نوازنده و خواننده ای که قاری قرآن شد

به گزارش پارس به نقل از مشرق، شاید به ندرت بتوان کسی را یافت که ابتهال بسیار زیبای « حب الحسین» شاهکار ماندگار استاد « طه الفشنی» را نشنیده باشد؛ گزارش زیر شخصیت و ویژگی های فنی تلاوت قرآن و ابتهالات این قاری و موشح را بررسی می کند.

استاد « طه موسی حسن» مشهور به « طه الفشنی» از مبتهلان و قاریان قرآن کریم مصر در سال ۱۹۰۰ میلادی مطابق با ۱۲۷۹ هجری شمسی در شهر « فشن» از توابع استان « بنی سویف» دیده به جهان گشود.

وی اولین مؤذن مسجد امام حسین (ع) در قاهره بود و چنان که آثار به جای مانده از تلاوت ها و ابتهالاتش گواهی می دهد، وی فردی نابغه و توانا در علم موسیقی بود، همچنین بر فنون و قواعد تلاوت قرآن کریم تسلط و چیرگی کامل داشت.

این استاد تنها یک قاری قرآن نبود، بلکه حیاتش را به عنوان یک منشد و موشح آغاز کرد، در وجود این استاد گرایش های دینی و علاقه ای وافر به قرآن کریم وجود داشت که او را از مسیر خوانندگی و نوازندگی و انشاد و تواشیح به قرائت کشانید.

طه الفشنی مبانی قرائت و حفظ قرآن کریم را در زادگاه خود آموخت و بدین سان مدرک دوره ابتدایی را در سال ۱۹۱۶ میلادی مطابق با ۱۲۹۵ هجری شمسی دریافت کرد و پس از آن کل قرآن کریم را حفظ کرده و به مدرسه معلمان پیوست، وی همچنین موفق شد در سال ۱۹۱۹ میلادی مطابق با ۱۲۹۸ هجری شمسی به دانشگاه الازهر در قاهره بپیوندد.

این استاد بسیاری از نغمات را به قرائت قرآن کریم با حفظ احکام تلاوت داخل کرد، او معتقد بود که یک قاری نمی تواند قاری باشد تا زمانی که موسیقی را در وهله اول آموخته باشد و اگر جز این باشد چگونه خواهد توانست مردم را از استماع قرائتش به شادی و نشاط درآورد که البته این نظر، نظری شخصی است کما این که بعضی دیگر از قاریان این نظر را رد کرده اند.

استاد طه الفشنی نیز پس از این اقدام رادیو با همیاری استاد « عبدالباسط محمد عبدالصمد» و « عبدالقادر حاتم» وزیر فرهنگ و ارشاد آن زمان مصر به اعتراض برخاست و رادیو نیز به خصوص پس از وساطت استاد « مصطفی اسماعیل» سعی در راضی کردن وی برآمد.

ورود به رادیو

طه الفشنی در محضر استاد « سید درویش» که حافظ قرآن بوده و به انشاد دینی اشتغال داشت نغمات قرآنی را آموخت، در آن زمان « سعید لطفی» مدیر وقت رادیوی مصر تلاوت زیبایش را در یکی از شب های ماه مبارک رمضان در مسجد امام حسین (ع) قاهره شنید و از او دعوت کرد که به رادیو بیاید و از این طریق برای مردم به اجرای برنامه بپردازد.

وی همچنین در محضر استاد « علی محمود» شاگردی کرده و از او علم انشاد و مدایح نبوی را آموخت، وی همچنین به گروه تواشیح استاد علی محمود پیوست و پس از آن نیز در گروه تواشیح استاد « ابراهیم فران» ، صاحب موشحات مشهور به اجرای برنامه پرداخت و پس از اندک زمانی فنونی مستقل بنا نهاده دارای گروه و اسلوبی مختص خود شد.

« طه الفشنی» ؛ طلایه دار فنون انشاد دینی و تواشیح

استاد طه الفشنی در رهبری فن تواشیح و سایر فنون انشاد دینی نقشی بسزا و عظیم داشت، چرا که همواره در راستای دیدارش با مندشان بزرگ آن زمان، آنان را به استمرار این طریق و کشف استعدادها و هدایت آن ها دعوت می کرد و این امر پس از رحلت پایه داران مکتب انشاد و تواشیح تأثیری بسزا در استمرار این مکتب به جا گزارد.

