علیرضا سائلی */ تاریخ شفاهی انقلاب و شخصیت هایی که سانسور می شوند
آیت‌الله یزدی هم اکنون عضو شورای نگهبان است و در حوزه علمیه قم نیز به تدریس و پرورش شاگردان مفید برای مکتب تشیع می پردازد.
دریافت تاریخ شفاهی انقلاب شکوهمند اسلامی از ضروریات بهره مندی از تجارب نسلی است که در دوران ستمشاهی، با تکیه بر دین توانستند حکومتی را بنا نهند که زمینه ساز ظهور حضرت ولی عصر(عج) باشد.
لیکن در این میان متاسفانه انعکاس تاریخ شفاهی انقلاب در حلقه ای چند نفر خلاصه شده است و در این میان بیش از همه رسانه ملی، رسانه های مکتوب و غیر مکتوب و موسسه تاریخ نگاری هستند.
نگاهی به رسانه ملی و روزنامه ها در این روزهای منتهی به سالگرد پیروزی انقلاب نشان می دهد که گویی یک حلقه حداقل 20 نفره جریانات انقلابی را اداره می کردند لیکن حتی تورق روزنامه ها و اسناد به جایز مانده از رژیم گذشته حاکی از آن است که اکثریت غالب نخبگان، هدایت و رهبری مبارزات دینی ملت ایران را عهده دار بودند. در کمال تاسف باید کفت که رسانه ها و موسسات تاریخ نگاری حداقل در حوزه تاریخ شفاهی، بخش قابل توجهی از شخصیت های برجسته را در لابلای اسناد تاریخی به عمد یا از سر غفلت پنهان کرده اند.
وقتی مبارزات ملت ایران را مطالعه می کنیم و پی میبریم که نقش اصلی را روحانیت ایفا کرده اند و در این میان متاسفانه برخی از بزرگان روحانیت را رسانه ها و موسسات تاریخ نگاری نادیده می گیرند باید تاسف بیشتری خورد.
در این کوتاه مقال، بنا ندارم به همه این شخصیت ها اشاره کنم بلکه به دو تن از این بزرگان روحانیت و مرجعیت که مورد بی مهری قرار گرفته اند جهت نمونه اشاره ای اجمالی می کنم:
1- متخصصین تاریخ انقلاب و آنهایی که دستی در بررسی و تحلیل اسناد انقلاب دارند نقش بی بدیلی برای آیت الله محمد یزدی در شکل گیری نهضت امام خمینی(ره) ذکر می کنند. زندگی سیاسی حضرت آیت الله یزدی، با توجه به مبارزه بی امان ایشان با رژیم شاه و نیز افشاگریهای فراوان که به تبعید و شکنجه معظم له منجر می‌شد و با نگاه به سابقه مدیریت ایشان در دوران پیروزی انقلاب اسلامی، بخشی از تاریخ انقلاب را تشکیل می‌دهد و مطالعه آن، فضای مبارزه و مقاومت را در اذهان دوستداران انقلاب زنده می‌سازد.
آیت الله یزدی با ورود به حوزه علمیه قم، مبارزه و درس را توأمان می‌آغازد و با شرکت در درس امام خمینی(ره) و جلساتی عمومی و خصوصی ایشان، توانایی و عزم خود را برای پی‌گیری جریانهای سیاسی و پیروی از خط مشی امام(ره) اعلام می‌دارد. ارتباط وی با امام با حاضر شدن در درس خارج اصول ایشان در مسجد سلماسی و پرسشهای علمی و سیاسی در پایان درس آغاز شد. در آن ایام، در عصرهای جمعه، بیشتر جوانان به سینما می‌رفتند و جو سینماها آکنده از فیلمهای زشت و مبتذل بود. حضرت امام(ره) با توجه به این معضل، از علما و طلاب خواسته بودند که جلساتی را در عصرهای جمعه برقرار کنند. رساندن این پیام امام(ره) در برخی از شهرها، به عهده آیت الله یزدی بود. یکی از آن جلسات، جلسه معروف مسجد امام حسن عسگری(ع) واقع در قم بود که هر یک از علما، ده شب در آنجا به سخنرانی می‌پرداخت. هنگامی که نوبت به آیت الله یزدی رسید، به جای ده شب، بیست شب آن جلسه را اداره کرد. عنوان بحثهای وی در آن بیست شب، «انقلابهای تاریک و روشن» بودکه امام(ره) نیز یک شب به آن محفل آمد و تا پایان جلسه هم حضور داشت.
