میزان دقت انواع تست‌های کرونا/منفی بودن تست، ردکننده ابتلا نیست

دکترعلی پیرصالحی با اشاره به این که دو نوع تست رایج تشخیصی آزمایشگاهی کرونا در دسترس است، اظهار کرد: تست های PCR  که اسید نوکلئیک ویروس را مورد بررسی قرار می‌دهند و سنجش آنتی بادی‌ها که به بررسی آنتی بادی‌های IgM   و IgG و اخیراً IgA  می‌پردازند.

وی درباره کارکرد تست‌های PCRتوضیح داد: این تست‌ها اسید نوکلئیک ویروس را شناسایی می‌کند و از طریق سواب حلق و نازوفارنکس از راه دهان و بینی نمونه‌گیری می‌شود. علاوه بر روش استاندارد نمونه گیری به وسیله سواب از حلق و نازوفارنکس، در برخی موارد مشاهده می‌شود که از روش شستشوی حلق برای نمونه گیری استفاده می‌شود که این روش با خطای زیاد و نتایج کاذب همراه است.

پیرصالحی ادامه داد: در روش مولکولی که تحت عنوان تست PCR انجام می‌شود بسته به کیت مصرفی دو ژن یا سه ژن ویروس مورد بررسی قرار می‌گیرد که در حال حاضر  به دلیل استفاده از کیت‌های مختلف و همچنین تایید یا عدم تایید مجدد گزارش‌های مشکوک، تفاوت در گزارش‌ها مشاهده می‌شود و اهمیت انجام این آزمایش‌ها با نظر پزشک و در آزمایشگاه‌های مورد تایید ارزش بیشتری پیدا می‌کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه عنوان کرد: دقت تست‌های PCR در نمونه‌های تهیه شده از ترشحات ریه توسط نمونه‌برداری بیش از ۹۰ درصد بوده و در سایر نمونه‌ها ، دقت آن بسته به نوع نمونه‌گیری، تیتر ویروس‌، نوع کیت مصرفی و ... تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

وی دقیق ترین و ارزشمندترین تست شناسایی کووید  ۱۹ را خصوصا در مراحل ابتدایی، تست های PCR دانست.

پیرصالحی تست‌های ارزیابی تیتر آنتی‌بادی‌ها با کیت‌های سریع (Rapid test) را یکی دیگر از تست های در دسترس دانست و توضیح داد: این تست‌ها به تست‌های سریع معروف هستند و از طریق خون انجام می‌شود. نتیجه این تست‌ها در عرض چند دقیقه مشخص می شود. با این وجود این تست‌ها در مقایسه با تست‌های PCR و همچنین سنجش تیتر آنتی بادی‌ها دارای ارزش کمتری هستند و موارد منفی کاذب به دلیل دقت و حساسیت پایین این تست‌ها بسیار زیاد است ولی با این وجود مثبت بودن تست می‌تواند به میزان قابل  توجهی برای کادر درمان ارزشمند باشد.

این متخصص بیماریهای داخلی درباره سایر تست‌های تشخیصی کرونا نیز گفت: یکی از تست‌های رایج، تست آنتی بادی یا پادتن‌هایی هستند که بر علیه ویروس ترشح می‌شوند که اخیرا به شکل فراگیری رایج شده و این تست‌ها زمانی که آنتی بادی برعلیه ویروس ترشح می‌شود قابل شناسایی است.

وی با اشاره به این که با استفاده از تست‌های آنتی بادی می‌توان زمان بیماری را پیش بینی کرد اظهار کرد: با این تست‌ها می‌توانیم مراحل ابتدایی، حاد و بهبودی  بیماری را شناسایی کنیم. این تست‌ها به انواع مختلف IgA، IgM  و IgG تقسیم می‌شوند.

به گفته این استاد دانشگاه تست‌های IgM  در واقع آنتی بادی و یا پروتئین‌هایی هستند که بدن در ابتدای مواجهه با ویروس ترشح می‌کند و لذا در مرحله ابتدایی افزایش پیدا می‌کند و بالا بودن سطح آن نشان دهنده مراحل ابتدایی و یا حاد کروناست.

وی افزود: این آنتی بادی معمولا از روز هفتم شروع به افزایش می‌کند با این وجود، در بسیاری از افراد علی رغم ابتلا به ویروس این آنتی‌بادی‌ها با روش‌های موجود قابل شناسایی نیست لذا منفی بودن سنجش تیتر آنتی بادی دلیل بر رد گزارش مثبت مولکولی یا نادیده گرفتن علائم بالینی نمی‌شود و تفسیر این موارد باید توسط پزشک انجام شود.

