شرح دعای روز دوازدهم ماه مبارک رمضان

به گزارش پارس به نقل از باشگاه خبرنگاران؛

« اللَّهُمَّ زَیِّنِّى فِیهِ بِالسِّتْرِ وَ الْعَفَافِ وَ اسْتُرْنِى فِیهِ بِلِبَاسِ الْقُنُوعِ وَ الْکَفَافِ وَ احْمِلْنِى فِیهِ عَلَى الْعَدْلِ وَ

الْإِنْصَافِ وَ آمِنِّى فِیهِ مِنْ کُلِّ مَا أَخَافُ بِعِصْمَتِکَ یَا عِصْمَةَ الْخَائِفِینَ. »

« خدایا مرا در این روز به پوشش و عفت نفس زینت ده و به لباس قناعت و کفاف بپوشان و حامل عدل و انصاف بدار و از هر چه ترسانم، مرا ایمن ساز به نگهبانی خود ای نگهدار و عصمت بخش خدا ترسان. »
شرح دعا (۱) « اللَّهُمَّ زَیِّنِّى فِیهِ بِالسِّتْرِ وَ الْعَفَافِ»

« خدایا مرا در این روز به پوشش و عفت نفس زینت ده. »

**پوشش عیوب مردم

یکی از صفات پسندیده ای که می تواند به انسان زینت خاصی بخشد، پوشاندن عیوب دیگران است که باعث می گردد انسان در پیشگاه پروردگار عالمیان به درجات عالی دست یابد، و بالعکس. به طوری که اگر فردی عیوب برادر دینی خود را برای دیگران افشاءسازد، آنگاه است که آن فرد، هر لحظه باید در انتظار عقوبت الهی در اثر این عمل ناپسندش قرار گیرد، به طوری که رسول اکرم صلی الله علیه و آله در حدیثی در مورد مذمت آشکارسازی عیوب برادران دینی می فرماید:

« مَنْ مَشَى فِی عَیْبِ أَخِیهِ وَ کَشْفِ عَوْرَتِهِ کَانَتْ أَوَّلُ خُطْوَةٍ خَطَاهَا وَضَعَهَا فِی جَهَنَّمَ وَ کَشَفَ اللَّهُ عَوْرَتَهُ عَلَى رُءُوسِ الْخَلَائِقِ فان ماتَ و هُوَ کذلکَ ماتَ وَهُوَ مستحل لما حَرَّمَ الله » (۱)

« هر کس راه عیب جویی و آشکار سازی زشتی برادر دینی خویش را بپیماید، اولین قدمی است که در راه جهنم برداشته است و خداوند زشتیهای او را در برابر مردم آشکار می نماید و اگر بر این حالت بمیرد، در حالی مرده است که حرام خداوند را حلال می دانسته است. »

و حضرت علی علیه السلام نیز در یکی از نامه های خویش چنین می فرماید:
« وَلْیَکُنْ اَبْعَدُ رَعِیَّتِکَ مِنْکَ، وَ اَشْنَأهُمْ عِنْدَکَ اَطْلَبَهُمْ لِمَعائِبِ النّاسِ، فَاِنَّ فِى النّاسِ عُیُوباً الْوالى اَحَقُّ مَنْ سَتَرَها، فَلاتَکْشِفَنَّ عَمّا غابَ عَنْکَ مِنْها، فَاِنَّما عَلَیْکَ تَطْهیرُ ما ظَهَرَ لَکَ، وَ اللّهُ یَحْکُمُ عَلى ما غابَ عَنْکَ. فَاسْتُرِ الْعَوْرَةَ مَا اسْتَطَعْتَ، یَسْتُرِ اللّهُ مِنْکَ ما تُحِبُّ سَتْرَهُ مِنْ رَعِیَّتِکَ. » (۲)

« از رعیت ؛ آنان که عیبجوترند از خود دور نما، زیرا مردم عیوبی دارند که رهبر امت در پنهان داشتن آنها از همه سزاوارتر است. پس مبادا آنچه بر تو پنهان است، آشکار گردانی، و آنچه که هویدا و آشکار است، بپوشانی که داوری در آنچه از تو پنهان است، با خدای جهان می باشد، پس چندان که می توانی زشتی ها را یپوشان، تا آنچه را که دوست داری، بر رعیت پوشیده ماند، خداوند بر تو بپوشاند. »

لذا با توجه به این سخنان ارزشمند، در این روز از خداوند خواستاریم که به ما پوشش عطا فرماید، پوششی که ما را از بازگویی عیوب و زشتی های دیگران که معصیتی بسیار بزرگ است، بازداشته و ما را از خشم و غضب پروردگا ر در امان بدارد.