« طه الفشنی» ؛ مبتهلی آشنا به فنون تلاوت

طه الفشنی مبانی قرائت و حفظ قرآن کریم را در زادگاه خود آموخت و بدین سان مدرک دوره ابتدایی را در سال ۱۹۱۶ میلادی مطابق با ۱۲۹۵ هجری شمسی دریافت کرد و پس از آن کل قرآن کریم را حفظ کرده و به مدرسه معلمان پیوست.

وی توانست جایگاه عظیم خویش را در دهه ۴۰ در میان قراء بلندمرتبه به خوبی تثبیت کند، تا آن جا که در قصرهای « عابدین» و « رأس التین» در حضور « ملک فاروق» پادشاه وقت مصر، به همراه استاد « مصطفی اسماعیل» به تلاوت قرآن بپردازد.

در سال ۱۹۶۳ میلادی و آن زمان که شبکه تلویزیونی در مصر افتتاح شد استاد طه الفشنی از اولین کسانی بود در در آن به تلاوت قرآن پرداخت و با صدای زیبا و ملکوتی خود عاشقان و تشنگان معارف ناب قرآنی را سیراب کرد.

استاد طه الفشنی چنان اقتدار و تسلطی بر اصول تلاوت قرآن پیدا کرد که به سرعت توانست به واسطه صوت زیبا و حلاوت تلاوتش، همچنین رعایت تمامی قواعد و اصول قرائت قرآن کریم، مقامی عظیم را از آن خود سازد.

وی به کشورهای زیادی برای تلاوت قرآن کریم مسافرت کرد و در واقع یکی از بهترین سفیران برای قرآن کریم بود، وی همچنین نشان های لیاقت و درجه های ممتاز کشورهایی که به آن ها مسافرت می کرد و در آن جا به تلاوت قران می پرداخت از دست رؤسای جمهور و وزیران آن کشورها دریافت می کرد.

تحلیلی درباره تلاوت های استاد طه الفشنی

شاید اگر کسی قبل از این که تلاوت های قرآن استاد طه الفشنی را بشنود، ابتهال های بسیار زیبای این استاد را استماع کند بگوید که وی در عرصه تلاوت قرآن کریم نتوانسته است آن چه را که باید باشد به منصه ظهور برساند و اجرا کند.

اما در حقیقت باید گفت که زیبایی، پختگی و فنی بودن تلاوت های استاد طه الفشنی اگر از ابتهالات وی بیشتر نباید کمتر نیز نیست به طوری که اگر کسی تلاوت سوره های « کهف» و « مریم» این استاد را شنیده باشد به طور قطع بر این نظر صحه خواهد گذاشت.

این استاد تنها یک قاری قرآن نبود، بلکه حیاتش را به عنوان یک منشد و موشح آغاز کرد، در وجود این استاد گرایش های دینی و علاقه ای وافر به قرآن کریم وجود داشت که او را از مسیر خوانندگی و نوازندگی و انشاد و تواشیح به قرائت کشانید.

طه الفشنی؛ رئیس مجمع قراء مصر

طه الفشنی در ادامه فعالیت های خود ریاست مجمع قراء قرآن کریم را به عنوان یکی از مشهورترین قاریان قرآن کریم چه از حیث تجوید و چه از حیث صوت و لحن عهده دار شد و این زمانی بود که وی یکی از قوی ترین ارکان عرصه تواشیح و مدائح نبوی به شمار می آمد

صدای استاد طه الفشنی از زیبایی خاصی برخوردار است که تأثیرگذاری تلاوت وی را در مخاطب دوچندان می کند، این استاد به طور معمول علاقه مند است که بیشتر در پرده صوتی خاص خود به تلاوت قرآن بپردازد و این امر نیز باعث می شود که وی بتواند فرازهای بلند از آیات را با یک نفس بخواند.

طه الفشنی در تلاوت قرآن کریم یک و نیم اکتاو صوتی را به صورت کامل اجرا می کند و صدایش نیز از زنگ و طنین بسیار خوب و البته از مساحت صوتی به نسبت متوسطی برخوردار است.

وفات
این استاد فن تلاوت قرآن کریم پس از برجا گذاشتن آثار ماندگاری در عرصه ابتهال مانند « حب الحسین» و « میلاد طه» سرانجام در سال ۱۹۷۱ میلادی مطابق با ۱۳۵۰ هجری شمسی در سن ۷۱ سالگی بر اثر بیماری درگذشت؛ روحش شاد و یادش گرامی باد.