متخصص بیماریهای داخلی همچنین درباره  تست‌های IgG نیز توضیح داد: به طور معمول از روز ۱۴ بعد از  ابتلا به کرونا، بدن بر علیه این ویروس آنتی بادی به نام IgG ترشح می‌کند که این آنتی بادی می‌تواند تا حدودی ایمنی نسبی بر علیه این ویروس ایجاد کند. نتیجه این تست‌ها بستگی به ایمنی که در بدن بر علیه این ویروس ایجاد می‌شود دارد، ولی درباره این موضوع که ماندگاری این پادتن ها به چه میزان است هنوز اطلاعات کافی در دسترس نیست.

وی در پاسخ به این سوال که میزان دقت تست های شناسایی ویروس کووید۱۹ در مراحل مختلف بیماری چگونه ارزیابی می‌شود، توضیح داد: مطالعات بر روی تست های   IgM  و IgG نشان می‌دهد که این تست‌ها در هفته اول خیلی کمک کننده نیستند و در هفته اول نهایتا ۳۰ درصد از بیماران با این تست ها شناسایی می‌شوند ولی از هفته دوم به بعد تقریبا تا ۷۰ درصد دقت شناسایی بالا رفته و از هفته سوم به بعد چیزی حدود ۹۰درصد، دقت افزایش می‌یابد لذا در مراحل اولیه بیماری، انجام تست‌های IgM  و  IgG توصیه نمی‌شود. با این وجود در مواردی که تیتر آنتی بادی پایین باشد ممکن است نتیجه منفی گزارش شود.

پیرصالحی درباره مثبت شدن تست های آنتی بادی  نیز خاطرنشان کرد: اگر چنانچه IgGو IgMبالا باشد نشان دهنده این موضوع است که بیمار در مراحل حاد بیماری قرار دارد، ولی در مواردی  که صرفا تست IgG بالا باشد ،بیمار وارد فاز بهبودی شده است.

متخصص بیماریهای داخلی در بخش دیگری نیز توضیح داد: نتیجه تمامی تست‌هایی که انجام می‌شود می‌تواند مثبت کاذب و یا منفی کاذب شوند ولی این موضوع که این تست‌ها در چه بازه زمانی در طول بیماری انجام شود در تفسیرها مهم است. تفسیر چگونگی نتیجه تمامی تست ها با پزشک است و در بعضی از موارد ممکن است فرد دچار بیماری خفیف شده باشد ولی آنتی‌بادی‌ها مثبت نشوند، بنابراین تمامی این موارد باید با ملاحظات خاصی انجام شود. به طور کلی تکنیک، زمان ابتلا و فردی که نمونه گیری را انجام می‌دهد در پاسخ مثبت و منفی کاذب اثر گذار است.

پرهیز از انجام تست های خودسرانه از مهمترین توصیه‌هایی بود که پیرصالحی بر ضرورت توجه به آن از سوی مردم تاکید کرد و افزود: ممکن است تفسیر این گزارشات فرد و یا کادر درمان را گمراه کند. تست‌های تشخیصی کرونا صرفا با نظر پزشک متخصص و یا گروه پزشکی باید انجام شود.

وی در توضیح این که از چه زمانی می‌توان از تست های آنتی بادی استفاده کرد نیز گفت: تست‌های آنتی بادی باید  به صلاحدید پزشک انجام شود. اگر چنانچه تست pcr فردی منفی باشد ولی علائم بیماری وجود داشته باشد برای اطمینان از احتمال ابتلا به کرونا تست ها آنتی بادی می‌تواند کمک کننده باشد.

این متخصص بیماریهای داخلی تاکید کرد: به طور کلی کادر درمان به دلیل نتایج کاذب تست‌ها صرفا وابسته به نتیجه نهایی تست‌ها نیستند و از فاکتورهای دیگری نیز بهره می‌برند؛ به طور مثال تست‌هایی وجود دارد که ردپای بیماری کرونا را در بیماران علامت دار نشان می‌دهد. همچنین تظاهرات سی تی اسکن در خیلی از این  بیماران به صورت تیپیک است؛ یعنی با کمک یافته‌های رادیولوژی می‌توان وجود بیماری را در افراد تشخیص داد؛ چراکه به صورت بیولوژیک این موارد در پیگیری‌ها موثر است.

پیرصالحی با اشاره به این که تست ها به میزان قابل توجهی می‌تواند موثر باشد خاطرنشان کرد: اگر چنانچه تست‌ها مثبت باشد این مهم می‌تواند در تایید تشخیص‌ها موثر تر واقع شود ولی منفی بودن تست به هیچ عنوان رد کننده ابتلا به بیماری نیست.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، این عضو هیئت علمی دانشگاه یکی از مشکلات و چالشهای تست‌ها را انجام خودسرانه توسط افراد دانست و تاکید کرد: عددها ممکن است عددهای مبهمی باشد و یا فرد علائم داشته باشد ولی تست منفی باشد؛ بنابراین باید تمامی ملاحظات مورد تفسیر قرار گیرد ولی به طور کلی برای بیماران حاد منتظر تست‌ها نمی‌مانیم و با علائم کلی و آزمایشات مختلف و به صورت تجمیعی این اقدامات انجام می شود.