قانون حضانت فرزند / سلب حضانت فرزند بعد از فوت پدر

زهرا دیناروندی وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی گفت:  حضانت فرزند  به معنای نگهداری و تربیت او از سوی پدر و مادر تلقی می‌شود، ولی براساس قوانین وضع شده برای زوجینی که طلاق گرفته اند یا یکی از طرفین فوت کرده، اولویت‌هایی در نظر گرفته شده است.

او با بیان اینکه مسئولیت حضانت دختر و پسر متفاوت است، افزود: نگهداری و تربیت تا ۷ سالگی هر دو جنس با مادر بوده و در سنین ۷ تا ۹ سالگی این وظیفه بر عهده پدر خواهد بود، اما پس از این سن دختر حق انتخاب دارد و می‌تواند خود برای ادامه زندگی در کنار پدر یا مادر تصمیم بگیرد.

دیناروندی درخصوص شرایط زندگی پسر در کنار یکی از والدین بیان کرد: حضانت پسر در سنین ۷ تا ۱۵ سالگی با پدر تعیین شده و زمانیکه حضانت فرزند با مادر زندگی می‌کند، پدر مکلف به پرداخت نفقه است، البته والدین می‌توانند خلاف این موارد را با یکدیگر توافق کنند، به این معنا که ادامه زندگی فرزند با یکی از والدین بلامانع است، ولی باید به مسئله توجه کرد که اجازه خروج فرزند پسر بر عهده پدر بوده، اما با کسب اجازه ثبت در دفترخانه اسناد رسمی، نیازی به کسب اجازه مجدد نیست.

وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی درخصوص حضانت فرزند دختر یا پسر در صورت فوت یکی از والدین اظهار داشت: در این شرایط حضانت با همان والدی است که زنده بوده، ولی اگر هردو والد در قید حیات نباشند، نگهداری و تربیت فرزند یا فرزندان بازماندگان به جد پدری محول می‌شود، اما اگر پدر یا مادر شرایط روحی، روانی و مالی حضانت فرزند را نداشته باشند و از نظر جانی و روحی در معرض خطر است، براساس ماده ۱۱۷۳ مقرر کرده در صورت نبود شرایط مناسب و انحطاط اخلاقی یکی از آن‌ها که طفل نزد او است و امنیت جانی یا صحت اخلاقی نداشته باشد، محکمه می‌تواند به تقضای اقارب طفل یا تقاضای قیم یا رئیس حوزه قضایی، هر تصمیمی که به نفع مقتضی بداند، اتخاذ کند.

او ادامه داد: براساس قوانین و مصادیق غیرانحصاری وضع شده، چنانچه فرزند تحت نظارت پدر یا مادر باشد، ولی اگر از نظر اخلاقی و رفتاری دچار جنون، اعتیاد زیان آور به الکل، موادمخدر یا قمار، اشتهار به فساد اخلاقی یا فحشا و سوءاستفاده از فرزند برای مشاغل غیر اخلاقی، قاچاق، تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف و برجای ماندن آثار سوء و حتی لطمه به بینایی یا شنوایی طفل و... باشند، والد دیگر یا نزدیکان طفل می‌تواند با ارائه مدارک و اسناد محکمه پسند تقاضای سلب حضانت نماید.

دیناروندی در پاسخ به این پرسش که اگر حضانت فرزند با مادر باشد و سپس ازدواج کند، تکلیف کودک چگونه است؟، گفت: در این شرایط مادر از حضانت ساقط می‌شود و پدر می‌تواند فرزند یا فرزندان را نزد خود ببرد، البته در این موارد هم توافق‌هایی وجود دارد و اگر پدر برای ادامه زندگی طفل با مادر مشکلی نداشته باشد و همسر جدید با حضور فرزند یا فرزندان زن مخالفت نکند، نیازی به سلب حضانت نیست.