا که از سال 2005 مرکز ملی قنات در یزد به کمک یونسکو راه‌اندازی شد.
وی افزود: مرکز ملی قنات در یزد در زمینه‌ی گسترش قنات در ایران فعالیت می‌کند و یونسکو برای ارائه خدمات فنی از طریق این مرکز با آذربایجان و عراق همکاری کرده است.
نماینده یونسکو در ایران ادامه داد: این دفتر در نظر دارد نشست علمی با همکاری مرکز ملی قنات در یزد برگزار کند که از وزارت جهاد کشاورزی نیز دعوت به همکاری می‌کند.
کشاورزی با قنات تامین‌کننده امنیت غذایی و حافظ محیط زیست
به گزارش ایسنا، هاولیانگ شو، دستیار دبیر کل سازمان ملل متحد در ادامه این مراسم اظهار کرد: کشاورزی از منظر ماهیت به کاربرنده منابع طبیعی است و برخی سامانه‌های کشاورزی بیش از 60 درصد منابع موجود در جهان را صرف می‌کنند.
وی افزود: تولید محصولات کشاورزی از جمله آبزیان به دلیل از بین رفتن منابع پایه در معرض خطر قرار دارند و در این راستا باید از دانش کافی و روش‌های سنتی مناسب تولید استفاده کرد به همین سبب فائو در سال 2002 موضوع حفظ و احیای بهره‌برداری پایدار از میراث مشترک جهانی را در دستور کار قرار داده که در این راستا میراث جهانی کشاورزی شناسایی و برای حفظ آن اقدامات متعددی انجام شده است، چرا که حفظ این میراث که تولید‌کننده غذای جهانیان بوده است بسیار اهمیت دارد.
دستیار دبیر کل سازمان ملل متحد با اشاره به این‌که یک میلیارد از جمعیت جهان از کمبود غذا رنج می‌برند، گفت: کمک به فقرا و اقشار آسیب‌پذیر مستلزم به‌کارگیری روش‌های پایدار‌تر است و در این راستا استفاده از سامانه‌هایی که از نظر اکولوژیک و پایداری و تنوع زیست‌محیطی اکوسیستم را حفظ می‌کند اهمیت زیادی دارد.
هاولیانگ شو ادامه داد: روش‌های سنتی می‌تواند ضمن کمک به تولید غذا با گرسنگی و فقر مبارزه کند که در راستای سیاست‌های توسعه هزاره سوم قرار دارد و در این میان قنات جزو سیستم‌های مهم کشاورزی در جهان بوده که راه‌اندازی و بهره‌برداری از آن نیازمند نبوغ سرشاری است.
همچنین گری لوئیس، هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل متحد در ایران در مراسم تسلیم سند ثبت جهانی نظام کشاورزی مبتنی بر قنات در وزارت کشاورزی گفت: اهمیت قنات در توسعه پایدار بسیار بالاست چرا که در مناطق گرم و خشک مختلف جهان و ایران تبخیر آب بسیار بالا بوده و این روش می‌تواند ضمن حفظ و استحصال مناسب منابع آبی آن را به صورت مستقیم به در خانه‌های مردم انتقال دهد که این روش یک نوآوری به شمار می‌رود.
وی افزود: زمانی که دو سوم از منابع آبی در مناطق گرم و خشک تبخیر می‌شود قنات می‌تواند اهمیت خود را بیش از پیش نشان دهد که کاربرد اقتصادی بسیاری دارد.
هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل متحد اظهار کرد: ایران هفتمین کشور تولید‌کننده گاز‌های گلخانه‌ای و قنات که برخلاف دیگر روش‌های آبیاری از انرژی جز نیروی جاذبه زمین بهره نمی‌گیرد می‌تواند روشی مناسب باشد.
گری لوئیس تاکید کرد: کشاورزی با آب قنات از منظر توسعه پایدار اهمیت فراوانی دارد و تنها یک پیام ساده برای جهانیان دارد که بگذاریم از منابع محدود کره شکننده زمین به صورت پایدار استفاده کنیم.
در پایان این مراسم، سند ثبت جهانی نظام کشاورزی مبتنی بر قنات به عنوان میراث مهم کشاورزی جهان (GIAHS) از سوی نمایندگان سازمان‌های منطقه‌ای و ملی به وزیر جهاد کشاورزی تقدیم شد.
ارسال نظر