تولیدکنندگان صنایع فولاد ایران، با تولید استاندارد انواع مقاطع و استفاده بهینه از ظرفیت‌های خود موفق شده‌اند به جایگاه دهم جهان دست یابند. بنابر اعتقاد بسیاری از کارشناسان، با رفع مشکل قطعی برق و گاز و همین‌طور تقویت خط‌های تولید، می‌توان ظرفیت تولید فولاد کشور را به 55 میلیون تن رساند و به‌این‌ترتیب باعث ارتقا جایگاه ایران در رده‌بندی جهانی شد. بنابراین، شرایط ایده‌آلی در زمینه تولید حداکثری وجود دارد که با این وضعیت می‌توان محصولات بیشتری را به لیست کالاهای صادراتی اضافه کرد؛ البته در برخی مقاطع نیز نیاز به واردات همچنان وجود دارد که در ادامه به بررسی جامع این موضوع پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.

3 چالش صادرات و واردات فولاد

صادرات و واردات در حوزه فولاد، همواره با چالش‌های مختلفی همراه بوده که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به اتخاذ سیاست‌های اشتباه توسط برخی از مسئولین، تحریم‌‌‌ها و مشکلات دوره‌ای مانند شیوع ویروس کرونا اشاره کرد. هر سه این موارد، چالش‌هایی هستند که بازار آهن و صادرات و واردات آن را در سال های اخیر تحت تاثیر قرار داده است.

صادرات و واردات کلیه محصولات فولادی در 3 ماه نخست سال 1401 به نسبت سال 1400 افزایشی بود یا کاهشی؟

حجم صادرات و واردات محصولات فولادی در سال‌های اخیر، به‌دلایلی که در بالا ذکر شد متغیر بود و ظرفیت خریدوفروش آن نیز همچنان در حال تغییر است؛ به‌طورکلی، واردات این محصولات در 3 ماهه سال 1401 کمتر از سال 1400 بود که البته در برخی مقاطع همچون ورق گرم شاهد واردات بیشتری بودیم؛ اما طبق آمار، واردات در سال جاری روند کاهشی داشت.

صادرات محصولات فولادی نیز در سال 1401 وارد شیب کاهشی شده است؛ برای مثال، عوارض زیادی بر مقاطع فولادی در دوره‌ای اعمال شد که این موضوع، کار را برای صادرات آن‌‌ها سخت کرد؛ درنتیجه رقبا از این مسئله سوء‌استفاده کرده و جایگزین ایران در بازار جهانی شدند.

بااین‌حال، در برخی مقاطع شاهد صادرات بیشتری نسبت به سال 1400 بوده‌ایم که از آن محصولات می‌توان به ورق گرم، ورق سرد، بیلت، بلوم اسلب و فولاد میانی اشاره کرد. قطعاً با رفع کامل تحریم‌های موجود و پرهیز از اعمال هرگونه تصمیم اشتباه می‌توان کالاهای فلزی بیشتری را به بازار جهانی عرضه کرد و باعث پویایی این صنعت شد.

 

روند صادارات و واردات کلیه کالاهای فولادی در دو سال اخیر پرفراز و نشیب بوده است.

مقایسه میزان واردات و صادرات تیرآهن 3 ماه ابتدای سال 1401 و 1400

میزان واردات تیرآهن در 3 ماه نخست سال 1400 و 1401 تفاوتی نکرده است و شاهد واردات آن با ظرفیت 3000 تن بوده‌ایم؛ اما صادرات روند کاهشی داشته است. این محصول در سال 1400 در حجم 36000 تن به کشورهای دیگر فروخته شد که این رقم در سال 1401 کمتر شد و به عدد 23000 تن رسید. به‌طورکلی، پتانسیل خوبی در زمینه تولید این مقطع وجود دارد که با استفاده از آن می‌توان حجم صادرات را به بالاتر از 36000 تن رساند. قیمت تیرآهن ایران نیز باتوجه به کیفیت بالایی که دارد بسیار مناسب است؛ به‌همین‌خاطر، می‌توان به‌راحتی بر حجم صادرات آن افزود.

طبق نظر کارشناسان گرفت:

"قیمت تیرآهن، همواره به خاطر حجم تقاضای زیاد برای خرید آن، دارای نوسان بوده است و کمتر دیده شده که نرخ تیرآهن به ثبات برسد. شما می‌توانید با در نظر گرفتن عواملی مانند: فصل خرید، نرخ تیرآهن در بازار داخلی و داخلی کارخانه مورد نظر، میانگین حجم تقاضا تیرآهن در بورس کالا، به طور تقریبی قیمت این محصول فولادی را پیش‌بینی کنید؛ اما در اکثر اوقات به خاطر دخالت عوامل جانبی مانند: نرخ دلار و تحریم‌ها در قیمت گذاری تیرآهن، نمی‌توان نرخ درستی را برای آن در نظر گرفت."