عفت و پاکدامنی

هر انسانی اگر به دنبال عفت و پاکدامنی باشد، به طوری که با نفس خود مبارزه نموده و از گناهانی که نفس و شیطان از او طلب می کنند، دوری نماید، آنگاه است که نظر رحمت خداوند برآن بنده افزون گشته و از عذاب الهی نجات می یابد، چنانچه رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:
« من وقی شَر قبقبه و ذبذبه و لقلقه فَقَد وَقی» (۳)

« آن کس که خود را از شکم و عورت و زبان خویش در امان بدارد، نجات یافته است. »

و حضرت علی علیه السلام نیز فرمودند:
« مَالجاهِدُ الشهیدُ فی سبیل اللهِ بِاَعظَمَ اجراً ممن قَدَرَ فعف لکاد العَفیفُ ان یکونَ ملکاً منَ الملائکَهِ» (۴)

« پاداش مجاهد شهید در راه خدا، بزرگتر از پاداش عفیف پاکدامنی است که قدرت بر گناه دارد و آلوده نمی گردد. همانا عفیف پاکدامن، فرشته ای از فرشته هاست. »

که با توجه به این روایات می توان عظمت عفت و پاکدامنی را دریافت، چرا که این عمل بزرگ با زیر پاگذاردن نفس صورت می پذیرد و به فرموده پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به جهاد اکبر تعبیر گردیده است.

چنانچه در فقه الرضا آمده است:
« أنَّ سَیِّدنَا رَسُولَ اللهِ صَلَّی الله علیه وَآلهِ وسَلَّم رأی بعضَ أصحابهِ مُنصَرِفاً مِن بَعْثٍ کانَ بَعَثَهُ وَ قَدِ انْصَرَفَ بشُعْثِهِ وَ غُبارِ سَفَرِهِ وَ سِلَاحِهِ عَلَیْهِ یُریدُ مَنْزِلَهُ فقالَ صلّی الله علیه وآله وسلَّم: انْصَرَفْتَ مِنَ الجِهادِ الاصْغَرِ إلی الجهادِ الاکْبَرِ فقیلَ لَهُ: أوَ جِهادٌ فوقَ الجهادِ بالسَّیْفِ؟ قالَ: نَعَمْ، جهادُ المَرءِ نَفْسَهُ. » (۵)

« رسول اکرم در گذر راه با یکی از اصحاب خویش که از جبهه نبرد باز می گشت، مواجه شد. او غبار آلود و ژولیده و مسلح به طرف منزل خود می رفت. حضرت به او فرمود: از جهاد اصغر بازگشته ای و به جهاد اکبر باز می گردی، عرض کرد: مگر جهادی بالاتر از جنگ با شمشیر هست؟ فرمود: بلی، جهاد آدمی با نفس خود. »

لذا در این روز از خداوند خواستاریم که ما را با عفت و پاکدامنی زینت داده و از مجاهدان در راهش قرار دهد.

شرح دعا (۲) « وَ اسْتُرْنِى فِیهِ بِلِبَاسِ الْقُنُوعِ وَ الْکَفَافِ»
« و مرا در اینروز به لباس قناعت و کفاف بپوشان. »

قناعت و سربلندی

هر انسانی برای آنکه هیچگاه در دوران حیات خویش شکست نخورده و همیشه سربلند و با عزت زندگی نماید، لازم است که قناعت را سرلوحه زندگی خویش قرار دهد، به طوری که به هر مقدار از روزی و یا هر چیز دیگر که برایش مقدر است، راضی باشد و شکایتی از تقدیری که خداوند برایش مصلحت دانسته، نداشته باشد. چرا که قناعت کمال ثروتمندی است که کمتر افرادی به آن دست یابند. به طوری که حضرت علی علیه السلام فرمودند:
« القناعَه مَالٌ لا یَنفَذُ» (۶)
« قناعت مالی است که پایان نمی پذیرد. »

