زنانی که نینجا کار و پلیس‌اند

به گزارش پارس  به نقل از شرق، قرار است با « سروان سلطانی» فرمانده یگان زنان پلیس آن هم در یگان ویژه صحبت کنم، نام یگان ویژه ترس را به اندام انسان می اندازد چه برسد به اینکه بخواهی با یک پلیس زن، آن هم در این یگان سخن بگویی، اغراق نیست که بگوییم در همان وهله اول از جدیت و جذبه این سروان جا خوردم؛ اما پاسخ های صریح و علاقه بیش از حدش به این شغل مرا به شدت شوکه کرد.

می گوید پلیس شدن آرزوی دوران کودکی اش بود؛ آن موقع اما نمی شد که پلیس شود؛ چرا که تنها مردان سرزمینش می توانستند این لباس سبز را به تن کنند اما زمان گذشت و گذشت تا اینکه سال ۷۸ هنگام ورق زدن صفحات دفترچه کنکور ناگهان با دیدن عنوان یک رشته یاد آرزوهای گذشته اش افتاده و دل را به دریا زده و گزینه دانشگاه علوم انتظامی را انتخاب کرد و حالا « خانم پلیس» شده است. از آن دوران ۱۴سال می گذرد و سروان سلطانی به زن شماره یک، یگان زنان یگان ویژه بدل شده است.

به این جای سخنانش که می رسد صدای بلند فرمانده، سرتاسر میدان را فرامی گیرد: « میدان همه آماده… به یک خط… ایست! » و ناگهان همه ماموران حتی زنان پلیس نیز به صف می شوند تا سردار وارد میدان شود و من نیز آهسته آهسته از وسط میدان به گوشه ای می روم، زمان می گذشت و تازه خورشید در حال تابیدن بود و عقربه ها، ساعت ۷ صبح را نشان می داد… مشتاق صحبت کردن با این زن بودم اما من روی سکو نشسته و او در گوشه میدان در حال نظاره کردن مانورهای همکاران مردش بود تا اینکه بنا به درخواست فرمانده میدان، زنان میدان صبحگاه مشترک یگان های ویژه را ترک می کنند و حالا سروان سلطانی در کنار من نشسته و با خوشرویی به سوالاتم پاسخ می دهد. او حالا ازدواج کرده و یک پسر دوساله دارد و معتقد است همسرش مهم ترین مشوق وی برای ادامه آرزوهایش بوده است.

او به این جای سخنانش که می رسد با شنیدن صدای مهیب کشیده شدن لاستیک بنز پلیس روی آسفالت سکوت می کند و می گوید« بارک الله عجب حرکت دقیقی بود. » … نگاهم به میدان می رود حالا در این قسمت « مانور اقتدار پلیس» خودروهای لندکروز و بنز سیاه رنگ ناجا وارد میدان شده و به دنبال گروگانگیر فرضی به تعقیب وگریز مشغولند. با اینکه چشمش به میدان و عملکرد همکاران مردش است، می گوید که پس از ورود به دانشگاه علوم انتظامی و گذراندن دوره های عمومی، رسته انتظامی را انتخاب کرده است و پس از آن به واحد اطلاعات و دست آخر هم به یگان ویژه پاسداران ناجا وارد شده و آنجا خدمت می کند.

با آنکه نحوه ورود به دانشگاه پلیس توسط زنان از طریق آزمون سراسری انجام می گیرد اما امروز با اتخاذ رویکرد اجتماع محوری ناجا و به کارگیری توان مردم در قالب پلیسی تحت عنوان « افتخاری» زنان نیز فرصت یافته اند تا با سپری کردن آموزش های لازم پا به عرصه ناهموار پلیس بگذارند و یکی از این پلیس های افتخاری ناجا، « یگان زنان مستقر در یگان ویژه پاسداران ناجا» است که حالا مسوولیت این یگان به سروان سلطانی سپرده شده است، زنی که با گذراندن دهه سوم عمرش حالا مسوولیت زنان دیگر را برعهده گرفته تا با گذراندن دوره های تخصصی همانند او پلیس شوند اما از نوع افتخاری!

