محب‌اهری: گران‌ترین بازیگر این مملکت بودم اگر…

به گزارش پارس به نقل ازایسنا، این را هم نمی دانستیم او که ما را به رعایت بهداشت و درس خواندن دعوت می کند، خودش اصلا آدم درس خوانی نبوده است!

حالا ما بزرگ شده ایم و می دانیم قرار است در جشنواره ی تئاتر کودک و نوجوان همدان از چهره دوست داشتنی بچگی های مان تقدیر شود، آقا معلم که روزی فقط در تلویزیون می توانستیم ببینیمش، با فاصله یک صندلی در تئاتر شهر نشست و با خبرنگار تئاتر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) ، هم صحبت شد.

تا سال ۵۲ تکلیفم معلوم نبود که می خواهم چه کاره شوم!

آقا معلم با نگاهی که هنوز برق نگاه شیطنت آمیز دارد، می گوید: « اصولا آدم درس خوانی نبودم. تجربیات مدرسه و کارنامه ها نشان می دهد خیلی تنبل بودم. آن زمان هم شش کلاس ابتدایی داشتیم و شش کلاس دبیرستان اما نشان به آن نشان که ۶ سال دبیرستان من ۱۱ سال طول کشید! کلا ۲۳ سال درس خواندم! در این مدت خیلی ها، پزشک متخصص می شوند! تا سال ۵۲ هم هنوز تکلیف ام معلوم نبود که می خواهم چه کاره شوم. »

اما حسین محب اهری خودش می گوید که خیلی کارهای را تجربه کرده است و یادآور می شود: « خیلی کارها را تجربه کردم، عکاسی، سیم کشی، لوله کشی، خبرنگاری و… عکاسی برایم جذابیت داشت. سال ۵۳ در یک مسابقه عکاسی سوم شدم. آن زمان عکاسی به این شکل نبود که هرکس دوربین داشته باشد و بتواند عکس بگیرد. خیلی بندرت عکاس داشتیم، بیشترعکاس ها هم حرفه ای کار می کردند. تا سال ۵۲ بلاتکلیف بودم، داشتم به عکاسی فکر می کردم. سال آخر دبیرستانم بود، روزی معلم ادبیات « آقای جاهد» نامی گفت می خواهیم نمایش ببینیم. چه کسانی دوست دارند بیایند تئاتر. تا آن زمان حتی وقتی تلویزیون تئاتر پخش می کرد، آن را خاموش می کردم! البته در لاله زار تئاتر دیده بودم و دوست داشتم. »

او به هر حال در کارگاه نمایش، نمایش « معلم من پای من» نوشته « پیتر هانکه» و کار « آربی آوانسیان» را دید و بعد از دیدن این تئاتر بود که تکلیفش معلوم شد: خودش می گوید: « بعد از دیدن این نمایش، دیدم به غیر از این کار، کار دیگری دوست ندارم. بعد از آن، همه ی نمایش هایی را که در کارگاه نمایش اجرا شد، حداقل دو بار دیدم. »

شاگرد درس نخوان با رشته ادبیات فارسی به دانشگاه راه پیدا کرد و خیلی اتفاقی با دیدن یک آگهی کوچک در روزنامه به دنیای بازیگری راه یافت: « اواسط سال ۵۲ در دانشکده روزنامه می خواندم و اتفاقی آگهی کوچکی از گروه تئاتر بازیگران شهر که سرپرستش آربی اوانسیان بود، دیدم. آن زمان بازیگرانی مانند سوسن تسلیمی، پرویز پورحسینی، سیاوش طهمورث، فریدون یوسفی، صدرالدین زاهد و… عضو گروه بودند. قرار شد دوره انتقال تجربیات تئاتر بگذارند، می خواستند تجربیاتی را که در سه چهار سال به دست آورده اند به علاقه مندان منتقل کنند. بلافاصله دویدم به کارگاه نمایش، از قضا دیر رسیدم و دیدم قبلا چهار گروه ۱۵ نفره انتخاب کرده اند. قرار بود این گروه ها فعالیتشان را شروع کنند. نشستم تا اینکه یکی از کلاس ها شد ۱۶ نفر! در میان آن بچه ها علیرضا خمسه، آزیتا حاجیان، مرتضی ضرابی و… بودند. »

محب اهری که خودش را به زور در یکی از کلاس ها جا کرده بود، در دوره های آموزشی کارگاه نمایش شرکت کرد: « شش ماه دوره فشرده، یک روز در میان، ساعت های زیادی با بچه های گروه داشتیم و این اولین تجربه حضورم در تئاتر بود. »

