دفاع بانک مرکزی از اظهارات جنجالی ارزی سیف

به گزارش پارس به نقل از مهر، پیمان قربانی گفت: در سال های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ به دلیل رشد نقدینگی و انباشت عدم تعادل های اقتصاد، اعمال تحریم های ناجوانمردانه و شکل گیری موج انتظارات منفی از آن، نرخ ارز دچار تلاطم و نوسانات شدید شد.

مدیر اداره بررسی ها و سیاست های اقتصادی با اشاره به نقش انتظارات در شکل دهی به شوک های ارزی بیان داشت: مطابق ادبیات نظری و تجربی موجود، افزایش نرخ ارز یک مکانیزم خود اجرا است و هنگامی که فعالین بازار ارز انتظار افزایش نرخ ارز را داشته باشند، نسبت به تبدیل دارایی های خود به ارز اقدام می نمایند و همین عامل به افزایش نرخ ارز و تشدید نوسانات آن منجر می شود. به همین جهت و پس از بروز اختلاف زیاد بین نرخ ارز بازار آزاد و نرخ رسمی ارز، بانک مرکزی به منظور پاسخگویی به نیازهای مبادلاتی ارز و تامین کالاهای اساسی مورد نیاز جامعه اقدام به راه اندازی مرکز مبادلات ارزی کرد و از این طریق سعی نمود بستر مناسبی را برای پاسخگویی به نیازهای واقعی اقتصاد به ارز فراهم سازد. یکی دیگر از اهداف تاسیس مرکز مبادلات ارزی این بود که تاثیرپذیری نیازهای واقعی اقتصاد از نوسانات نرخ ارز و عوامل سفته بازی را به حداقل ممکن کاهش دهد.

قربانی افزود: شکل گیری انتظارات خوشبینانه نسبت به تحولات بازار ارز نیز به اندازه انتظارات منفی حایز اهمیت است و باید به آن توجه داشت. وی ضمن تاکید به اینکه در مقوله نرخ ارز، نوسانات نیز به اندازه سطح آن مهم هستند گفت: شکل گیری انتظارات خوشبینانه و مثبت نسبت به تحولات بازار ارز در صورتی که توسط عوامل بنیادین اقتصاد حمایت نشوند نیز می تواند نوسانات نرخ ارز را افزایش دهد و از این طریق به افزایش ریسک تصمیم گیری فعالین اقتصادی منجر شوند.

وی با یادآوری این نکته که در گذشته نیز افزایش نوسانات نرخ ارز باعث شد تا تمایل افراد به نگهداری ارز افزایش یابد گفت: به دنبال افزایش نوسانات نرخ ارز بسیاری از افراد غیرحرفه ای وارد بازار ارز شدند که تصمیم گیری آنها بیشتر تابع رفتارهای گروهی و هیجانی بود. چنین رفتارهایی نوسانات نرخ ارز را افزایش می دهد که علاوه بر افزایش، می تواند شامل کاهش نرخ ارز نیز باشد.

این مقام مسئول در بانک مرکزی ضمن تاکید بر وظیفه بانک مرکزی در خصوص حفظ ارزش پول ملی بیان داشت: حفظ ارزش پول ملی به عنوان یک اصل، همواره برای بانک مرکزی مطرح بوده و به آن توجه داشته است. وی در همین زمینه به اظهارات پیشین رئیس کل بانک مرکزی در خصوص نرخ ارز اشاره کرد و گفت: انتظارات مثبت پیش آمده در خصوص تحولات بازار ارز باید با یکسری شواهد عینی و عملی همراه می شد تا در عمل نیز به کاهش پایدار نرخ ارز منجر می شد. همان طور که در بیانیه بعدی بانک مرکزی نیز انعکاس داشت، اظهارات رئیس کل بانک مرکزی در خصوص نرخ ارز را باید اقدامی در جهت ثبات بخشی به بازار ارز در نظر گرفت که در آن سیف با تکیه بر اعتبار و جایگاه خود در میان فعالین بازار ارز، علامت لازم را به بازار ارسال نمود که البته در عمل نیز به کاهش نوسانات نرخ ارز منجر شد.

قربانی بیان داشت: اظهارات رئیس کل بانک مرکزی هیچ فرصتی را از اقتصاد کشور سلب نکرد و کاهش نرخ ارز در ماه های اخیر نیز این موضوع را تایید می کند. بنابراین نباید سخنان رئیس کل را لزوما به عنوان مخالفت بانک مرکزی با کاهش نرخ ارز قلمداد نمود.

وی با اشاره به نقش تاثیرگذار انتظارات بر روند تغییرات نرخ ارز در کوتاه مدت، افزود: خوشبختانه با توجه به شرایط جامعه و بهبود انتظارات عمومی، از تیرماه سال جاری شاهد روند نزولی نرخ ارز هم به لحاظ اسمی و هم به لحاظ واقعی بوده ایم و ارزش پول ملی تقویت شده است. وی در این زمینه به لزوم تمایز میان دو مفهوم اختلال (Noise) و علامت (Signal) در شکل دهی به تحولات بازار ارز تاکید نمود. اختلال به نوسانات هیجانی و زودگذر نرخ ارز می انجامد که معمولا پایدار نیست؛ ولی علامت تحت تاثیر بنیان های تعیین کننده نرخ ارز و سیاست های کلان اقتصادی شکل می گیرد و به همین دلیل نیز واجد آثار پایدار و بلندمدت بر اقتصاد می باشد. بر همین اساس اگر افت های هیجانی با بنیان های اقتصاد حمایت نشود، تغییرات نرخ ارز پایدار نخواهد بود.

