رئیس شورای رقابت: خودروسازان قیمت خود را بر مصرف‌کننده تحمیل می‌کنند

به گزارش پارس به نقل از تسنیم، سایت مرکز ملی رقابت نظرات رضا شیوا رئیس شورای رقابت در خصوص وجود انحصار خودرو در ایران را به شرح زیر منتشر کرد: طبق مفاد قانون که قانونگذار برای ما مشخص کرده ما باید دستورالعمل تنظیم قیمت را تعیین کنیم، بنابراین شورای رقابت نباید وارد ریز قیمت گذاری شود. ولی بنا به صلاح دید، در گذشته این اتفاق افتاد و قیمت گذاری را بر عهده شورای رقابت گذاشتند که بعد از آمدن من و با جلساتی که در شورا داشتم با همه اعضاء متفق القول بودیم که ما اگر بتوانیم به جای پرداختن به جزئیات قیمت گذاری به تدوین دستورالعمل ها وسیاستگذاری کلی قیمت در بازارهای انحصاری بپردازیم بسیار مناسب تر خواهد بود. چرا که با ورود به ریز قیمت گذاری، سا ل به سا ل درگیر متغیرهای آن مانند تورم خواهیم بود. بنابراین بررسی و بازنگری فرمول گذشته در دستور کار شورای رقابت قرار گرفته است تا ببنیم چگونه می توانیم به شرایط مطلوبی در این زمینه دست یابیم.

بازار خودرو در کشور ما انحصاری است بنابراین در این شرایط، دیگر بازار نمیتواند قیمت را مشخص کند بلکه این تولیدکنندگان هستند که قیمت را تعیین می کنند و در حال حاضر حتی با وجود اینکه شورای رقابت در بحث قیمت گذاری خودرو وارد شده است ولی باز هم خودروسازان به عناوین مختلف قیمت های خودشان را بر مصرف کننده اجحاف و تحمیل می کنند و این در حالیست که قانونگذار، شورای رقابت را موظف کرده که هر جا بازار انحصاری وجود داشته باشد ورود کند.

تشخیص ما یعنی شورای رقابت هم این است که بازار خودرو انحصاری است و به همین علت ورود کرده است. همانطور که در بند ۵ ماده ۵۸ قانون سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی آمده است تصویب دستورالعمل تنظیم قیمت، مقدار و شرایط دسترسی به بازار کالاها و خدمات انحصاری از وظایف شورای رقابت است. و علت اینکه شورای رقابت وارد شد به دلیل تشخیص انحصاری بودن این بازار بوده است.

در ضمن اگر گفته می شود که در این بازار و با این شرایط قیمتی هیچکس راضی نیست، کاملاً درست است و ما هم اعتقاد داریم که در بازار انحصاری یک سری عوامل نادیده گرفته می شوند، در بازار های انحصاری است که بهره وری پایین خواهد بود و وقتی بهره وری پایین باشد، قیمت ها بر اساس هزینه هایی محاسبه می شوند که با استاندارد های بین المللی فاصله دارند و لذا این هزینه ها روی قیمت سرشکن می شود و نتیجه، آن است که مصرف کننده باید آن را بپردازد. بنابراین وقتی یک دستورالعمل تعیین قیمت توسط شورای رقابت تدوین می شود، وزارت صنعت و یا هر مرجعی دیگری این مسوولیت را خواهد داشت تا به شکلی منطقی به مقوله هایی همچون بهره وری، کیفیت و رساندن آن به استاندارد های بین المللی بپردازد.
ما هم اکنون در بازار خودرو هیچ کدام از این موارد را نمی بینیم، به طور کلی حرف اول و آخر را تنها تولید کننده می زند بدون اینکه توجه ای به نیاز مصرف کننده بشود و ما تلاشمان در شورا و مرکز ملی رقابت این است که یک شرایط رقابتی در بازار خودرو ایجاد کنیم و از این انحصار خارج شویم. در این راستا قدم هایی را بر می داریم و یکی از پبیشنهاداتی که دادیم بحث تعرفه ها باشد، معتقدیم خودروهایی که در بازار ایران بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند، خودرو های کمتر از ۱۵۰۰ سی سی می باشد و در این خصوص به دولت محترم پیشنهاد دادیم که تعرفه واردات اینگونه خودرو ها را به میزان ۱۰ درصد کاهش دهد و کاهش بصورت پلکانی در سالهای دیگر است.