بعد از ۶ ماه تمرین، داریوش فرهنگ می خواست نمایش « آدم آدم است» نوشته برشت را در تالار « مولوی» اجرا کند و این بار هم محب اهری خودش را وارد کرد: « آقای فرهنگ گفت، ما هفت نفر می خواهیم اما من اصرار داشتم که اشتباه می کنید، گفته اید هشت نفر! قرار بود علیرضا خمسه هم در این نمایش بازی کند اما به دلیل کلاس هایش نتوانست بیاید و بالاخره هفت نفر شدیم و نمایش را اجرا کردیم و چه اجرای پرشوری شد! هجوم تماشاگران شیشه های تالار را شکست! تماشاگران روی زمین می نشستند. دو سه روز مانده به عید، اجرایمان تمام شد و ۵۵۰ تومان گرفتم؛ اولین دستمزد تئاتری ام. »

« مهدی هاشمی، مرضیه برومند، حسن دادشکر، فیض نوروزی، حمید لبخنده و… هم بودند. من در این نمایش یک دیالوگ داشتم واین دیالوگ را یا دیر می گفتم یا زود، یا غلط، یا اصلا نمی گفتم! »

مُحب اندازه دیالوگ ات بخور!

محب اهری از این نمایش پرشور خاطرات با نمکی دارد: « با بچه های گروه که بودیم نان بربری و پنیر می خوردیم. آن زمان بربری ها خیلی بزرگ بود. من مقدار زیادی پنیر روی یک بربری بزرگ می مالیدم و می خوردم و روزی خانم برومند گفت: « محب! اندازه دیالوگ ات بخور! »

« یکی از دوستان دیگر هم گفت بهتر نیست شغل دیگر پیدا کنی که در آن موفق شوی؟ ! به هر حال بعد از اجرای نمایش، دیدم آن نوع تئاتر را دوست ندارم. نمی گویم اشکال از من نبود ولی شاید آن نمایش به سلیقه من نبود و انتظار هم نداشتم فقط یک دیالوگ داشته باشم. »

آن نمایش تمام شد و آقا معلم درس نخوان رفت کارگاه پیش عباس نعلبندیان که مدیر کارگاه بود: « رفتم و از علاقه ام گفتم، نعلبندیان عینکش را بالا زد، کتابی را که دستش بود، بست و گفت در اینجا سه گروه هست. دوست داری با کدام گروه کار کنی؟ گفتم ترجیح می دهم با گروه « اهریمن» آشور بانیپال کار کنم. گفت بنشین تا آشور بانیپال بیاید. آمد، از همان اول گفت" بفرمایید. سه ماه کار می کنید اگر راضی بودیم، می مانید. " به همین سادگی! بعد گفت: " فردا ۸ صبح سر تمرین باشید. "

آن زمان اینطور بود اگر بچه ها یک دقیقه دیرتر می رسیدند، در را می بستند. »

محب اهری تا سال ۵۷ در گروه « اهریمن» ماند و با این گروه پنج، شش نمایش بازی کرد و مانند همه اعضای کارگاه با دیگر گروه هایی که عضو کارگاه نمایش بودند، همکاری داشت. او درباره آن روزها می گوید: « در کارگاه نمایش هر گروهی که کار داشت، گروه های دیگر کمک اش می کردند به خاطر همین، چند تجربه به عنوان مدیر صحنه در گروه « کوچه» اسماعیل خلج دارم و تجربیاتی دیگر. »

حاصل حضور او در کارگاه نمایش، بازی در آثاری چون « ساعت ششم» ، « غارت» ، « مراسم مرگ گرگ» و… بود با یادآوری یکی از نمایش های آن گروه می گوید: « سال ۵۶ نمایش « بازی قتل عام» نوشته یونسکو را کار کردیم و به نوعی قتل عام شدیم! چون من با فرحناز منافی ظاهر ازدواج کردم و آتیلا با فاطمه نقوی! آخرین نمایش بود که در کارگاه نمایش اجرا شد و بعد از آن کارگاه تعطیل شد. »

« بعد از انقلاب هم با دکتر رحمانی – که دکتر بود و تئاتری نبود، نمایشی را بر اساس « وغ وغ ساهاب» صادق هدایت اجرا کردیم. سالن ندادند و در خانه خود دکتر، برای تماشاگران دعوتی کار کردیم. »

به اینجا که می رسیم فکر می کنیم این حسین محب اهری با آنچه از بچگی های مان از او می دیدیم، چقدر تفاوت دارد! این بازیگر تجربی کار چطور از کار کودک سر درآورد؟

