به یاد نقاشی که با فرار از مدرسه معروف شد

به گزارش پارس به نقل ازایسنا، حسین بهزاد در سال ۱۲۷۳ متولد شد. پدر او فضل الله اصفهانی، از قلمدان سازان معروف بود و بهزاد نیز از همان کودکی با حضور در کارگاه پدر، مشغول یادگیری این هنر شد. او به دلیل بی علاقگی به درس، مدرسه را رها کرد و پس از مرگ پدرش حجره ی قلمدان سازی او را اداره می کرد. در این دوران او با فقر و تنگدستی زندگی خود را می گذراند اما به خاطر عشق و علاقه ای که به هنر داشت، آن را ادامه داد.

بهزاد هنر مینیاتور را ابتدا نزد میرزا حسن پیکرنگار آموخت. استعداد او در فراگیری این هنر به حدی بود که پس از گذشت مدت کوتاهی، بسیاری از سفارش هایی را که به میرزا حسن داده می شد، او انجام می داد. سرانجام بهزاد موفق شد در ۱۸ سالگی کارگاه مستقلی برای خود دایر کند و به تنهایی مشغول به فعالیت در زمینه ی مینیاتور شود.

بهزاد با توانایی خاصی که داشت آثار مینیاتور قدیمی، به ویژه کارهای کمال الدین بهزاد و رضا عباسی را روی کتاب های خطی پیاده می کرد. کار او در این زمینه به قدری بی نقص بود که فتوح السلطنه، کار مینیاتور بهزاد روی کتاب خمسه ی نظامی را به اسم قدیمی بودن به قیمت گزاف در اروپا فروخت، بدون اینکه سهمی برای بهزاد در نظر بگیرد.

با این حال، هنر سنتی و کار به شیوه ی مینیاتوریست های قدیمی، بهزاد را راضی نمی کرد، به همین دلیل برای مطالعه و آشنایی با نقاشی جدید و مدرن، بارها به اروپا سفر کرد. او در آن سال ها علاوه بر پژوهش و مطالعه، تابلوهای زیبایی خلق کرد و آن ها را در نمایشگاه های متعدد هنری در ایران، اروپا و آمریکا به نمایش گذاشت.

از این نقاش و مینیاتوریست آثار بسیاری به جا مانده است که از آن ها می توان به تابلوهای ایوان مدائن، فردوسی و قهرمانان شاهنامه، ابن سینا بر بالین بیمار عشق (در دو تابلوی مختلف) ، صاحبان طلای سیاه، حافظ شیراز، نیمه شب حافظ، شب حافظ، اندیشه حکیم ابوعلی سینا، پند خیام (در دو تابلوی مختلف) ، دختر رز (در سه تابلوی مختلف) ، خیال، دو دلداده، موسی و شبان، خواب خوش، بهرام و گل اندام، نگاه، بهار و جوانی، آفرینش از نظر خیام، ناز، قیام کاوه آهنگر، اسرار ازل، عصیان، خسرو پرویز، در جستجوی انسان تابلوی نیم تمام، بهشت و دوزخ و طنازی و خیام اشاره کرد.

از افتخارات این هنرمند نیز می توان به دریافت دیپلم المپیک برای تشکیل نمایشگاه نقاشی المپیک، نشان درجه اول مسابقه نقاشی بین المللی در شهر « موناپولی» ، نشان بوعلی از طرف موزه ایران باستان و نشان درجه اول از طرف وزارت فرهنگ را اشاره کرد.

تدریس در هنرستان هنرهای زیبای دانشگاه تهران و کار در اداره ی کل باستان شناسی از دیگر فعالیت های حسین بهزاد بود.

بهزاد در ابتدا به کارهای تجاری مشغول بود. کارهای او به سبک هنرمندان قدیمی را در اروپا به قیمت های بالا می خریدند. دوره ای که بهزاد در فرانسه اقامت داشت، اوج فعالیت های تجاری او محسوب می شد. بازگشت او به ایران نیز مصادف با جنگ جهانی دوم و حضور متفقین در ایران بود که همین موضوع باعث به فروش رفتن تابلوهایش می شد.

بسیاری از پژوهشگران حوزه ی هنر بر این باورند که بهزاد مینیاتور ایرانی را به مسیر اصلی خود برگردانده است. هنرمندان مینیاتوریست پیش از بهزاد، مینیاتور را به همان شیوه ی مغولی که در ایران رایج بود کار می کردند، اما با ورود بهزاد به این حوزه، مینیاتور ایرانی هویت خود را بازیافت. او با وارد کردن المان ها و اشکال ایرانی در مینیاتور سبک تازه ای را در این هنر به وجود آورد که مورد توجه قرار گرفت. بزرگ نمایی در مینیاتور، ابتکار در رنگ آمیزی، ایجاد سایه و حذف ریزه کاری های زائد از جمله ابتکاراتی بود که بهزاد در هنر مینیاتور به کار می برد.

در سال ۱۳۷۳ به مناسبت یکصدمین سال تولد حسین بهزاد، موزه ی این هنرمند در مجموعه کاخ سعدآباد افتتاح و آثارش در چهار سالن به نمایش گذاشته شد. خانه موزه ی حسین بهزاد در خیابان نوفلاح نیز از مکان هایی است که می توان نگاهی دوباره به زندگی و آثار این هنرمند داشت.

او در طول دوران فعالیت هنری خود نمایشگاه های بسیاری از آثارش را در موزه ی هنر مدرن پاریس، چکسلواکی، ورشو، انجمن هنر ایران وآلمان، بروکسل، هند، ژاپن و آمریکا برگزار کرد.

ژان کوکتو، نویسنده، فیلمساز و هنرمند معروف فرانسوی درباره ی بهزاد گفته است: « بهزاد پیغمبر افسونگری است از مشرق زمینِ داستان سرا. اگر همیشه مشرق زمین به قصه های هزار و یک شب و کاخ های طلایی و کنیزکان زیبایش برای ما داستان ها می گفته، این بار، مردی با موهای سفید و چشمان بانفوذ و اندامی با خط ها و رنگ هایش، اشکال افسون کننده در مقابل چشمان ما گسترده است. بدون شک در مینیاتور قرن ما، یک استاد از جهت قدرت طرح و رنگ آمیزی وجود دارد که او حسین بهزاد، هنرمند ایرانی است. »

حسین بهزاد سرانجام در ۲۱ مهر ماه سال ۱۳۴۷ درگذشت.