خدایا توفیق مهرورزی نصیبم فرما

خدایا روزیم گردان در این ماه مهرورزی نسبت به یتیمان و خوراندن طعام و به آشکار کردن سلام و هم نشینی با کریمان به فضل و کرمت ای پناه آرزومندان.

شرح فرازهای دعای روز هشتم ماه رمضان

مرحوم آیت الله مجتهدی تهرانی به تشریح دعای روز هشتم ماه مبارک رمضان پرداخته که در پی می آید:

« اَللّهُمَّ ارْزُقْنی فیهِ رَحْمَةَ الاْیتامِ» ؛ خدایا در ماه رمضان مهرورزی نسبت به یتیمان را روزی ام گردان. اگر قلب ما زنگ بزند، از چه دوایی می توان برای رفع آن استفاده کرد. برای این کار باید سحرها قرآن بخوانید تا قلبتان را جلا بدهید. همچنین جان انسان را استغفار سحر جلا می دهد و می توان با یتیم نوازی قلب را جلا داد.

یتیم نوازی و ترحم بر یتیمان یکی از دستورات بزرگ اسلام می باشد که بر مسلمانان واجب است که در این امر مهم بسیار کوشا باشند چرا که یتیم به کسی گویند که در ظاهر سرپناه و سرپرستی برای خود نداشته باشند (یعنی هیچ کس نباشد که او را سرپرستی کند مثل پدر و مادر) به طوری که فقط خداوند حامی و سرپناه او باشد که خداوند حقوق چنین افرادی را بسیار محترم داشته و بر ترحم به آنان تأکید می نماید.
آنچه حضرت امیر مؤمنان علی (ع) می فرماید: ” الله، الله بالایتام، فلا تغبوا افواههم و لا یضیعوا بحضرتکم” ” خدا را! خدا را! درباره یتیمان، نکند که آنان گاهی سیر و گاه گرسنه بمانند و حقوقشان ضایع گردد! شخص ثروتمند تنها با دست کشیدن بر سر یتیم قلبش جلا پیدا نمی کند و باید یتیمان را از نظر مادی تأمین کند و مشکلات مالی آنها را برطرف کند. پس یادتان باشد که رحم کردن به یتیم با خلوص نیت قلب را جلا می دهد.

ثواب افطاری دادن

« وَاِطْعامَ اْلطَّعامِ» ؛ خدایا روزی کن که من اطعام طعام کنم و افطاری دهم. در ماه مبارک رمضان یکی از چیزهایی که بسیار اهمیت دارد اطعام نمودن و سفره میهمانی پهن کردن برای فقیران و مستمندان در راه رضای خداوند است که از ثواب و منزلت بسیار بالایی برخوردار است. تا آنجایی که نبی مکرم اسلام (ص) در خطبه شعبانیه که در روزهای پایانی ماه شعبان در رابطه با فضائل و اعمال ماه مبارک رمضان ایراد فرمودند در ارتباط پاداش افطاری دادن به روزه داران در ماه رمضان فرمودند: هرکس در این ماه مبارک روزه داری را طعام و افطاری دهد، روز قیامت که قدم ها بر صراط می لغزد قدم او نخواهد لغزید. در این هنگام یکی از مسلمانان سؤال کرد: یا رسول الله اگر چنانچه کسی این توانایی را نداشته باشد که دیگران را مهمان کند و به آنان طعام داده، آن ها را سیر کند چه کند؟ حضرت فرمودند: حتی اگر می تواند که به نصف خرما یا جرعه آبی دیگران را مهمان کند برای دوری از آتش جهنم، انجام دهد.

در ماه مبارک رمضان یکی از چیزهایی که بسیار اهمیت دارد اطعام نمودن و سفره میهمانی پهن کردن برای فقیران و مستمندان در راه رضای خداوند است که از ثواب و منزلت بسیار بالایی برخوردار است. حضرت علی (ع) می فرماید: « اجود یده! و هو غن ذات الله بخیل! فمن آتاه الله مالا فلیصل به القرابه، والیحسن منه الضیافه» یعنی: دست سخاوتمندی ندارد آن کس که از بخشش در راه خدا بخل می ورزد! آن کسی که خدا او را مالی بخشید، پس باید به خویشاوندان خود بخشش نماید و سفره میهمانی خوب بگستراند. و ما نیز از خداوند می خواهیم که در این روز ما را یاری فرماید تا در راه رضای او به فقیران و مستمندان اطعام کنیم.