محب اهری یادآور می شود: « قبل از انقلاب، کار کودک نداشتم. بعد از انقلاب وضعیت تئاتر خیلی خوب نبود، یک عکاسی اجاره کردم. اگر صدرالدین زاهد برای اجرا دنبالم نمی آمد، شاید الان جزو پولدارهای مملکت بودم! ۶ ماه در این عکاسی کار کردم، زاهد پیغام داد بیا در نمایش « اژدها» بازی کن. قراردادم را با عکاسی فسخ کردم و دویدم دنبال تئاتر. آتیلا هم بود فاطی، علی جاویدان و… و این نمایش به شدت مورد توجه قرار گرفت. در تالار چهارسو، ۴۰۰ نفر تماشاگر جا می دادیم. ۴۵ اجرا کردیم و هر شب پر می رفتیم. »

و بالاخره تئاتر کودک…

« همزمان با آن نمایش، روزی به طرف تئاتر شهر می آمدم، دیدم بچه ها دارند با عروسک کار می کنند. من هم اتفاقی شروع کردم به بازی با عروسک ها که اردشیر کشاورزی کارگردان نمایش گفت؛ چه می کنی، گفتم هیچی با اینها بازی می کنم، گفت معلوم است علاقه داری. نمایش « لوبیای سحر آمیز» را تمرین می کرد و ناگهان دیدم در این نمایش بازی می کنم! »

تئاتر درمانی با لوبیای سحرآمیز

« مدتی قبل از این نمایش حس می کردم قلبم درد می کند، نگران بودم. شب ها از درد قلب نمی توانستم بخوابم اما حضورم در این نمایش طوری بود که کمی بعد دیدم اثری از درد قلبم نیست. فکر کنم تئاتر درمانی شدم! بعدتر هم نمایش « مش جعفر قصاب» را کار کردم و بعد از آن هم مدام در آثار تلویزیونی کودک کار داشتم. »

روایت محب اهری از ۸ سال خبرنگاریش

یک نفر از عکاسی بیاید سراغ بازیگری اما اینکه یک نفر از بازیگری بیاید سراغ خبرنگاری، دیگر خیلی عجیب است! محب اهری اما ما را حسابی شوکه می کند وقتی که می گوید ۸ سال در خبرگزاری ایرنا کار خبری کرده است: « اتفاقی آگهی جذب خبرنگار را دیدم. رفتم و ثبت نام کردم. آن زمان گروه فرهنگی ایرنا می خواست از گروه اجتماعی جدا شود. یک دوره آموزشی گذاشتند و بهترین استادان روزنامه نگاری آموزش می دادند. روزی یکی از استادها گفت هرکس یک خبر تهیه کند تا روی تلکس بگذاریم و بعد ببینیم کدام خبر در روزنامه ها چاپ می شود، خبر من صفحه اول روزنامه کیهان چاپ شد! می دانید خبر چه بود، آماری از تمام کارهای فرهنگی دولت در آن سال را تهیه کرده بودم. هشت سال در ایرنا کار خبرنگاری کردم، مدتی مدیر اخبار هنری شدم اما هیچوقت خودم را خیلی جدی نگرفتم. بعضی اوقات فکر می کنم من خبرنگاری را هم بازی کردم. اگر مثل برخی از آدم ها خودم را جدی می گرفتم، اگر به این چیزها دقت می کردم، الان گران ترین بازیگر این مملکت بودم. »

بعد از دیدن خنده ما می گوید: « باور کنید! حاضرم مسابقه بگذاریم که کی بهتر بازی می کند، حیف داستین هافمن، فارسی بلد نیست! »

حسین محب اهری بیمار است، تقریبا همه می دانند او دچار بیماری سرطان است و در حال شیمی درمانی است. روز مصاحبه هم از مطب آمده بود سر قرار، اما هیچ دلش نمی خواهد از بیماری اش حرف بزند: « بیماری ای ندارم. همین است که هست. به جای نگاه کردن به گل و درخت، به جای لذت بردن از زندگی، آخ و واخ کنم؟ ! نمی کنم! از ۱۵ اسفند ۹۱ تا ۱۵ خرداد ۹۲ آرزوی ۲ ساعت خواب داشتم، نمی شد، پاهایم داغ می شد و گزگز می کرد، نمی توانستم بخوابم. از خستگی بیهوش می شدم، بعد از یکی دو ساعت دوباره بیدار می شدم. روز دوم و سوم شیمی درمانی یک خُرخُری کردم!

