حجاب در تهران به روایت و تصاویر «الشرق‌الاوسط»

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، گزیده گزارش خبرنگار « شرق فارسی» در پی می آید:

* به محض ورود به تهران، شما دو بار غافلگیر می شوید و اطمینان می یابید که به کشور انقلابی ایران وارد شده اید. در هواپیما پیش از قدم گذاشتن بر خاک تهران، باید موهای خود را بپوشانید تا" حجاب اسلامی را رعایت کرده باشید" و سپس با ورود به فرودگاه، گونه های جدید و غیرمنتظره" حجاب اسلامی" را مشاهده می کنید.

* هر گاه از حجاب صحبت کنیم، اذهان مسلمین و اعراب به سمت رنگ سیاه یا گزینه های معدود برای پوشش محدود می شود که فاقد تنوع در اندازه، رنگ و سبک هستند. این پوشش رایج باعث عدم توجه دیگران به سمت لباس های زنان می شود و به این ترتیب حجاب در فرهنگ مسلمانان منطقه معنا می گردد. در ایران اسلامی نیز تا پیش از انقلاب اسلامی و حتی در خلال جنگ با صدام، همین رویه رایج بود؛ پوشش زنان به رنگ مشکی یا سرمه ای تیره بوده و اندازه و سبک آن نیز به صورتی بود که اولا تمایز کم باشد، ثانیا این لباس باعث جلب توجه نشود. اما پس از انقلاب اسلامی و" جبهه های نبرد حق علیه باطل" (عنوان تبلیغاتی ایرانیان در دوران جنگ) ، تحولات چشم گیری در حجاب ایرانیان پدید آمد. هر چه بر دیوارها و تبلیغات نوشتند: « حجاب، نشانه" عفاف" زنان است» ، روسری ها نیز بازار پررونق و با سود سرشار پیدا کردند و به مرور، سهم چادر در خیابان ها کم تر و کم تر شد!

* برخی معتقدند این بازار پر سود، بی نسبت با فرهنگ دیرین زنان ایرانی نیست. مجده م. متولد سال ۱۹۷۵ میلادی (۱۳۵۴ شمسی) از دوران نوجوانی می گوید: « پوششی که در مدارس ما اجباری بود، سرمه ای مایل به مشکی بود و حجم آن نیز به معنای واقعی کلمه گشاد بود! به این ترتیب هرگز نمی شد کمترین تنوع و رقابتی میان بچه ها به وجود آید و" هم سان سازی" به صورت کامل اجرا می شد. با این حال، بچه ها بر سر رنگ و اندازه جوراب های خود رقابت می کردند! جوراب هایی که در خیابان محال بود دیده شوند! جالب این است که گاهی، ناظم مدرسه جوراب های دانش آموزان را مورد بازبینی قرار می داد و اگر آنان را به رنگ های تحریک کننده می دید، دانش آموزان را به دفتر فرا می خواند… » به نظر می رسد از همان دوران، ریشه های" انقلاب رنگین" در جوانان دهه بعد جوانه زد و تعمیق یافت. البته این انقلاب رنگین، از نوعی است که در رسانه های داخلی ایران کمتر از آن صحبت می شود!

* مجده می گوید: « پس از مدتی، رقابت بر سر پیراهن زیر مانتو نیز رواج یافت! در حالی که گرمای هوا ایجاب می کرد لباس های نازک زیر مانتو بپوشیم، پیراهن های کرم رنگ، آبی روشن، صورتی و… و استعمال ادکلن رواج یافت که در جامعه وقت، نوعی هنجارشکنی برای بانوان به حساب می آمد. »

* در دوران سازندگی، به تدریج این رنگ ها از پیراهن زیر مانتوی کودکان مدرسه ای به مانتو، لباس و شلوارهای زنان ایرانی در خیابان ها رسید. در آن دوران برای اولین بار تبلیغ می شد: « رنگ زیبا متفاوت است با رنگ حجاب زیبا. زیرا حجاب امری تشریعی و الهی است به هدف عدم جلب توجه مردان نامحرم و این با استفاده از رنگ های تیره محقق می شود. » با این حال، تغییرات تنها در رنگ مانتوها و افزایش میزان آن در مقایسه با چادرها بود و هنوز به تغییر در مدل و سایز آن نینجامیده بود.