به وضوح در چهره اش می توان رضایت را خواند چرا که به قول خودش دقیقا در کانون آرزوی بچگی اش قرار دارد اما؛ وقتی در مورد سرفصل های آموزشی این یگان از او می پرسم کمی مکث کرده و می گوید: قرار است برنامه مفصل و منسجمی برای آموزش ماموران پلیس زن طراحی شود اما در حال حاضر زنان در این یگان نوپا، تنها فنون هوایی و نینجا را فرا می گیرند و پس از آن نیز قرار است کلاس هایی همچون اسلحه شناسی، فنون نظامی و… برای این افراد برگزار شود تا توان این زنان برای پاسخگویی به سوانح و حوادث افزایش یابد.

با آن چهره جدی اش به میدان نگاه می کند و پیگیر نتیجه نهایی مانور گروگانگیری فرضی است و می گوید عمر یگان زنان این پلیس به دوماه نیز نمی رسد و در حال حاضر اقدام به جذب زنان علاقه مند به امور پلیسی می کنیم.

از سلطانی در مورد زندگی خصوصی اش می پرسم و به او می گویم من سوالم را مطرح می کنم اما در صورت صلاحدید پاسخ دهید که او با خوشرویی در مورد همسر و پسرش سخن می گوید. او بااشاره به شغل آزاد همسرش می گوید که از ساعت ۷ تا دو عصر در این پلیس مشغول به کار هستم و بعد از آن به منزل می روم و باید درجه هایم را فراموش کرده و مادر شوم آن هم برای یک پسربچه شیطان.

تاریخچه ورود زنان به پلیس براساس مستندات تاریخی به سال ۱۹۱۸ و به کشور انگلستان برمی گردد اما این طرح پس از یک وقفه حدودا پنج ساله، بار دیگر در همین کشور مجدا ظاهر شد و پس از آن کشورهایی همچون ایتالیا، بنگلادش، آمریکا، استرالیا و… نیز با استفاده از الگوی موفق انگلستان در به کارگیری پلیس زن اقدام به جذب زنان کردند. اما در پلیس ایران اولین حضور زنان به پیش از انقلاب و حدود سال ۱۱۳۴بازمی گردد. در زمانی که زنان اونیفورم پوش در قالب افسران در شهربانی و ژاندارمری فعالیت می کردند، روند فعالیت زنان پلیس ادامه داشت، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی این پذیرش و تربیت ماموران زن حدود ۲۱سال به تعویق افتاد و سرانجام پس از یک سکوت سنگین، بار دیگر پذیرش پلیس زن از سال ۱۳۷۸ با تصویب مجلس شورای اسلامی آغاز شد.

با شنیدن نام « پلیس زن» ، همگان به یاد تصویر یک زن با یونیفورم سبز در کنار خودرو ون گشت ارشاد می افتند اما جای سوال است که آیا ماموران زن تنها در گشت ارشاد فعالیت می کنند؟ اما شاید برای همه از جمله خود من نیز جالب باشد که بدانیم که آنطوری که سردار عصار، فرمانده دانشگاه علوم انتظامی مطرح کرده است، این زنان در دانشکده بزرگی به نام « کوثر» آموزش های تخصصی را فرامی گیرند.

سردار تقی عصار در مورد روند و نحوه تربیت زنان پلیس در دانشکده کوثر می گوید: اساسا پلیس به سمت حرفه ای شدن در حال حرکت است به این معنا که به تعداد مورد نیاز و برای انجام ماموریت های خود باید از صاحبان حرفه استفاده کند به گونه ای که دقیقا بر اساس نیاز هر پلیس اقدام به تربیت پلیس زن می کنیم. به عنوان مثال اگر در بخش تشخیص هویت، حفظ صحنه جرم، انگشت نگاری و پلیس کودک نیازمند مامور متخصص و حرفه ای هستیم، دقیقا بر اساس ماموریت ها باید اقدام به پذیرش پلیس با آموزش تخصصی و نه عمومی کنیم و درصدد هستیم که تعداد افسر متخصص را افزایش دهیم نه اینکه مثلا صد زن پلیس تربیت کرده و دست آخر هم ندانیم که در کدام بخش این افراد را به کار بگیریم!

فرمانده دانشگاه علوم انتظامی ناجا که تمامی پلیس ها در این مرکز آموزش داده می شوند، ضمن تاکید دوباره بر حرکت پلیس به سمت حرفه ای شدن می گوید: حرفه ای شدن به این معناست که دانشجویان به خصوص زنان را برای کارهای خاص آموزش می دهیم و دقیقا پلیس هایی را که به حضور زن نیاز دارند، تقویت می کنیم.

