غریبه‌هایی که از بیت‌المال سهم می‌برند!

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، دادن آگهی از سوی دولت به مطبوعات مانند دیگر اتفاق هایی که در دولت های نهم و دهم برای مطبوعات افتاد، از حاشیه بی بهره نبود. خردادماه ۱۳۸۹ مصوبه ای به عنوان بخشی از ضوابط اجرایی بودجه ی ۸۹ از سوی رییس جمهور پیشین ابلاغ شد که براساس آن، دستگاه های دولتی برای رعایت انضباط مالی و جلوگیری از صرف هزینه های غیرضروری، از انتشار آگهی ها و اطلاعیه های خود در تمام مطبوعات به جز روزنامه ی « ایران» - که در این آیین نامه از آن به عنوان ارگان رسمی دولت یاد شده است - منع شدند.

این انحصار طبیعتا به مطبوعات، ضربه ی بزرگی زد و درپی این آسیب، علی لاریجانی - رییس مجلس شورای اسلامی - به این موضوع ورود کرد و آن را مغایر قانون دانست. رییس مجلس شورای اسلامی طی نامه ای خطاب به رییس جمهور در شهریورماه ۱۳۸۹ انحصار چاپ آگهی های دولتی در روزنامه ی « ایران» را لغو کرد. گرچه لغو این انحصار چند ماهی به طول انجامید، اما این کار، آینده ی بهتری را پیش روی مطبوعاتی که از فردای خود مطمئن نبودند، می گذاشت.

براساس مصوبه ی دوم خردادماه ۱۳۶۶ مجلس شورای اسلامی، ماده ی ۲ بند (۵) از قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی « اجرای قوانین مربوط به مطبوعات و نشریات و تعیین ضوابط و مقررات مربوطه و تمرکز، توزیع و نشر انواع آگهی های دولتی و اجرای آن در داخل و خارج از کشور» از وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

در تکمیل این قانون، مرحوم حسن حبیبی - معاون اول رییس جمهور وقت - در ۱۶ اسفند ۱۳۷۸ بخشنامه ای را به همه ی دستگاه ها و سازمان ها دولتی ابلاغ کرد. در متن این بخش نامه آمده است: « در اجرای بند « ۵» ماده ی (۲) قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مصوب ۱۳۶۵ راجع به تعیین ضوابط تمرکز و توزیع آگهی های دولتی و تقسیم آن بین جراید و براساس نظریه شماره ی ۳۶۲۹۱/۱ مورخ ۷۸/۱۱/۲۶ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مقتضی است کلیه دستگاههای اجرایی، حداقل سه (۳) روز قبل از موعد چاپ، آگهی های مورد نظر را به اداره کل مطبوعات داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال نمایند و از درج نام نشریه خاص جهت چاپ آگهی های مزبور خودداری و در صورت لزوم تنها به ذکر عبارت" روزنامه صبح و یا عصر و تعداد آن" اکتفا نمایند. »

هیأت دولت نهم نیز در تاریخ ۵ بهمن ۱۳۸۴ با ابلاغ بخشنامه ای، کلیه ی دستگاه های اجرایی را موظف کرد تا انتشار آگهی های خود را صرفا از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام دهند.

برای توزیع آگهی های دولتی، اداره ای با نام « تمرکز و توزیع آگهی های دولتی» در اداره کل مطبوعات داخلی به وجود آمد که البته کمتر نامی از آن شنیده شده و در تمام این سال ها به دلیل نبود شفافیت در زمینه ی سهم هر روزنامه از آگهی های دولتی، همواره معاونت مطبوعاتی مورد خطاب اهالی رسانه قرار گرفته است.

حالا در زمانی که حدود سه ماه از روی کار آمدن دولتی با شعار اعتدال می گذرد، معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به پرسش ها پاسخ داده و سهم هر روزنامه را از آگهی های دولتی به صورت شفاف روی پایگاه اطلاع رسانی این معاونت اعلام کرده است. در این آمار، روزنامه ی « ایران» نزدیک به دومیلیارد تومان، روزنامه ی « جام جم» نزدیک به یک میلیارد تومان، روزنامه ی « اطلاعات» حدود ۷۵۰میلیون تومان، روزنامه ی « کیهان» نزدیک به ۶۰۰میلیون تومان و روزنامه ی « دنیای اقتصاد» حدود ۴۰۰میلیون تومان، در شش ماه نخست سال ۹۲ از محل آگهی های دولتی، اعتبار به خود اختصاص داده اند. این روزنامه ها در مقایسه با بقیه، بیشترین میزان اعتبار را در این حوزه گرفته اند.