* راشین منشوری دختر جوانی است که در مرکز شهر تهران، بوتیک لباس راه انداخته است. او می گوید: « زمانی که جوان تر بودم، مانتوها واقعا گشاد و به یک سبک بود. به این ترتیب، تفاوتی نداشت که پدرم برایم مانتو را بخرد یا برادرم یا خواهرم! کافی بود رنگ آن را درخواست کنم یا حداکثر اینکه پدر یا مادرم در مورد جنس پارچه و تداوم آن نظر بدهند اما الان به سختی می توان خریداری را یافت که همراه با دخترش برای خرید نیامده باشد! »

* یک خریدار با شنیدن سخنان ما، از" انقلاب رنگین" صحبت می کند: « واژه انقلاب را ببینید. (اینجا نویسنده توضیح می دهد که در زبان فارسی برای کلمه عربی" الثوره" معادل" انقلاب" را برگزیده اند که خود واژه ای عربی است. ) واژه انقلاب به معنی تغییر واقعی و ملموس است و جوانان نسل دوم انقلاب، به جای انقلاب سیاسی به سمت انقلاب فرهنگی حرکت کردند. ابتدا تنوع در رنگ ها، سپس تنوع در تزئینات و طرح ها و نقش های روی لباس و بالاخره تنوع در سایز و ابعاد لباس! » راشن، سخنان مشتری اش را ادامه می دهد: « حجاب در کشور ما اجباری است اما جوانان معترض و خلاق همین اجبار را متناقض کرده اند. زمانی، دختران از پوشیدن لباس های هنجارشکن بیم داشتند و امروز به نظر می رسد بر سر آن کورس گذاشته اند. شما بروید در خیابان و پوشش های دختران جوان تهرانی را با دختران شهر خودتان - که حجاب اجباری نیست - مقایسه کنید! »

* حدیثه، کارمند یکی از بوتیک های محله دروس در شمال تهران است. او می گوید: « بیشتر ساکنان این منطقه را مذهبی های پولدار تشکیل می دهند. رویکرد مذهبی اینان باعث می شود چادر به سر کرده و پوشش را رعایت کنند اما تصور می کنم خریدهای لباس آنان نیز با کشور شما قابل مقایسه نباشد! خلاقیت های جوانان تهرانی باعث شده در عین حجاب کامل، میل رقابت و تنوع را نیز دنبال کرده و طرح های جدید را برگزینند که شاید در نگاه اول به چشم شما نیاید! »

* این کنجکاوی و تنوع باعث شد بخواهم از مناسبات اقتصادی و بازاری این صنف نیز اطلاعاتی را گردآوری کنم. جالب بود که عمده لباس ها از ترکیه، کره یا ایتالیا می آمد! از فروشنده ها پرسیدم مگر این پوشش (که مانتو نامیده می شود! ) در کره جنوبی کاربرد دارد؟ ! دوستی از طریق اینترنت، مرا با" شیوا شیبانی" آشنا کرد. شیوا خود را در مصاحبه با" شرق فارسی" چنین معرفی کرد تا نظرات خود را کارشناسی بخواند: « در مسابقات Week Street Style Milan Fashion حضور یافتم. پس از آنکه پیشنهادات خود را با طراحان لندن و نیویورک در میان گذاشتم، در میلان توانستم نظر مجله مد glamour در ایتالیا را به ایده های خود جلب کنم. من فارغ التحصیل دانشگاه" سوره" هستم و مدتی به عنوان عکاس در رسانه های ایرانی فعال بودم. در خلال عکاسی، سوژه پوشش زنان را از هر سوژه دیگری جذاب تر یافتم و مشاهده کردم که این سوژه برای عکاس، تنوعات هنری بسیار و برای مخاطب، جذابیت های بصری بسیار دارد. در همین مسیر بود که به سمت طراحی نیز رفتم و امروز می بینم که دختران جوان ایرانی، نوابغ طراحی لباس در جهان هستند. در تهران، بسیاری از دختران به این سمت رفته اند که" مد را اختراع کنند" ! ! »

* شیوا در مصاحبه با شرق فارسی نکاتی را بیان کرد که تا حدی متفاوت با صحبت های مستقیمش با بنده بود. او به شرق فارسی گفت: « جوانان ایرانی، رنگ های متنوعی را دوست دارند و باید از همه آنها بتوانند استفاده کنند. ما معتقدیم دنیا زیباست و با عشق و تنوع می توان به آرامش و کمال روحی رسید. این نشاط و شادابی ایجاب می کند که رنگ های شاد و روشن شیوع بی سابقه ای پیدا کنند و هر روز، تنوع در پوشش خود را به صورت دیگری نشان دهد. » با این حال، شیوا مدعی است نظرات تکمیلی خود را بیان می کند: « زنان مسلمان در کشورهای مختلف جهان، پوشش های متفاوتی را برای خود برمی گزینند که هیچ یک با حجاب اسلامی در تضاد نیست. کافی است به اجتماعات مسلمانان در شهری مانند لندن بروید که این تنوع پوشش را در کنار یکدیگر مشاهده کنید. به نظر من، تهران نیز به سمت لندن در حال حرکت است و جوانان می خواهند" تنوع اقلیمی" پوشش را در زندگی روزمره خود تجربه کنند و این مهم، بر زیبایی حجاب در خیابان های تهران می افزاید! »

زیر این عکس نوشته شده: « حجاب دختران تهرانی، هر غریبه ای را شگفت زده می کند. »