مشارکت خارجی‌‌ها در مالکیت خودروسازی ایران

به گزارش پارس به نقل از فارس، حدود ۳۶ سال از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد و در این مدت صنعت خودروسازی کشور هرچند همواره با انتقادهایی از سوی مصرف کنندگان و کارشناسان روبرو بوده است، اما در واقع از دوره مونتاژکاری به سمت بومی سازی تولیدات و طراحی خودروهای داخلی حرکت کرده است.

تولد سمند، رانا و تیبا نمونه ای از حرکت از مونتاژکاری به سمت تولید داخل بود هرچند در این پروژه ها از پلت فرم های خارجی کمک گرفته شد.

با گذشت نیم قرن از شکل گیری صنعت خودروسازی در ایران، توقف تولید خودروهای مونتاژی در حالی به یک دغدغه برای خودروسازان تبدیل شده که با توجه به اهمیت تولید ملی، تاکنون گام های کوچکی در جهت بومی سازی این صنعت صورت گرفته است که چندان درخور صنعت ایرانی و کارشناسان داخلی که از سطح دانش بالایی برخوردارند، نیست.

در کنار تلاشی که طی سال های بعد از پیروزی انقلاب برای رشد صنعت خودروسازی صورت گرفته است، نگاهی به وضعیت تولید خودرو در ایران نشان دهنده وابستگی شدید این صنعت به شرکت های خارجی است، در عین حال خودروسازان ایرانی در انتخاب شرکای خارجی خود تمام اختیارات را منحصر به تولیدکنندگان یک یا دو کشور کرده و این شرکای خارجی از انحصار قابل توجهی در تأمین قطعه شریک ایرانی خود برخوردارند.

این در حالی است که طبق اصول اقتصادی، محدود کردن تأمین قطعات به یک شرکت خاص، به صلاح نیست و این تک منبع بودن باعث می شود تا شرکت خارجی هر زمان که اراده کرد نسبت به محدود کردن یا قطع تحویل قطعه اقدام کند.

از سویی، خودروسازان ایرانی در انتخاب شرکای خود به سراغ کشورهایی رفته اند که سابقه بدی در روابط سیاسی خود با ایران داشته اند و هر زمان که توانسته اند منابع مالی کشورها را چپاول کرده اند.

در این میان، اخیراً رئیس جمهور از واگذاری مالکیت خودروسازی های داخل به خودروسازان خارجی خبر داده و گفته است: « برنامه استراتژیک ما برای صنعت خودرو، انجام سرمایه گذاری های مشترک با خودروسازان عمده بین المللی و تلاش برای کسب سهم در بازار کشورهای همجوار، ارتقای تکنولوژیک صنعت خودرو و صنعت قطعه سازی، اتصال صنعت قطعه سازی به زنجیره تولید خودرو در سطح بین المللی و افزایش سهم ایران در صادرات جهانی قطعات و نهایتاً تبدیل ایران به یک بازیگر مهم در بازار جهانی قطعات خودرو است. با توجه به بازار رو به گسترش خودرو در ایران و همچنین در منطقه، ما به طور جدی شرکت های بزرگ تولید خودرو را به بهره گیری از این فرصت دعوت می کنیم و بنا داریم تا با ارائه پیشنهادهای جذاب، این شرکت ها را در مالکیت شرکت های خودروساز داخلی شریک کنیم. »

این در حالی است که چند سالی است که خودروسازان ایرانی شعار" تولید خودروی ملی" را جزء برنامه های خود اعلام می کنند اما در عمل، اتفاق قابل قبولی رخ نداده و بیشتر شاهد تولید محصولات مونتاژی و تحت لیسانس خودروسازان خارجی هستیم.

در نتیجه وابستگی خودروسازان ایرانی به شرکت های خارجی باعث شده تا با بروز کوچکترین اتفاق، تأمین قطعات این گونه خودروها با مشکل روبرو شود و توقف خط تولید اتفاق بیفتد.

در این شرایط، صنعت خودروی ایران تا حدی توانسته به تولید داخلی بپردازد، هرچند باز هم پشت این تولید، شرکت های خارجی دیده می شوند.

بعد از سمند، خودروهایی مانند رانا و تیبا از جمله محصولاتی هستند که کمتر می توان رد پای خارجی ها را در تولید آنها دید.

به این ترتیب، باید گفت پس از گذشت نیم قرن از فعالیت صنعت خودروسازی و پس از آنکه در پی تحریم ها، صنعت خودروسازی کمی به سمت اتکا به قطعه سازان داخلی و جدیداً نیز به سمت طراحی خودرو حرکت کرده است، سپردن دوباره صنعت ایران به شرکت های خارجی و حتی سپردن مالکیت شرکت های ایرانی به طرف های خارجی امر قابل قبولی نیست.

در این وضعیت بهتر است به جای اینکه به دنبال سپردن خودروسازان ایرانی به خارجی ها برای حل مشکلاتشان باشیم، فکری اساسی برای حل مشکلات این صنعت کنیم و با اعمال مدیریتی قوی در شرکت های خودروساز، راه را برای تقویت این صنعت و همچنین تأمین نیاز مشتریان بازار انحصاری خودروهای داخلی فراهم کنیم تا یکی از اهداف پیروزی انقلاب که دستیابی به تولیدی ملی و بومی است، فراهم شود.