بازیگران، قوانین و مقررات در عراق روزانه تغییر می کنند

رئیس اتاق مشترک ایران و عراق گفت: عربستان عامل عمده تشنج در عراق است و حالا با لابی گری، هزینه ای را که برای پرورش و تقویت داعش انجام می داد، صرف حمایت از فعالین اقتصادی خود برای سرمایه گذاری در این کشور کرده است.  بعد از شکست داعش در عراق، حالا نوبت بازسازی فرا رسیده است اما آنچه در روند این بازسازی خودنمایی می کند، تکاپوی کشورهایی است که در جنگ علیه داعش حضور نداشتند و اکنون برای سرمایه گذاری دست پیش را گرفته اند تا پس نمانند. اگرچه رابطه ایران با عراق در سطح خوبی قرار دارد اما در شرایط فعلی، تمامی کشورها تلاش دارند، منافع اقتصادی خویش را با ورود به بازار عراق تنظیم کنند و به همین علت سرمایه گذاران ایرانی باید خود را با شرایط فعلی این بازار تطبیق داده و خواست عراقی ها مبنی بر خودکفایی و مشارکت در تولید را برآورده سازند. 
در این رابطه با یحیی آل اسحاق، رئیس اتاق مشترک ایران و عراق به گفت و گو 
پرداخته ایم. این گفت و گو را در زیر می خوانید :  
*همان طور که می دانید جمهوری اسلامی ایران در جنگ علیه داعش در عراق حضور داشت و در دوران بازسازی هم در این کشور حاضر خواهد بود. به اعتقاد شما چگونه می توانیم حضور خود را برای سرمایه گذاری تثبیت کنیم؟
بازار عراق، برای ایران و سایر کشورهای منطقه بسیار بزرگ است و به دلایل مختلف تا 15 یا 20 سال دیگر بزرگترین بازار منطقه در حوزه سرمایه گذاری و همکاری های اقتصادی و تجاری خواهد بود، برهمین اساس در همه حوزه ها، 
زمینه فعالیت وجود دارد. 
از سوی دیگر باید در نظر داشت، برای نوسازی و بازسازی عراق حداقل سرمایه گذاری 400 تا 500 میلیارد دلاری لازم است که امکان تامین آن وجود دارد. 
همچنین سرمایه گذاری در عراق برای ما مزیتهایی دارد. به دلیل همسایگی، سابقه تاریخی، فرهنگ همگن، ارتباطات و مرزهای طولانی و شرایط متعدد دیگر و اینکه سطح نیاز آنها از نظر کیفیت و استانداردهای لازم با سطح آن چیزی که ما در کشور داریم، هماهنگ است. البته این را هم بدانید که محور سیاست آینده دولت عراق بر مسئله  خودکفایی استوار است. این کشور 
می خواهد در صنایع و تولیداتش خودکفا بشود.
ضمن اینکه در حال حاضر شرکت سایپا و ایران خودرو در این کشور موفق هستند، به دلیل اینکه همان جا تولید می کنند و برند خودشان را دارند، ضمن اینکه برند ما هم هست. قطعات تولید می کنند و نیازی به تامین قطعه نیست.
در حال حاضر بازارمان خوب است و حجم مبادلات ایران و عراق در بخش کالایی 6/5 میلیارد دلار است و در واقع 6/5 میلیارد دلار صادرات انجام شده است. در زمینه انرژی، برق و گاز هم مجموعا بین 10 تا 12 میلیارد دلار صادرات داریم که پیش بینی ما برای روابط اقتصادی با این کشور 20 میلیارد دلار است.
بسیاری از کشورهای محافظه کار در جنگ عراق حضور نداشتند و حالا برای سرمایه گذاری وارد شده اند. بنابراین فعالین اقتصادی ما باید بدانند که رقیب دارند، ضمن اینکه بازار عراق؛ اتوبان نیست. جاده سنگلاخی است و الزاماتی دارد. 
تجربه ما نشان می دهد، کسانی در عراق موفق هستند که در این کشور دفتر و نماینده دارند، زیرا قوانین و مقررات، شرایط  و آدمها و بازیگران روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه تغییر می کنند. 
*گفته می شود، یکی از طرح‌های جذاب برای ایرانی‌ها ساخت کنتورهای برق و استفاده از انرژی‌های خورشیدی و بادی است، دیدگاه شما چیست؟
یکی از مشکلات اساسی عراق، مسئله نفت، گاز، انرژی و برق است. این ها در توزیع شبکه برق مشکل دارند که ما می توانیم کمک کنیم و هم در تامین برق، چون نیروگاه هایشان کم است و جوابگو نیست و گاهی برق را از کشورهای همسایه خریداری می کنند و یکی دیگر از بازارهای بزرگ، ایجاد نیروگاه هاست که برخی در نجف و بغداد مشغول شده اند.
جمهوری اسلامی بالغ بر 90 درصد یک نیروگاه اعم از قطعات و ماشین آلات و دانش را در اختیار داشته و می تواند به راحتی ارزان تر از کشورهای دیگر در عراق نیروگاه ایجاد کند. انتقال برق هم به صورت مستقیم در حال انجام است. در زمینه استفاده از انرژی های نو مثل انرژی های خورشیدی و بادی هم امکان سرمایه گذاری وجود دارد، هوا، آفتاب و زمین های مسطح از الزامات استفاده از انرژی خورشیدی و آفتابی است و از سوی دیگر ما دانش و تولید را در اختیار داشته و می توانیم با یکدیگر همکاری کنیم. بنابراین در رابطه با ایجاد نیروگاه ها به منظور توسعه و اصلاح شبکه های توزیع برق با الزامات و صنایع مورد نیاز اعم از کنتور و سیم و غیره در زمینه نیروهای جدید خورشیدی و بادی می توانیم از فرصت استفاده کنیم.