مدیر اداره بررسی ها و سیاست های اقتصادی بانک مرکزی با اشاره به آثار مخرب نوسانات نرخ ارز بر فعالیت های بخش واقعی اقتصاد و اینکه سیاست های بانک مرکزی در ماه های اخیر در راستای رسیدن به ثبات نرخ ها و جلوگیری از تلاطم بازار هدفگذاری شده است تاکید کرد: در شرایط کنونی بانک مرکزی انتفاعی از افزایش یا کاهش نرخ ارز نمی برد؛ چرا که عملیات ارزی بانک مرکزی بر مرکز مبادلات ارزی متمرکز است که نرخ مورد عمل در آن، نرخ ارز روزانه اعلامی از سوی بانک مرکزی است.

وی همچنین به این نکته نیز اشاره داشت که نوسان در بازار باعث بروز سفته بازی می شود و بانک مرکزی در راستای کاهش زمینه های سفته بازی به دنبال این است تا عمق و سطح مرکز مبادلات ارزی را افزایش دهد و به این وسیله از نوسانات و تلاطم های بازار غیررسمی بکاهد. وی در همین زمینه گفت: در ماه های اخیر فعالیت های سفته بازی در بازار ارز به شدت کاهش یافته و در حال حاضر نگهداری ارز گزینه مناسبی برای حفظ ارزش دارایی به حساب نمی آید و به جای آن افراد به سمت بازار سرمایه گرایش پیدا کرده اند.

قربانی ضمن دسته بندی عوامل تاثیرگذار بر نرخ ارز در سه گروه کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت گفت: اخبار و شایعه ها از عوامل کوتاه مدت تاثیرگذار بر نرخ ارز به شمار می آیند که می توانند به تغییرات ناگهانی در عرضه و تقاضای ارز توسط افراد و در نتیجه تشدید نوسانات نرخ ارز، منجر شوند. تحولات تراز پرداخت ها خارجی و روند ورود و خروج سرمایه به کشور در زمره عوامل میان مدت قرار دارند و عواملی نظیر شکاف تورم داخل و خارج، رشد و بنیه اقتصادی و سطح رقابت پذیری اقتصاد نیز در شمار عوامل بلندمدت دسته بندی می شوند.

مدیر اداره بررسی ها و سیاست های اقتصادی با تاکید بر رسالت بانک مرکزی در تقویت ارزش پولی ملی در راستای بنیان های اقتصادی بیان داشت: تحولات اخیر و بهبود روابط خارجی، برخی شواهد عینی مبنی بر تقویت جریانات ورودی ارز به کشور را ایجاد نموده که به عنوان عامل پشتیبان انتظارات مثبت، زمینه کاهش نرخ ارز در ماه های اخیر را فراهم ساخت. بنابراین اگر بنیان های اقتصادی کشور کاهش نرخ ارز را تایید کنند، بانک مرکزی حتما از آن حمایت می کند و تحولات اخیر در بازار ارز نیز این موضوع را تایید می کند. لذا از این بابت تناقضی میان اظهارات پیشین رئیس کل بانک مرکزی و تحولات اخیر بازار ارز وجود ندارد و بانک مرکزی متناسب با اقتضائات موجود و پویایی های اقتصاد و محیط پیرامونی، فعالین بازار و نرخ ارز را در مسیر صحیح برای اقتصاد ملی هدایت نموده است.

وی با بیان اینکه ارزش پول ملی صرفا با معیار نرخ ارز سنجیده نمی شود تاکید کرد: در حال حاضر ارزش پولی ملی یک مفهوم مابه ازایی دارد. در رابطه با" ما به ازای پول ملی" یا همان" ارزش پول" لازم است علاوه بر رابطه برابری آن با ارزهای خارجی به دو عامل قیمت و بازدهی دارایی ها و قیمت کالاها و خدمات نیز توجه شود. خوشبختانه در ماه های اخیر نه تنها بازار هایی همچون بازار خودرو و مسکن در آرامش به سر می برند، بلکه بازارهای ارز و طلا نیز روند نزولی مناسبی را طی می کنند. این موارد به همراه کاهش نرخ تورم ماهانه در ماه های اخیر، جملگی بر تقویت پول ملی دلالت دارند. پ

قربانی در خاتمه چارچوب سیاست ارزی بانک مرکزی را برنامه ریزی برای حرکت به یکسان سازی نرخ ارز اعلام کرد و بر لزوم رعایت انضباط پولی و مالی در کشور و بهره گیری مناسب از ذخایر ارزی برای حصول به نتیجه مطلوب در این زمینه تاکید کرد.

ولی الله سیف