بررسی روند صادرات و واردات ورق از فروردین تا خرداد 1401 و مقایسه با مدت زمان مشابه سال گذشته

واردات و صادرات ورق در 3 مدل ازجمله: گرم، سرد و پوشش‌دار در حال انجام است که ابتدا به بررسی نوع گرم آن می‌پردازیم. واردات این محصول در 3 ماه ابتدای 1400 در رنج 45000 تن قرار داشت که این رقم در 3 ماهه سال 1401 افزایش یافت و به رقم 71000 تن رسید؛ بنابراین روند واردات این ورق افزایشی است. صادرات آن نیز در 3 ماهه سال 1400 در محدوده 57000 تن قرار داشت که این رقم تنها کمی در سال بعد افزایش داشت و به رقم 59000 تن رسید.

ورق سرد نیز به‌عنوان یکی از مقاطع کاربردی، سهم واردات بیشتری را نسبت به مدل گرم از آن خود کرده است؛ این محصول در 3 ماه نخست سال 1400 در حجم 79000 تن وارد کشور شد و در سال بعد نیز با یک تفاوت فاحش به رقم 29000 تن رسید؛ بنابراین واردات ورق سرد وارد شیب کاهشی محسوس شده است. همچنین صادرات آن نیز از 1000 تن در سال 1400 به رقم 6000 تن در سال 1401 رسید که این آمار بیانگر رشد صادرات آن است.

ورق پوشش‌دار نیز با حجم 50000 تن در سه‌ماهه سال 1400 وارد کشور شد که این مقدار در سال جاری به 41000 تن رسید. صادرات آن نیز همچون واردات روند کاهشی داشت؛ میزان فروش خارجی این محصول در 3 ماه ابتدای سال 1400 به رنج 31000 تن رسید که این رقم در سال 1401 تغییر کرد و به 22000 تن رسید. به‌طورکلی، قیمت ورق مانند کیفیت آن مناسب است که این فاکتورهای مثبت باعث معروفیت آن‌ در بازار جهانی شده است.

کارشناسان گرفت بر این باور هستند که:

"با توجه به مصرف بالای ورق آهن سیاه 2، 3، 6 و 8 در صنایع مختلف استفاده از روش نوردکاری سرد یا روش‌های مشابه اصلا به صرفه نبوده، از این رو با استفاده از روش نوردکاری گرم قیمت ورق آهنی بسیار کاهش یافته و به صرفه بوده؛ در نهایت با توجه به مناسب بودن قیمت ورق آهن سیاه، تقاضا برای این محصول بسیار بالا بوده و همین امر باعث اهمیت فراوان قیمت ورق سیاه شده است."

 صادرات انواع ورق در 3 ماه ابتدای سال 1401 افزایش داشته است.

 

نگاهی به وضعیت واردات و صادرات سایر مقاطع

سایر مقاطع همچون میلگرد، از واردات کم و صادرات بالایی برخوردار هستند؛ کالاهی تخت فولادی واردات و صادرات قابل‌توجهی دارند، همچنین برخی محصولات نظیر بیلت و بلوم یا آهن اسفنجی هیچ وارداتی ندارند و درمقابل، صادرات آن‌ها بسیار بالا است. به‌طورکلی، کشور ما یکی از صادرکنندگان برتر فولاد در جهان است که می‌تواند آمار صادرات خود را با رفع محدودیت‌های موجود به‌صورت چشمگیری افزایش دهد. از دلایل این موفقیت نیز می‌توان به کیفیت برتر و مناسب‌بودن قیمت پروفیل و سایر کالاهای فولادی کشور اشاره کرد.

طبق نظر کارشناسان گرفت:

"به‌دلیل کاربرد گسترده پروفیل‌ها در صنعت ساختمان‌ و دیگر سازه‌ها، همواره در برآورد هزینه‌های پروژه، قیمت پروفیل آهن امروز از اهمیت بالایی برخوردار است. به دلیل پیچیدگی فرآیند تولید این مقطع فولادی و همچنین استفاده از تجهیزات به‌روز، قیمت روز پروفیل آهن نسبت به دیگر مصالح فلزی بیشتر خواهد بود. پروفیل‌های گالوانیزه و کامپوزیت که در ضخامت‌های متداول 20*20، 30*30، 40*40 تولید می‌شوند، از پرکاربردترین پروفیل‌های موجود در بازار هستند."

سخن پایانی

حجم واردات و صادرات مقاطع فولادی تأثیر زیادی بر قیمت آهن می‌گذارد؛ به‎همین‌خاطر بازار آهن‌آلات نیز همچون سایر بازارها با نوساناتی همراه است. به‌این‌ترتیب، قیمت یک محصول ممکن است در روز بعد دستخوش تغییراتی شود و خریداران را در تصمیم‌گیری برای خرید به‌موقع آن دچار مشکل کند. خریداران محترم می‌توانند در سایت گرفت (gereft.com) به جدیدترین قیمت کالاهای فولادی و محصولات صنعتی دسترسی پیدا کنند و از نرخ لحظه‌ای تمام محصولات مطلع شوند.