طراح بنای آرامگاه حافظ

به گزارش پارس به نقل از جنوب نیوز، آرامگاه حافظ در باغ مصلای شیراز، هر ساله در روز ۲۰ مهر و همزمان با بزرگداشت حافظ، میزبان دوستداران فرهنگ، هنر و شعر ایرانی است. بنایی که با معماری خاص و زیبای خود، یادگار معماری درخشان ایرانی در دوره ی زندیه و تلفیقی از هنرهای بی نظیر تجسمی است.

آرامگاه حافظ شیرازی، غزل سرای معروف ایرانی، به عنوان بخشی از مجموعه ی « حافظیه» ، هر ساله در روز بزرگداشت این شاعر میزبان علاقه مندان این شاعر و هنر ایران زمین است.

این آرامگاه یکی از زیباترین بناهایی است که به دلیل معماری خاص خود، توجه بسیاری را به خود جلب می کند. بنایی که از آغاز تا امروز، در دوره های مختلف تغییرات بسیاری کرده تا به شکل کنونی درآید.

تاریخچه ی ساخت و مرمت آرامگاه حافظ

۶۵ سال از درگذشت حافظ می گذشت که اولین عمارت گنبدی شکل، توسط وزیر میرزا ابوالقاسم گورکانی، حاکم فارس، بر فراز مقبره ی حافظ ساخته شد. این عمارت در طول سال ها و با عوض شدن حکومت ها، بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. شاه عباس صفوی، نادرشاه افشار و کریم خان زند از حاکمانی بودند که مقبره ی حافظ در زمان حکومت شان بازسازی شد.

کریم خان زند اولین کسی بود که دستور داد بر روی قبر حافظ، سنگی مرمرین قرار دهند. در روی این سنگ، دو بیت از غزل های خود حافظ توسط حاجی آقاسی بیک افشار، نستعلیق نویس آذربایجانی نوشته شد.

آن چه که امروز به عنوان آرامگاه حافظ در شیراز وجود دارد، بنای ساخته شده در سال ۱۳۱۴ شمسی است. در آن سال علی اصغر حکمت، وزیر فرهنگ وقت با همکاری علی ریاضی، رییس فرهنگ استان فارس و با نظارت علی سامی، محقق، باستان شناس و استاد دانشگاه، طرحی را که آندره گدار، ایران شناس و معمار فرانسوی پیشنهاد کرده بود، روی آرامگاه حافظ پیاده کردند. در ساخت این آرامگاه از معماری دوره ی زندیه الهام گرفته شده است.

کار اتمام بنای آرامگاه در سال ۱۳۱۷ به پایان رسید. در این بنا که از ذوق و هنر هنرمندان ایرانی بهره ی بسیار برده است، از کاشی کاری های معرق در سطح زیرین گنبد استفاده شده است. همچنین در خود سازه ی گنبد از رنگ های مختلف عرفانی مانند آبی فیروزه ای (نماد بهشت) ، سرخ ارغوانی (نماد شراب ازلی) ، سیاه و سفید (نماد شب و روز) و قهوه ای سوخته (نماد خاک) بهره گرفته شده است.

سنگ مزار حافظ تلفیقی از چند هنر تجسمی است. در این بنا معماری، خوشنویسی، کاشی کاری و حکاکی به طرز زیبایی در کنار هم قرار گرفته اند.

طراح بنای آرامگاه حافظ کیست؟

آندره گدار (André Godard) ، معمار فرانسوی و طراح آرامگاه حافظ، در سال ۱۸۸۱ در فرانسه متولد شد. او پس از فارغ الحصیلی در دانشکده ی هنرهای زیبای پاریس در رشته ی معماری و باستان شناسی، به معماری شرق و به خصوص ایران علاقه مند شد و تحقیقات خود را در این زمینه پیگیری کرد.

طراح بنای آرامگاه حافظ کیست؟

آندره گدار سهم زیادی در معماری های معروف و زیبای ایران دارد. علاوه بر طراحی آرامگاه حافظ، طراحی و سرپرستی موزه ی ایران باستان، سعدی در شیراز، طرح ساختمان کتابخانه ی ملی ایران و ساختمان سه گوش و قدیمی دانشگاه جندی شاپور اهواز از مهم ترین طراحی های این معمار در ایران به شمار می روند.

این باستان شناس در زمان جنگ جهانی دوم که فرانسه به اشغال آلمان درآمده بود، به عنوان نماینده ی کمیته ی ملی فرانسه در ایران برگزیده شد. او در سال های حضورش در ایران به شدت به آثار تاریخی و معماری ایران علاقه مند شد و با همکاری همسرش، در هشت جزوه این آثار را به طور تفصیلی به زبان فرانسه برای استفاده ی محققان و پژوهشگران غربی معرفی و تدوین کرد.

علاقه به ایران و معماری شرق باعث شد این باستان شناس در سال ۱۹۲۸ به استخدام دولت ایران دربیاید و در ساختمان موزه ی ایران باستان و موزه ی دانشگاه تهران، مشغول به فعالیت شود. او در دوره ای که مدیریت اداره ی باستان شناسی ایران را برعهده داشت، موفق شد آثار تاریخی بسیاری را از مناطق مختلف جمع آوری و ترمیم و فهرستی از آثار ملی ایرانی را تنظیم کند. سه تپه ی تاریخی « سلیمان تپه» ، « زیرز» و « مازیر» از نخستین آثار ملی ایران بودند که توسط این معمار فرانسوی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدند.

او در طول اقامتش در ایران فعالیت های بسیاری را در زمینه ی معماری و باستان شناسی انجام داد. انتشار نشریه ی باستان شناسی، ریاست و استادی در دانشکده ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران و تعمیر مسجد جامع شیراز، مسجد شاه اصفهان و مسجد شیخ لطف الله از جمله ی این فعالیت ها هستند.

آندره گدار در سال ۱۹۶۵ در پاریس درگذشت.