بیماری سخت است، ولی درصد زیادی از آخ واوخ ها الکی است. متعجبم چرا آدم ها زمان و زندگی خود را تلخ می کنند. می شود بیماری را تحمل کرد، پس چرا با ناراحتی؟ !

حالا هم دارم شیمی درمانی می شوم. این میهمانان ناخوانده باید خیلی پررو باشد که بماند. اگر بخواهی آخ واوخ کنی رعایت نمی کند. »

بعد از اینکه چند سیگار روشن می کند، در پاسخ به ما که می گوییم « آقای محب اهری! سیگار؟ ! »

اما او خیلی محکم می گوید: « سیگار هیچ ربطی به هیچ بیماری ای ندارد. استرس، هوای آلوده، تغذیه نامناسب و پارازیت ها ۴ دلیل عمده همه بیماری هاست. »

به هر حال دوست ندارد بیشتر درباره بیماری صحبت کند، ترجیح می دهد از کارهایش بگوید. از تجربیات گوناگونی که در همه این سال ها بدست آورده است و به ایسنا می گوید: « می دانید خیلی تجربه ها دارم. مثلا همکاری با بیضایی، چه فیلم و چه تئاتر، نوع نگاه تازه ای به بازیگر می دهد. با کارگردانی که دقیقا می داند چه می خواهد با کمتر از یک سانت اختلاف، خیلی کم دیده ام آدم به این دقیقی. نوع دیگری کار هم هست و گاهی با دوستانی کار می کنی که به خودت اجازه کار می دهند. من فهمیده ام عاشق این جور کار کردن هستم. کشته مرده کار کردنی که مرا به حال خودم بگذارند. آخرین کار تئاترم« شیر تو شیر» به کارگردانی علی یداللهی برایم خیلی جذابیت داشت، با این کار تئاتر درمانی کردم. انگار شیمی درمانی کرده ام! در جشنواره تئاتر آیینی سنتی اجرا داشتیم که فوق العاده بود. »

او می گوید: « گاهی کارگردان هایی هستند که آدم با آن ها به چیزی تازه می رسد مثل آتیلا، داریوش مودبیان و… کار کردن با اینها خیلی جذاب است. »

تصمیم دارم کم کم بروم تئاتر آزاد کار کنم

به اینجا که می رسیم باز هم ما را شوکه می کند؛ از تصمیم جدیدش می گوید: « تصمیم دارم کم کم بروم تئاتر آزاد کار کنم. چون آزادترین و جذاب ترین نوع بازیگری است. البته آنجا هم باید کارگردانی خوب انتخاب کنم. اگر نمایشی در تئاتر آزاد کار کنم، خیلی دیدنی می شود. قبلا یک تجربه داشتم ولی کار یداللهی به من کمک کرد که راه خود را پیدا کنم و دیدم باید بروم تئاتر آزاد. »

از او می پرسیم بعد از این همه کار کردن با گروه ها و آثار حرفه ای، نمی ترسید بروید تئاتر آزاد؟ ! پاسخ محکم حسین محب اهری برای این پرسش این است: « بازیگر مگر می ترسد؟ ! ۹۰ درصد بازیگران مدعی تئاتر، روی صحنه تئاتر آزاد اصلا نمی توانند حرف بزنند.

در تئاتر آزاد، بازیگری روی صحنه می ماند که واقعا بازیگری کرده باشد. تئاتر آزاد اصلا شوخی بردار نیست. نمایشی که بازیگرش خوب نباشد، شکست می خورد. مثل نمایش های کمدی ایتالیایی. خیلی دلم می خواهد یک تجربه خوب در تئاتر آزاد داشته باشم. »

محب اهری پیش از این در نمایش « مسافری از هند» بازی کرده که جزو تئاتر آزاد است اما از این تجربه خیلی راضی نیست. چون کارگردان مدام نگران بود و اجازه نمی داد نهایت کمدی قضیه اتفاق بیافتد!

یک نمایش نامه هم برای تئاتر آزاد نوشته و اسمش را گذاشته « آقا جنی شده» و حالا منتظر است جایی برای اجرایش پیدا کند و نشان دهد چقدر تماشاگر میآید!