چگونه سلام کنیم

« وَاِفْشآءَ السَّلامِ» ؛ خدایا روزی کن با صدای بلند سلام کنم. برخی عارشان می شود که اول سلام کنند؛ اما هستند برخی که در سلام کردن با صدای بلند پیش دستی می کند. همچنین باید سلام را به درستی یعنی « سلامٌ علیکم» جواب داد و از بیان عبارت های دیگر مثل « سلام از ماست» جلوگیری کنیم. همچنین سلام کردن مستحب و جواب سلام دادن واجب است.

کلمه سلام بیش از ۴۰ بار در قرآن کریم بکار رفته است. در آیه ای خداوند می فرماید: « فاذا دخلتم بیوتا فسلموا علی انفسکم تحیه من عندالله مبارکه طیبه» وارد خانه که می شوید سلام کنید « فسلموا علی انفسکم» مفسران فرموده اند که این آیه از مواردی است که همه مؤمنین به منزله یکدیگر حساب شده اند. و سلام کردن به دیگران سلام کردن به خود تلقی شده است و بعضی گفته اند که از این آیه استفاده می شود که اگر کسی هم در خانه نباشد بر خودتان سلام کنید.

آنچه در این دعا بر آن تأکید شده و از خدا درخواست شده تنها توفیق سلام کردن نیست بلکه افشاء سلام است. یعنی بلند و آشکار سلام کردن می باشد. همچنین در روایتی از امام باقر (ع) وارد شده که حضرت فرمودند: « ان الله عزوجل یحب افشاء السلام» ؛ خداوند عزوجل آشکارا سلام کردن را دوست می دارد.

هم نشینی با دیگران موجب انتقال خصلت ها می گردد

« وَصُحْبَةَ الْکِرامِ» ؛ خدایا توفیق بده در ماه رمضان با افراد کریم و عالم و دانا و متدین هم نشین شوم. خدایا توفیق بده که با نیکان رفیق شوم. کاری کنید که رفیقتان یک درجه از شما جلوتر باشد. منظور از صحبه الکرام، هم کلام و هم نشین شدن با اهل کرم و بخشش است و علت این که این امر از خداوند متعال در این دعا درخواست شده این است که رفاقت و هم نشینی با دیگران موجب انتقال خصلت ها و خصوصیات دیگران به انسان می گردد و به خاطر همین تأثیر پذیری است که اسلام تأکید بسیاری بر دقت در انتخاب هم نشین دارد. لذا در این دعا از خداوند عزوجل درخواست توفیق هم نشینی با کریمان شده تا بدین واسطه نیز انسان متخلق به کرامت گردد. « بِطَوْلِکَ» ؛ به حق انعامت. به حق نعمت هایی که به ما دادی این دعاها را درباره ما مستجاب کن. « یا مَلْجَاَ الاْمِلینَ» ؛ ای کسی که پناه آرزومندانی.

نماز شب نهم ماه رمضان

نمازهای مخصوصی برای هر شب ماه مبارک رمضان از حضرت علی (ع) روایت شده و ثوابهای زیادی برای هر شبی ذکر فرموده اند. این نمازهای مستحبی تماما دو رکعت دو رکعت خوانده می شود و خواندن آن در حالت نشسته هم جایز است، لکن ایستاده افضل است.

نماز شب نهم، شش رکعت (سه تا دو رکعتی) ، بین نماز مغرب و عشاء در هر رکعت بعد از حمد ۷ مرتبه آیة الکرسی و بعد از نماز ۵۰ مرتبه صلوات. حضرت علی (ع) در ثواب این نماز فرمود: ملائکه عمل او را بالا می برند، مثل عمل راستگویان و شهداء و صالحین.