و امام صادق علیه السلام نیز در حدیثی فرمودند:
« مَکْتُوبٌ فِى التَّوْرَاةِ ابْنَ آدَمَ کُنْ کَیْفَ شِئْتَ کَمَا تَدِینُ تُدَانُ مَنْ رَضِیَ مِنَ اللَّهِ بِالْقَلِیلِ مِنَ الرِّزْقِ قَبِلَ اللَّهُ مِنْهُ الْیَسِیرَ مِنَ الْعَمَلِ وَ مَنْ رَضِیَ بِالْیَسِیرِ مِنَ الْحَلَالِ خَفَّتْ مَئُونَتُهُ وَ زَکَتْ مَکْسَبَتُهُ وَ خَرَجَ مِنْ حَدِّ الْفُجُورِ» (۷)

« در تورات نوشته شده است: ای آدمیزاد! هر گونه خواهی باش که به هر گونه ای باشی، همانگونه جزا بینی، هر که به روزی اندک خدا راضی شود، خدا عمل اندک او را بپذیرد، و هر که به حلال اندک خویش خشنود باشد، هزینه اش سبک شده و کسبش پاکیزه گردد و از مرز بدکاری بیرون رود. »

پس قناعت در هر چیزی انسان را سعادتمند ساخته و او را از امورات مورد نیاز خویش غنی می سازد. به طوری که می توان از یک انسان قانع، به عنوان بی نیازترین افراد نام برد. چنانچه امام باقر علیه السلام فرمودند:
« مَنْ قَنِعَ بِمَا رَزَقَهُ اللَّهُ فَهُوَ مِنْ أَغْنَى النَّاسِ» (۸)
« کسی که به آنچه خداوند روزیش داده، قانع باشد بی نیازترین مردم است. »

لذا در این روز از خداوند خواستاریم که لباس قناعت و کفاف را که سرمایه عظیم و کلید بی نیازی است نصیب ما گرداند.
شرح دعا (۳) « وَ احْمِلْنِى فِیهِ عَلَى الْعَدْلِ وَ الْإِنْصَاف»
« و در این روز مرا حامل عدل و انصاف بدار. »

عدل و انصاف

عدل، واژه ای است که اگر هر انسانی نسبت به خود و دیگران آن را رعایت نماید، تمامی مشکلات انسان ها حل می گردد و هیچ انسانی با مشکلات روبرو نخواهد شد، چرا که با برقراری عدالت است که هر چیزی در جای خود قرار می گیرد. چنانچه امیر المومنان حضرت علی علیه السلام فرمودند:
« اَلْعَدْلُ یَضَعُ اَلْأُمُورَ مَوَاضِعَهَا وَ اَلْجُودُ یُخْرِجُهَا مِنْ جِهَتِهَا وَ اَلْعَدْلُ سَائِسٌ عَامٌّ وَ اَلْجُودُ عَارِضٌ خَاصٌّ فَالْعَدْلُ أَشْرَفُهُمَا وَ أَفْضَلُهُمَا» (۹)
« عدالت، هر چیزی را در جای خود می نهد، در حالی که بخشش آن را از جای خود خارج می سازد. عدالت تدبیر عمومی مردم است، در حالی که بخشش گروه خاصی را شامل است، پس عدالت شریف تر و برتر است. »

و در جای دیگر نیز در رابطه با ضرورت اجرای عدل و انصاف در تمام امور فرمودند:
« اَنْصِفِ اللّهَ وَ اَنْصِفِ النّاسَ مِنْ نَفْسِکَ، وَ مِنْ خاصَّةِ اَهْلِکَ، وَ مَنْ لَکَ فیهِ هَوًى مِنْ رَعِیَّتِکَ، فَاِنَّکَ اِلاّ تَفْعَلْ تَظْلِمْ، وَ مَنْ ظَلَمَعِبادَ اللّهِ کانَ اللّهُ خَصْمَهُ دُونَ عِبادِهِ، وَ مَنْ خاصَمَهُ اللّهُ اَدْحَضَ حُجَّتَهُ، وَ کانَ لِلّهِ حَرْباً حَتّى یَنْزِعَ وَ یَتُوبَ. » (۱۰)

