بی‌شک هر روح لطیف و صاحب طبعی می‌تواند در دنیای شعر گذر کرده و تا حد توان خود از آن بهره بگیرد و یا بر این دریای بی‌کران بیفزاید. کم نبوده و نیستند شاعرانی که به زبان فارسی شعر سروده‌اند و به‌صورت حرفه‌ای و دائم و یا امری گهگاهی به شعر پرداخته‌اند و نام خود را جاودانه کرده‌اند. در این یادداشت به معرفی تعدادی از محبوب‌ترین شاعران معاصر ایرانی می‌پردازیم؛ شاعرانی که احتمالا نامشان به گوش همه ما خورده و آثاری از آنها را شنیده و خوانده‌ایم، با اشعارشان به فکر فرو رفته‌ایم و با شعر های عاشقانه آن‌ها عاشقی کرده‌ایم.

 

محبوب‌ترین شاعران معاصر ایران

 

فروغ فرخزاد

تمایز فروغ فرخزاد از دیگران در نگاه اول زبان شعری او بود؛ کلامی صاف و زلال و درعین‌حال برآمده از دل یک زن. اشعار فروغ فرخزاد گرچه ویژگی‌های بسیار دیگری هم دارد که شاید در نگاه منتقدین بیشتر به چشم بیاید اما برای مخاطب عام و یا یک علاقه‌مند به شعر و ادبیات این سه ویژگی هستند که خودنمایی می‌کنند. فروغ به‌سادگی مفاهیم مدنظر خود را در شعرهایش مطرح می‌کند. کلمات تمام و کمال در اختیار او هستند و از هم‌نشینی آنها چنان محصولی آفریده می‌شود که پیش خود حیران می‌مانی؛ ساده اما گویا و وسیع.

 

شهریار

سید محمدحسین بهجت تبریزی که او را به شهریار می‌شناسیم شاعری است که چه به زبان فارسی و چه ترکی اشعاری ماندگار در حوزه‌های متفاوتی چون وطن، مضامین اجتماعی، تاریخی، مذهبی و گاه وقایع روزمره از خود به‌جای گذاشته است. شهریار به هر دو زبان فارسی و ترکی آذربایجانی شعر می‌سرود و به گواه اهل‌فن در هر دو حیطه هم توانا بود. منظومه «حیدربابایه سلام» شاید مشهورترین شعر شهریار به زبان ترکی است که کمتر کسی است بخش‌هایی از آن را نشنیده باشد.

 

احمد شاملو

احمد شاملو استاد بهره‌گیری از کلمات است. کلمات در وجودش جان می‌گیرند و خواننده با خواندن تک‌تک واژگان، بار معنایی آنها را تمام و کمال درک می‌کند. واژگان او زنده‌اند و خود می‌رانند و پیش می‌آیند. او کلمات را به‌خوبی می‌شناسد و آنها را در بهترین شکل خود به کار می‌بندد. احمد شاملو کلمات را پلی برای رسیدن به وجود خواننده می‌سازد. نوشته‌هایش یک‌جوری‌اند که گویی خود او برای تو می‌خواندشان هرچند مدت‌ها از مرگش گذشته باشد. نوشته‌ها چنان نظم و نسقی دارند که حتی نثر او در کمال صراحت و صلابت، آهنگین است. تسلط او بر واژگان چنان به چشم می‌آید که می‌توان او را آفریدگار کلمات دانست.

 

پروین اعتصامی

پروین اعتصامی را می‌توان از شاعرانی دانست که در اشعارش بسیار به مضامین اجتماعی پرداخته است. او همچنین از آن دسته شاعرانی است که نقش تمثیل در بسیاری از سروده‌های او چنان پررنگ است که اگر از این شیوه بهره نمی‌برد در انتقال مفهوم اینچنین موفق نبود. او با بهره بردن از این شیوه اندیشه‌های خود را در قالب و ظاهری باورپذیر انتقال داده است. تمسک جستن به تمثیل به او کمک کرده تا در واحدی بسیار کوچک‌تر از واحد اصلی که جامعه باشد، بتواند موضوع را شرح و بسط دهد. او تمثیل‌ها را در بسترهایی چون خانواده، محله و یا شهر گسترانیده و موضوع را در این واحدها بیان می‌کند.

 

سهراب سپهری

شاید همه آنچه جسته‌وگریخته از سهراب سپهری می‌دانیم در تکه‌هایی از شعرهایش خلاصه شود… شعرهایی که بخش‌های برگزیده‌ای از آنها را این‌طرف و آن‌طرف خوانده‌ایم و احتمالا خوانش‌هایی از آن را شنیده‌ایم. سهرابی که نه‌تنها شاعر که نویسنده و نقاش بود. شاعری متفاوت که گرچه در دوره‌هایی اقبال زیادی به اشعار او بوده اما در زمانه‌ای نیز روشنفکران شعرهای او را نمی‌پسندیدند و حتی گاه گمانی هم بر ماندگار بودن آنها نمی‌بردند. زمانه اما به‌گونه‌ای چرخید که امروزه اشعار سهراب سپهری برای دوست‌داران شعر و ادب آشناست؛ گرچه تمامی اشعار در این حیطه نمی‌گنجند و برخی آشناترند و برخی ناشنیده باقی‌مانده‌اند.

 

امیرهوشنگ ابتهاج

ابتهاج در شاعری و به‌خصوص غزل‌سرایی چنان زبردست است که از قول شهریار نقل کرده‌اند که او را نزدیک‌ترین شاعر به حافظ دانسته است. این وصف را باید از شهریار پذیرفت چراکه صمیمیت و آشنایی خاصی با سایه داشته است. هوشنگ ابتهاج علاوه بر اینکه در شعر نیمایی نیز تبحر داشته و دارد، استاد سرودن شعرهایی با مصرع‌های کوتاه و بلند است؛ چنان‌که نه سروده از وزن بیفتد و نه‌چندان ثقیل شود که نتوان نام شعر بر آن نهاد. سروده‌هایش وزین و روان‌اند.

 

فریدون مشیری

فریدون مشیری صریح و ساده می‌سروده است. سادگی در وصف اشعار او نه کسر شان بلکه از قوت آثار اوست. همین سادگی، اشعار فریدون مشیری را در میان مخاطبان بیشتری رواج داد و ابیات مختلفشان را بر سر زبان‌ها نگه داشت. می‌توان گفت او در عین واقع‌گرایی نوعی رمانتیسم را نیز در شعر خود وارد کرده و با تلفیق این دو عنصر توانسته سروده‌هایی ناب بیافریند. مشیریِ شاعر از امیدوارهاست. بارقه‌های امید میان ابیات شعر او می‌درخشد و آدمی را زنده می‌سازد.