از سردار می پرسم که آموزش خاص زنان آن هم در رشته های موردنیاز مشکلاتی را به همراه می آورد که او نیز ضمن تایید این سخنان گفت که اجرای این برنامه موجب می شود تعداد کم شود اما این به دلیل شرایط فعلی و همچنین درصد کم مجرمان زن نسبت به مردان است و در کل با نیم درصد توانایی این پلیس نیز می توان به امور رسیدگی کرد.

وی در مورد مدل آموزشی این پلیس زن می گوید: وضعیت و مدل فعالیت پلیس زن ۱۶کشور حتی آمریکا و… را بررسی کرده و دست آخر به یک مدل ترکیبی رسیدیم.

از او در مورد تعداد و آمار زنان در ناجا می پرسم و عصار با تاکید بر اینکه استاندارد معینی در مورد میزان حضور زنان در پلیس در دنیا وجود ندارد، گفت: در کشور اسکاندیناوی که دارای بالاترین میزان حضور پلیس زن است، حدود ۱۶ درصد جمعیت پلیس را زنان تشکیل می دهند و در آمریکا نیز میزان حضور پلیس زن، ۵/۳درصد است و اینگونه تصور نکنید که در برخی کشورها ۵۰ درصد از نیروهای پلیس زن هستند چرا که در اسکاندیناوی کمتر از ۲۰ درصد از کل نیروهای پلیس زن هستند و در ایران نیز این میزان به عدد چهار درصد می رسد.

از او می پرسم: « سردار زنان پلیس چگونه وارد دانشکده کوثر می شوند؟ »

ماموران پلیس زن سالانه، از طریق کنکور در مقاطع کارشناسی و کاردانی جذب می شوند.

چه تعداد در دانشکده پذیرش می شوند؟

هرساله ۵۰ تا ۱۵۰ زن در قالب رشته پلیس زن جذب می شود و با این حال پلیس ایران در راستای تربیت مامورانش اقدام به اتخاذ نگاه حرفه ای می کند.

بر اساس سخنان عصار با اینکه برای دانش آموختگان دانشکده کوثر برنامه ریزی دقیقی صورت گرفته است اما باید قبول کنیم که برخی از این افراد با ورود به پلیس های تخصصی و آغاز کار ممکن است اشتیاق خود را از دست دهند و آنطور که سردار اسماعیل احمدی مقدم فرمانده انتظامی ناجا اعلام کرده است؛ عمدتا زنان پلیس به ۱۵سال نرسیده دنبال بازنشستگی هستند.

او در ادامه در مورد سختی کار پلیس زن نیز می گوید زنان دارای پیچیدگی های خاصی هستند که یکی از این دلایل عاطفی بودنشان است که تلاش می کنیم بهترین تصمیم گیری در مورد آنان اتخاذ شود.

با اینکه احمدی مقدم در سخنانش بارها عنوان کرد میزان استقبال از گرایش به پلیس زن بسیار زیاد است، اما آنگونه که سخن به میان آورده، مشخص است که مشکلات جذب و فعالیت پلیس زن زیاد است به گونه ای که بنا بر گفته فرمانده ناجا، زنان از نقل و انتقالات معاف هستند و حتی پس از مدتی انتظار دارند در قسمت اداری فعالیت کنند و این درحالی است که قسمت اداری در ناجا، همچون آماد و پشتیبانی، آشپزخانه و… بخش کوچکی است که حضور زنان در آنجا نیز پیش بینی نشده است.

او همچنین می گوید که زنان دارای پیچیدگی های زیادی هستند و زنان تحصیلکرده با ریسک ازدواج روبه رو هستند به گونه ای که چندی پیش آماری آورده و متوجه شدم ۵۰ درصد از همکاران زن بالای ۳۰ سال ما ازدواج نکرده اند که این نوعا به دلیل فعالیت پلیسی آنها است و ما چگونه می توانیم یک زن پلیس را برای بازرسی بدنی به یک شهرستان دور منتقل کنیم؟ اینگونه می شود که پس از چند سال آن مامور به دنبال استعفا و انتقال می آید و باید بپذیریم برای زنان، خدمت پلیسی سخت است.

به نظر می رسد با وجود استقبال گسترده از حضور و فعالیت پلیس زن، این نیرو با مشکلات عدیده ای مواجه است و به نظر می رسد مسوولان ناجا در مورد پلیس زن در حال سعی و خطا هستند تا بتوانند به مدل جامع تری برسند.