سرمایه گذاری در زمینه برق هم توجیه دارد. تولید برق برای ما به دلیل داشتن انرژی های فسیلی، نفت و گاز؛ ارزانتر و اقتصادی است و این مسئله سرمایه گذاری و درآمدی بزرگ برای کشور ما خواهد بود. 
* از میان اقلام صادراتی ایران به عراق،  سیمان بیشترین آمار را به خود اختصاص داده، به اعتقاد شما ظرفیت در این زمینه وجود دارد؟
ببینید اینکه عراق به سیمان، 40 میلیون تن کمتر یا بیشتر نیاز دارد، رقم بسیار بالایی است، اما واقعیت این است که این کشور به دلیل نوسازی و بازسازی و اقدامات عمرانی احتیاج به سیمان دارد و تاکنون هم یکی از اقلام عمده صادراتی همان طور که اشاره کردید، سیمان بوده اما تحت همان سیاست خودکفایی که می خواهند دنبال کنند، واردات سیمان را ممنوع کرده است.
بعضی واحدهای ما مثل واحد سیمان ایلام که نزدیکترین سیمان به مرز عراق هست به دلیل عدم اجازه ورود سیمان به عراق، ضربه می بینند. در حال حاضر این واحدها با 60 یا 61 درصد ظرفیت خود تولید می کنند اما به دلیل عدم صادرات به بازار عراق، متوقف شده اند، باید در این زمینه با عراق به تفاهم برسیم تا در ظرفیت های ما شریک شده و سیمان را در ایران تولید کنند و به کشور خودشان ببرند. ولی اینکه عراق احتیاج به سیمان دارد، قطعی است.
* مطابق آماری که حیدرالعبادی ارائه کرده، بازسازی ویرانه های جنگ به 400 میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد، چگونه می توانیم از این فرصت استفاده کنیم؟
عراقی ها می خواهند هم تکنولوژی و محصول و هم ارز و دلار بیاوریم و به صورت فاینانس و بلندمدت سرمایه گذاری کنیم. در واقع دنبال تکنولوژی و سرمایه خارجی هستند، ما هم در رابطه با تکنولوژی، ماشین آلات و توان نیروی انسانی هیچ مشکلی نداریم و در این زمینه باید مشارکت داشته باشیم اما در زمینه تامین مالی اینکه بخواهیم 50 میلیارد دلار برای سرمایه گذاری تعهد کنیم، سخت است. ما در حدود سه میلیارد دلار می توانیم تامین مالی انجام دهیم که این قرارداد در حال تنظیم است بنابراین راه حل جبران کسری سرمایه و استفاده از توانایی و آورده های خودمان، استفاده از نوعی کنسرسیوم برای فعالین اقتصادی است.  
*بسیاری از بخش ها در عراق تخریب شده اند و صدور مصالح ساختمانی اهمیت زیادی دارد. ارزیابی شما چیست؟
بله ظرفیت خوبی است و امکان توسعه آن وجود دارد. اگر کسانی می خواهند، بلندمدت فکر کنند یا باید به عنوان مثال در ساخت کاشی و مصالح ساختمانی اعم از لوازم بهداشتی و غیره مشارکت داشته باشند یا در عراق نمایشگاه فروش یا دفتر نمایندگی داشته باشند و نماینده مطمئن بگیرند. 
*به نظر می رسد برای سرمایه گذاری در عراق با مسائل متعددی روبه رو خواهیم بود، چه اقداماتی برای تسهیل سرمایه گذاری باید انجام داد؟
توجه به بازار این کشور برای دولت و مسئولین دولتی و حکومتی، تولیدکنندگان، تجار و سرمایه گذاری های ما، دارای اهمیت بوده و فرصتی تاریخی است.
در این مسیر باید هر کدام از بخش های یاد شده، به وظایف خود عمل کنند. این را هم باید در نظر داشت که یکسری وظایف مربوط به دولت و مجموعه حاکمیت ماست، باتوجه به استراتژی های بیان شده دولت و حاکمیت قرارشان بر توسعه هست و این توسعه احتیاج به هزینه دارد، اگر دولت بخواهد توسعه روابط با عراق را بدون هزینه انجام دهد، شدنی نیست. به ویژه اینکه توسعه اقتصادی ما با توسعه امنیتی هماهنگ است، یعنی اگر موفقیت هایی در حوزه امنیتی و سیاسی در رابطه با ایران و عراق به وجود آمده، به نفع هر دو کشور است و اگر بخواهیم پایدار شود، پایداری فردی آن منوط به توسعه اقتصادی است. طبعا در این زمینه رقبا و دشمنانی داریم، یعنی رقبای ما که رقبای اقتصادی هستند و دشمنان ما آنهایی هستند که از داعش حمایت کرده اند و حالا آن هزینه ای را که بابت ناامنی در عراق انجام می دادند، در حوزه اقتصادی انجام می دهند.
همان طور که می دانید عربستان عامل عمده تشنج در عراق بوده و هست و پولی را که به داعش می داده، حالا سوبسید می دهد و از فعالین و تاجرین اقتصادی خودش حمایت می کند. این کشور در حال حاضر هزینه و لابی گری 
می کند.