این پیشنهاد جزء آن چارچوب کلی می باشد که ما داریم برنامه ریزی می کنیم برای رقابتی کردن بازار خودرو کشور و وقتی بازار رقابتی شود ما دیگر دخالتی نخواهیم داشت مثل بسیاری از بازار های دیگر که شرایط رقابتی بر آن حاکم است و شورای رقابت هیچگونه دخالتی در آنها ندارد. ما هم داریم تلاش می کنیم این بازار رقابتی شود و مطمئناً در این صورت، هم کیفیت افزایش خواهد یافت و هم سطح امنیت مصرف کنندگان ارتقاء می یابد و در نتیجه زمانی که بازار رقابتی باشد قطعاً قیمت هم کاهش پیدا می کند چرا که تولید کننده ناچار است تا بهره وری تولید خود را افزایش دهد و اگر نه رقیبش از او جلو خواهد زد. بنابراین ما منتظر تصمیم گیری دولت در خصوص پیشنهاد شورای رقابت مبنی بر کاهش تعرفه واردات خودرو های کمتر از ۱۵۰۰ سی سی هستیم.
اکنون خودرو های بالای ۱۵۰۰ سی سی وارد می شود و شرایط استاندارد آنها توسط مراجع ذیصلاح تأیید می شود، این موضوع در خصوص خودرو های کمتر از ۱۵۰۰ سی سی هم باید اتفاق بیافتد، ضمن اینکه حتی با کاهش تعرفه ۱۰ درصد هم، قیمت ها به گونه ای خواهد بود که با قیمت ها داخلی تفاوت زیادی خواهد داشت و عرصه رقابت برای تولید کنندگان داخلی چندان تنگ نخواهد شد و در این صورت کسانی که کیفیت و امنیت اتومبیل برایشان از بحث قیمت مهمتر است شاید توانایی این را پیدا کنند تا این خودرو ها را خریداری نمایند، اگر این اتفاق نیافتد بازار خودروی ما همچنان در حالت انحصار کامل باقی خواهد ماند.
منظور من خودرو هایی است که استاندارد های لازم را داشته باشند، من نمی دانم که الان خودرو هایی که وارد می شوند استاندارد های لازم را دارند یا خیر. ولی دولت می تواند برنامه ریزی بکند و شروطی را تعیین کند برای خودرو هایی که می توانند وارد شوند و مطمئناً این شروط استاندارد هایی است که تولید کنندگان داخلی نمی توانند اعمال بکنند و لذا این خودروها هم مصرف سوخت کمتری خواهند داشت و هم از ایمنی بالاتری برخوردار خواهند بود.
به نظر من دیگر دولت نباید از صنعت خودرو حمایت کند، دولت ۳۰ سال است دارد از این صنعت حمایت می کند. ما باید شرایط را رقابتی کنیم تا خودرو سازهای ما به خودشان بیایند و کیفیت و بهره وری تولیداتشان را افزایش دهند. خودرویی با قیمت مناسب عرضه کنند که هموطنان بتوانند آن را خریداری نمایند. اینکه چه زمانی این اتفاق می افتد بستگی دارد به اینکه چه زمانی سرمایه گذاران داخلی وخارجی با تولیدکنندگان ما اددغام شوند و سرمایه ها و تکنولوژی های جدید را وارد کشور ما کنند. در این صورت این اتفاق زودتر می افتد ولی اگر همین وضعیت ادامه پیدا کند من شک دارم که ما بتوانیم بازار رقابتی را در صنعت خودرو ایجاد بکنیم.
این درست است که صنعت خودرو در کشور به میزان قابل توجهی اشتغال ایجاد کرده است و لی به هر حال باید این مسئله را هم در نظر بگیریم که خودرو سازهای داخلی ما تا کی می خواهند خودرو در این سطح تولید کنند، به دلیل حمایت های مختلفی هست که می شوند و نتیجه آن هم همین می شود که الان با آن مواجه هستیم.