سخنرانیهای ایشان در آن ایام، چنان مؤثر و شور آفرین بود که باعث شد امام خمینی(ره) ایشان را احضار فرماید و شیشه عطری هدیه و برای ایشان دعا نماید. ویژگی سخنرانیهای آیت الله یزدی این بود که در سخنرانی خود ضمن بیان مکتب و روش اهل بیت و نیز خط مشی دشمنان آنها، واقعیات مبارزه و مصداقهای کنونی دشمنی با اهل بیت را بیان می‌کرد؛ مثلاً در باره نهضت امام حسین(ع) سخن می‌گفت و بدی و پلیدی یزید و پیروانش را به مردم گوشزد می‌کرد. سپس حسینیان زمان و یزیدیان این دوره را با ویژگیهای آنها و با انطباق با صدر اسلام بیان می‌فرمود. کتاب «حسین بن علی را بهتر بشناسیم« حاصل این سخنرانیها بود که چند بار، ساواک آن را از بازار جمع‌آوری کرد.
ساواک که این گونه افشاگریها را برنمی‌تافت، آیت الله یزدی را بارها دستگیر و ممنوع المنبر کرد؛ از جمله دستگیری بعد از 21 رمضان در مسجد جامع قم و پس از سخنرانی در منزل آیت الله گلپایگانی را می‌توان نام برد. ساواک بارها ایشان را تبعید کردکه طولانی‌ترین آنها پس از بندر لنگه و بوشهر، رودبار بود؛ اما آیت الله یزدی در دوره تبعید نیز دست از مبارزه برنمی‌داشت و بارها به طور مخفیانه به تهران و قم می‌آمد و در جریان امور قرار می‌گرفت و اعلامیه‌های امام را برای مردم و علمای شهرها می‌برد. ایشان در قم و تهران جلساتی را به صورت مخفی تشکیل می‌داد و با افراد و جریانهای گوناگون به تبادل نظر می‌پرداخت که به جلسات زیرزمینی شهرت یافته بود.
از دیگر فعالیتهایی که در کارنامه سیاسی آیت الله یزدی می‌درخشد، پناه دادن به آن دسته از سربازان فراری بود که پس از دستور امام(ره) و پیش از پیروزی انقلاب، از ارتش گریخته و به مردم پیوسته بودند. منزل او در آستانه پیروزی انقلاب مرکز تلاشها و نیز حل و فصل بسیاری از امور جریانهای انقلاب بود. همان منزلی که امام(ره) پس از پیروزی انقلاب و مراجعت به قم، در آن ساکن شدند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در اولین سخنرانی امام(ره) در فیضیه که شور و شوق فراوان و کثرت جمعیت مانع از انجام این سخنرانی بود حضرت امام به ایشان دستور می‌فرمایند برای آرام کردن مردم ایراد سخن کنند و ایشان نیز امر امام را اطاعت نمودند که خاطره آن در اذهان حاضران در آن روز بزرگ باقی مانده است.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از مراکز بسیار مهمی بود که در زمان رژیم طاغوت، خدمات شایانی را به مبارزات ملت ایران برای دست یابی به انقلاب اسلامی انجام داده است. آیت الله محمد یزدی، از آغازین روزهای تأسیس این مرکز، با آن همکاری داشته است و این همکاری تاکنون نیز ادامه دارد. ایشان خود در باره جامعه مدرسین می‌گوید: «جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در شمار مراکزی بود که بی آنکه تبلیغات هنگفتی برای اثبات ارزش و اعتبار خود بنماید، توانست احترام توده مردم را نسبت به خود جلب کند. مردم اعضای جامعه را افرادی متدین و فاضل یافته بودند و عمیقاً به این باور رسیده بودند که اینان کسانی نیستند که برای قصد و غرض دنیوی کاری انجام داده و سخنی بگویند و جز برای خیر و انجام وظیفه دینی و الهی خودکاری نمی‌کنند.
