این شغل‌ها در ایران جذابیتی ندارند

به گزارش پارس به نقل از همشهری آنلاین، در شرایطی که وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی آمار واقعی اشتغال زایی طی سال های ۸۴ تا ۹۱ را به طور میانگین ۸۱هزار شغل در سال اعلام کرده و هشدارها برای افزایش تعداد بیکاران به اوج خود رسیده است، فعالیت یک میلیون و ۷۰۰ هزار کارگر خارجی در ایران در کنار وجود ۲.۵ میلیون شغل که ایرانی ها تمایلی به اشغال آن ندارند، به موضوعی خبرساز در بازار کار ایران بدل شده است.

اما چه مشاغلی در ایران جذابیت ندارد؟

به نوشته همشهری عموم مشاغل سخت و زیان آور که میزان آن ۲.۵ میلیون شغل برآورد می شود، جذابیتی برای نیروی کار ایرانی ندارد و حضور کارگران خارجی در آن پررنگ است. بر اساس فهرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی کار در معدن که خود صورت های مختلفی دارد، از اصلی ترین آنهاست.

کارگرانی که در تونل ها و راهروهای سرپوشیده به استخراج می پردازند، کار استخراج شامل جداکردن و منفجرکردن مواد از سطح کار، حمل مواد و عملیات مربوط به انفجار و انجام امور تأسیسات داخل معدن، حفر قنات، چاه فاضلاب، کار در مخازن سربسته و تخلیه و حمل مواد مذاب از کوره به نحوی که کارگر در معرض مستقیم حرارت یا بخار زیان آور کوره باشد، جزو این بخش از مشاغل سخت به حساب می آیند. برخی شغل های خدماتی در اماکنی نظیر اصطبل را می توان بخش دیگری از مشاغل سخت نام برد که ایرانی ها چندان تمایلی به حضور در آن ندارند. حمل و دفن زباله شهری، کار در کارگاه های دباغی و گندآبروها، کار مستمر در طویله و سالن های پرورش طیور را هم می توان در این دسته قرار داد.

دسته دیگر مشاغل سخت نیز شامل شغل هایی می شود که برای بدن آسیب هایی را به همراه دارد. کار مستمر در فضای باز و ارتفاع بیش از ۵متر روی دکل، اتاقک های متحرک، داربست و اسکلت ها، کار مستمر روی خطوط و پست های انتقال برق با فشار ۶۳کیلووات به بالا، مشاغل شن پاشی، پخت آسفالت دستی، قیرپاشی، جوشکاری در داخل مخزن، کار مستمر با اشعه های زیان آور مانند رادیو اکتیو، کار در محل هایی با فشار محیط بیش از حد طبیعی مانند غواصی، کار مستمر در محیط هایی که با وجود رعایت ایمنی موجب بروز بیماری های گوشی می شود، سمپاشی باغ ها، مزارع، اماکن پرورش دام و طیور، تولید و ترکیب سموم و حشره کش ها و کار با وسایل دارای ارتعاش زیان آور، جزو مشاغل سختی است که هرچند کارگران ایرانی نیز در این مشاغل فعال هستند اما۱.۷ میلیون اتباع خارجی عموما در این بخش ها مشغول به کار هستند.

طبق آیین نامه اجرایی قانون مشاغل سخت و زیان آور، کار در زندان ها و ندامتگاه ها، کار در بیمارستان های روانی و حرفه خبرنگاری جزو مشاغل سخت و زیان آور به شمار می روند که البته اتباع بیگانه معمولا در اشغال این مشاغل سهم چندانی ندارند.

دلایل کسادی شغل های سخت

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در شرایطی به دنبال راهکارهایی برای ایجاد جذابیت در عنوان برخی شغل هاست تا بیکاران داخلی را به سمت آن سوق دهد که کارشناسان بازار کار عوامل بنیادین دیگری را در دوری نیروی کار داخلی از برخی شغل ها، مؤثر می دانند.

حسین راغفر، کارشناس مسائل کار به همشهری گفت: شغل های دشوار و کم دستمزد به محل فعالیت کارگران خارجی تبدیل شده است. شغل هایی که باید بپذیریم برای کارگر ایرانی با شرایط اقتصادی کشور صرفه ندارد. در واقع به دلیل عدم تناسب میان سختی کار و دستمزد، هزینه فرصت آن بیشتر از صرفه اقتصادی برای کارگر ایرانی می شود.

مشاغل سخت و زیان آور هرچند در قانون تأمین اجتماعی شامل حمایت در بازنشستگی پیش از موعد شده است به نظر می رسد دستمزد پایین و دشواری کار، کارفرمایان را با کارگران خارجی مواجه ساخته است. محسن ایزدخواه، معاون اسبق سازمان تأمین اجتماعی در این زمینه به همشهری گفت: اتباع خارجی در شغل هایی به کار گرفته می شوند که سخت و زیان آور است و از امنیت شغلی اندکی برخوردارند.

برخی مشاغل سخت که دارای امنیت شغلی هستند و منزلت اجتماعی دارند، مورد استقبال ایرانی ها قرار می گیرد اما در شرایطی که هیچ کدام از عوامل جذاب نظیر دستمزد مناسب، امنیت شغلی و منزلت اجتماعی فراهم نباشد، کارگر خارجی به کار گرفته می شود. این کارشناس بازار کار معتقد است که کارفرمایان این مشاغل نیز ترجیح می دهند از کارگر خارجی استفاده کنند تا حداقل های تأمین اجتماعی را رعایت کنند.