او می گوید: « حدود ۱۰ نمایشنامه نوشته ام که چاپ نشده، ۴ نمایش را اجرا کرده ام. ۷۵ نمایش بازی کرده ام. خیلی زیاد است. اصلا ژانر ندارم و همه چیز کار می کنم. »

نوجوان بازیگوش آن سال ها در کارنامه اش کارهای تلخ هم دارد مثل نمایش « عباس» یا « لاک پشت» و… او هم مثل بیشتر هنرمندان، کارهایی دارد که برایش رضایت بخش نبوده اند: « نمایش باید حداقلی از امکانات داشته باشد، اگر نتوانی بازیگر مورد نظر را بیاوری، نمی شود یعنی اجرا می شود اما نتیجه خوب نمی شود. اما تعجب می کنم از دوستانی که همه امکانات را دارند و نمایش هایشان خوب نمی شود. »

همچنان کنجکاو هستیم هنوز از انتخاب تئاتر و کار هنری پشیمان نشده که خودش می گوید: « نه! اصلا! خسارت هم دادم. عکاسی را رها کردم چون می خواستم یک نمایش کار کنم، دویدم آمدم تئاتر. در هیچ نمایشی نیست که بازی کنم و در آن نمایش بود و نبود من فرق نکند. هر نمایشی بازی می کنم، انرژی ام تا آخرش روی صحنه است به کارگردان هم ربطی ندارد. در کار تلویزیون هم همینطورم. فرقی نمی کند پیش پا افتاده است یا نه همان قدر برای آن وقت می گذارم که برای کار جدی. »

محب اهری این روزها مشغول بازی در سریال « معمای شاه» است و از همکاری اش با وحید موساییان در فیلم « گلچهره» می گوید و توضیح می دهد: « نقشی بازی کردم که کاملا متفاوت بود، رئیس یکی از طالبان ها که کاندیدای فجر هم شدم. به هر حال زندگی خیلی خوب است و هیچ وقت مثل لحظه ای نیست که روی صحنه می آیی و نقشه مورد علاقه ات را بازی می کنی و لذت می بری. »

و از لحظه درخشان بازیگری می گوید: « لحظه فوق العاده ای است وقتی که فکر می کنی و لذت می بری که همه چیز روی صحنه درست اتفاق می افتد. این لذت را در اجرای « شیر تو شیر» داشتم. همه اش منتظر اجرای عمومی هستم که یک زندگی درخشان را در یک ماه تجربه کنم. »

به آخر گفتگو که می رسیم سر درد دلش برای چند لحظه کوتاه باز می شود: « خیلی آدم تحمل کننده ای ام. یک جا که عصبانی شوم باید ببینید چقدر شرایط ناعادلانه بوده که عصبی شده ام. تجربیات زیادی در این ۴۰ سال کار دادم. در این ۴۰ سال چیزها یاد گرفتم. »

این آدم خوش بین اما از شرایط تئاتر ایران راضی نیست و در توضیح این نارضایتی می گوید: « از وضعیت تئاتر مملکتمان راضی نیستم، نمایش ها آثاری نیست که ارزش تئاتر داشته باشد. آنچه برایم درد آور است این است که تئاتر ما به سمت جزییات می رود. مشکل عمده نمایش های ما، بروشور، صحنه و… است درحالی که مهم اتفاقی است که روی صحنه رخ می دهد. این ها آفتابه و لگن اش هستند. الان همه دنبال گول زدن تماشاگر با این چیزها هستند که غلط است. مشکلات مان یادمان می رود. آمده ایم تئاتر کار کنیم که صحنه جذابی خلق کنیم. مساله اصلی خود متن و اتفاق صحنه است. »

با به یاد آوردن سخن یکی از کارگردان های جوان بیشتر ناراحت می شود: « یکی از چیزهایی که ناراحتم کرده بود، این است که کارگردان جوانی گفته بود می خواهم نقش بازیگر را کمرنگ کنم. این حرف را نمی فهمم. یک کارگردان باید اثری را که کار می کند، مساله اش باشد، فکرش را پر کرده باشد، شب ها نتواند بخوابد، اگر این گونه بود، نمایش می شود. اگر نبود نتیجه اش همین است که الان روی صحنه می بینیم. »

حسین محب اهری خوش صحبت است، تجربه همسفر شدن با او در جشنواره های تئاتر کودک و نوجوان همدان بخوبی این نکته را ثابت می کند؛ شب هایی که همه گروه ها در لابی هتل دور هم جمع می شدند و ساعتها خاطره های بامزه تعریف می کردند و حسین محب اهری هر بار ثابت می کرد کودک درونش هنوز چشمک می زند. او امسال تولدش را کنار گروه های شرکت کننده در جشنواره تئاتر فجر جشن می گیرد، تولد او ۲۸ مهر است.