آیت‌الله محمد یزدی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز همواره در خدمت نظام و بازوی توانای امام و رهبری بود. ایشان در مسؤولیتهای بسیار مهمی ایفای نقش نموده‌اند که برخی از آنها بدین شرح است:
ـ ریاست دادگاه انقلاب اسلامی قم؛
ـ ریاست دفتر امام(ره) در قم ؛
ـ نمایندگی مجلس خبرگان قانون اساسی؛
ـ نمایندگی مجلس شورای اسلامی در دو دوره متوالی (دوره اول از قم و دوره دوم از تهران)؛
ـ نائب رئیس مجلس شورای اسلامی؛
ـ عضویت در شورای نگهبان پس از استعفای آیت‌الله صافی گلپایگانی؛
ـ عضویت در شورای بازنگری قانونی اساسی؛
ـ ریاست قوه قضائیه با حکم مقام معظم رهبری در دو دورت پنج ساله؛
ـ نمایندگی رؤسای سه قوه در هیأت سه نفره حل اختلاف بین مرحوم رجایی و بنی‌صدر؛
ـ نمایندگی مجلس خبرگان رهبری؛
ـ نائب رئیس و قائم مقام اجرائی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
آیت‌الله یزدی هم اکنون عضو شورای نگهبان است و در حوزه علمیه قم نیز به تدریس و پرورش شاگردان مفید برای مکتب تشیع می پردازد.
2- دیگر شخصیتی که در انعکاس تاریخ شفاهی مورد بی مهری قرار گرفته آیت الله جوادی آملی است. استاد آیت الله جوادی آملی که از یاران صدیق و از شاگردان مبرّز امام خمینی(ره) بود، در جبهه‌های سیاسی نیز هماره پیرو پیر و مراد خود بود و در سالهای مبارزه بر ضد رژیم شاه از هیچ کوششی دریغ نمی‌ورزید. بررسی اسناد به جای مانده نشان می دهد که ایشاناز سال 1342 همراه امام بود و در طول این دوران، بارها مورد دستگیری و بازجویی ساواک قرار گرفت.
بخشی از این مبارزات، همکاری در مبارزات مردم آمل، سخنرانی، افشاگری و تنظیم اطلاعیه‌ها و بیانیه‌ها بود.
با شکل‌گیری مبارزات و تظاهرات در همه جای ایران، مردم آمل نیز با ارشادها و راهنماییهای آیه الله جوادی آملی، به صفوف مبارزان پیوستند و رژیم پهلوی را با شکست رو به رو ساختند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز، آیه الله جوادی در مسؤولیتهای گوناگونی به انجام وظیفه پرداخت. در سالهای آغازین انقلاب، با حکم امام خمینی(ره) به ریاست دادگاه انقلاب و حاکمیت شرع منصوب شد و همچنین عضو شورای عالی قضایی بود. از دیگر فعالیتهای ایشان در آن دوره، تدوین لایحه قصاص بود که همواره مورد نفرت دشمنان انقلاب و ملی گراها بود.
استاد جوادی آملی، سفرهای گوناگونی به کشورهای مختلف جهان، با انگیزه‌های تبلیغی و سیاسی انجام داده است. یکی از مهمترین سفرهای وی سفر به شوروی سابق برای تسلیم پیام امام خمینی(ره) به گورباچف، رهبر وقت اتحاد جماهیر شوروی بود که از دید صاحب نظران جهانی، پدیده‌ای بسیار مهم تلقی می‌شد. از دیگر سفرهای مهم وی، سفر به نیویورک و شرکت در نشست ادیان و ابلاغ پیام مقام معظم رهبری بود که معظم له با صلابت تمام، پیام رهبر ایران را در آن قرائت کردند.
از دیگر مسؤولیتهای وی، عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی و نیز عضویت در مجلس خبرگان رهبری در دوره‌های اوّل و دوّم بود. وی همچنین از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، پیش و پس از انقلاب اسلامی بوده است. شاید یکی از نقاط درخشان فعالیت مبارزاتی ایشان نطق تاریخی ایشان در مقابل زیاده خواهی های مرحوم منتظری بود که ایشان در 13 رجب سال 1376، نطق تاریخی را در حمایت از رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای ایراد فرمودند.
اکنون نه تنها بر رسانه ها و موسسات تاریخ نگاری بلکه بر همه نخبگان است که با نگاهی دوباره به اسناد به جای مانده در جهت رفع حجاب میان این بزرگواران و نسل چهارم انقلاب گامهای اساسی بردارند.
* دانشجوی دکترا
ملت ما
ارسال نظر