« با خدا و با مردم و با خویشاوندان نزدیک، و با افرادی از رعیت خود که آنان را دوست داری، انصاف را رعایت کن، که اگر چنین نکنی، ستم روا داشتی، و کسی که به بندگان خدا ستم روا دارد، خدا به جای بندگانش دشمن اوخواهد بود، و آن را که خدا دشمن شود، دلیل او را نپذیرد، زیرا با خدا سر جنگ دارد تا آنگاه که بازگرددیا توبه نماید. »

لذا در این روز از خداوند خواستاریم که به ما توفیق دهد تا بتوانیم در همه حال حامل و عامل عدل و انصاف باشیم.
شرح دعا (۴) « وَ آمِنِّى فِیهِ مِنْ کُلِّ مَا أَخَافُ بِعِصْمَتِکَ یَا عِصْمَةَ الْخَائِفِینَ»
« و در این روز مرا از هر چه ترسانم، اایمن ساز به نگهبانی خود ای نگهدار و عصمت بخش خدا ترسان. »

تنها قادر ایمن ساز

همانطور که می دانیم تنها خداوند است که از نهان وآشکار ما آگاه است:

« یَعْلَمُ سِرَّکُمْ وَ جَهْرَکُمْ وَ یَعْلَمُ مَا تَکْسِبُونَ‏ » (۱۱)
« (خداوند) از نهان و آشکار شما با خبر است و از آنچه می کنید، آگاه است. »

« یَعْلَمُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ » (۱۲)
« باخبر است از آنچه که در آسمانها و زمین می باشد. »

و تنها اوست که بر هر چیزی قادر است:
« إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ ءٍ قَدیرٌ» (۱۳)
« به درستی که خداوند بر هر چیزی قادر است. »

لذا در این روز از تنها قادر هستی و یکتا پروردگار عالم، خواستاریم که ما رااز تمام اموری که از آن ترسانیم، ایمن ساخته و محافظت فرماید.

نکته ها
۱-یکی از صفات پسندیده ای که می تواند به انسان زینت خاصی بخشد، پوشاندن عیوب دیگران است که باعث می گردد انسان در پیشگاه پروردگار عالمیان به درجات عالی دست یابد.
۲- هر انسانی اگر به دنبال عفت و پاکدامنی باشد، به طوری که با نفس خود مبارزه نموده و از گناهانی که نفس و شیطان از او طلب می کنند، دوری نماید، آنگاه است که نظر رحمت خداوند برآن بنده افزون گشته و از عذاب الهی نجات می یابد.
۳- هر انسانی برای آنکه هیچگاه در دوران حیات خویش شکست نخورده و همیشه سربلند و با عزت زندگی نماید، لازم است که قناعت را سرلوحه زندگی خویش قرار دهد.
۴- عدل، واژه ای است که اگر هر انسانی نسبت به خود و دیگران آن را رعایت نماید، تمامی مشکلات انسان ها حل می گردد و هیچ انسانی با مشکلات روبرو نخواهد شد، چرا که با برقراری عدالت است که هر چیزی در جای خود قرار می گیرد.
پی نوشت ها:
۱-عقاب الاعمال شیخ صدوق
۲-نهج البلاغه، نامه۵۳، صص۵۷۰-۵۷۱.
۳-محجه البیضاء، ج۵، ص۱۹۳.
۴- نهج البلاغه، حکمت۴۷۴، ص۷۴۰.
۵-مستدرک الوسائل، ج۲، ص۳۷۰.
۶- نهج البلاغه، حکمت۴۷۵، ص۷۴۰.
۷-اصول کافی، ج۳، ص۲۰۷، ح۴.
۸- اصول کافی، ج۳، ص۲۰۷، ح۹.
۹-- نهج البلاغه، حکمت۴۳۷، ص۷۳۴.
۱۰- نهج البلاغه، نامه۵۳، ص۵۶۸.
۱۱-انعام/۳.
۱۲-آل عمران/۲۹.
۱۳-بقره/۱۰۹.