در میان نام ۷۲ روزنامه ای که در پایگاه اطلاع رسانی معاونت مطبوعاتی درباره ی سهم آن ها از آگهی ها دولتی اطلاعاتی منتشر شده، نام روزنامه ی « وطن امروز» نیز دیده می شود که براساس گفته ی مدیران این نشریه، به دلیل بی پولی از ابتدای مردادماه امسال انتشار خود را متوقف کرد و جزو روزنامه هایی است که رقم دریافتی آن ها (به تومان) از محل آگهی های دولتی، عددی ۹ رقمی است؛ اما نکته ی قابل توجه در این فهرست، این است که نام بسیاری از روزنامه ها نه تنها برای مخاطبان، بلکه برای بیشتر صاحبان کیوسک های مطبوعاتی نیز غریبه است؛ اما با این وجود، رقم های میلیونی برای انتشار آگهی های دولتی گرفته اند.

دیگر نکته ی جالب این گزارش، وضعیت روزنامه ی « همشهری» است؛ این روزنامه برخلاف تصورات، تقریبا کم ترین سهم را از آگهی های دولتی دارد. « همشهری» در شش ماه نخست امسال ۱۵میلیون تومان از آگهی های دولتی سهم داشته است.

خبرنگار ایسنا برای اطلاع از میزان فروش برخی از این روزنامه ها، به تعدادی از کیوسک های مطبوعاتی رفت؛ روزنامه های « حسبان» ، « کائنات» ، « روزان» ، « صاحب قلم» ، « عصر آزادی» ، « عصر ایرانیان» ، « عصر رسانه» ، « فناوران اطلاعات» ، « کارون» ، « امین» ، « هدف و اقتصاد» ، « دنیای نوین کسب و کار» ، « امتیاز» ، « تجارت» ، « تابناک» ، و « پیام زمان» جزو نشریاتی هستند که یا در دکه های روزنامه فروشی توزیع نمی شوند یا بازگردانده می شوند.

یکی از دکه داران درباره ی این دسته از روزنامه ها به خبرنگار ایسنا، گفت: این روزنامه ها جزو نشریاتی هستند که فقط می آیند و می روند و زحمت شان برعهده ی ما و توزیع کننده است.

روزنامه های « آسیا» ، « آفرینش» ، « اسرار» ، « اعتدال» ، « افکار» ، « الوفاق» ، « تفاهم» ، « حمایت» ، « ابرار» ، « راه مردم» ، « قدس» ، « کار و کارگر» ، « خراسان» ، « وطن امروز» ، « هدف» ، « خورشید» ، « مناقصه مزایده» نیز جزو روزنامه هایی هستند که فروش بسیار کمی دارند. البته برخی دکه داران معتقدند که وضعیت سایر روزنامه ها نیز تعریف چندانی ندارد، اما نسبت به این ها، روزنامه های پرفروشی محسوب می شوند.

حالا پس از این که معاونت مطبوعاتی به پرسشی که سال ها مطرح بود، پاسخ داده، شاید بهتر است در مرحله ی بعد، دلیل انتشار روزنامه هایی را که حتی یک شماره از آن ها هم به فروش نمی رسد، بررسی کند. چه دلیل قانع کننده ای برای انتشار این گروه از روزنامه ها و بهره مندی آن ها از منابع بیت المال مانند یارانه و آگهی های دولتی وجود دارد، در حالی که بسیاری از آن ها نه تنها فروش ندارند، حتی در بسیاری از دکه ها نیز توزیع نمی شوند. همچنین تا کنون هیچ ساز و کاری برای توزیع آگهی های دولتی اعلام نشده، اما شاید نیاز است معاونت مطبوعاتی همان طور که برای پرداخت یارانه ها روش مشخصی را اعلام کرد، برای توزیع آگهی های دولتی نیز دستورالعملی مشخص را تعیین کند.