مردم یادشان رفته «سوبسید» ، «یارانه» شد

او در عین حال با بیان این که بعضی واژه های مصوب فرهنگستان در بین مردم جا افتاده اند، یادآور می شود: کم کم مردم دارد یادشان می رود که « یارانه» در مقابل « سوبسید» قرار داده شده بود.

به گزارش پارس، این استاد پیشکسوت زبان و ادبیات فارسی در گفت وگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) ، درباره دلایل مقاومت مردم در برابر واژه های فرهنگستان گفت: شاید این نوع مقاومت به دلیل ناآشنایی مردم با این واژه هاست، اما به هر حال باید این واژه ها جا بیفتد. همیشه مردم در مقابل چیزهای تازه سرسختی نشان می دهند و گاهی با تمسخر و طنز با آن ها برخورد می کنند. اما کار فرهنگستان خوب است و آن ها در برابر واژگان بیگانه - تا آن جا که می توانند - بهترین معادل ها را انتخاب می کنند.

او در ادامه عنوان کرد: کسانی که واژه گزینی می کنند، کارشناس هستند و در واقع از نخبگان فرهنگی کشورند و تلاش زیادی در این زمینه انجام می دهند، اما روزی که فرهنگستان اول هم واژه های چون « باشگاه» و « دانشگاه» را ایجاد کرد، نویسنده بزرگی چون صادق هدایت هم با این قضیه بد برخورد کرد و به استهزای آن ها پرداخت. اما دیگر هیچ کس « کلوب» (club) را استفاده نمی کند و به جای آن می گوید « باشگاه» . از میان واژه های فرهنگستان کنونی هم « پایانه» و « یارانه» واژه هایی هستند که جا افتادند. کم کم مردم دارد یادشان می رود که « یارانه» در مقابل « سوبسید» قرار داده شده بود.

انوشه در پاسخ به این سؤال که چگونه می توان واژه های مصوب فرهنگستان را در میان مردم جا انداخت، گفت: واژه هایی درمیان مردم باب می شود که هم خوب انتخاب شده باشد و هم تبلیغات خوبی روی آن ها انجام شده باشد و ادارات رسمی و دانشگاه ها آن ها را پذیرفته باشند و در استفاده از آن ها پیش قدم شوند. اما گاه برخی واژه ها به نظر مردم ناآشنا می رسد. ولی اگر صبر کنیم، همه این واژه ها جا می افتد و در روزمره مردم استفاده می شود.

او همچنین تأکید کرد: واژه هایی بیش تر در میان مردم عمومی می شود که به زبان مردم نزدیک تر باشد، وگرنه اهالی فرهنگ با این واژه ها راحت ارتباط برقرار می کنند. اما توده مردم هم باید این واژه ها را بپذیرند و فرهنگستان هم باید بداند که واژه هایی را باید برگزیند که برای توده مردم قابل استفاده باشد.

این پژوهشگر درباره این موضوع که چرا استفاده کردن از واژه های خارجی از سوی گروهی نوعی تشخص تلقی می شود، گفت: این کار آدم های سطحی است. این آدم ها چه استاد دانشگاه باشند و چه آدم های معمولی، با این کار به جای این که به خودشان تشخص دهند، از خود تشخص زدایی می کنند.

او همچنین درباره میزان آسیبی که ورود واژه های بیگانه به زبان فارسی وارد می کند، گفت: تمام زبان های زنده جهان وام واژه دارند. زبانی که واژه ی خارجی در آن نیست، زبان مرده است. در زبان انگلیسی هم صدها و هزاران واژه غیرانگلیسی از فارسی، چینی، هندی، عربی و حتا واژه های سرخ پوستان آمریکایی وارد شده است و از سوی مردم استفاده می شود؛ اما به این زبان ضربه وارد نشده است. بسیاری از اصطلاحات علمی که در زبان های اروپایی است، از زمان اوج تمدن اسلامی وارد این زبان ها شده و در آن ها باقی مانده است. برای مثال، « ایکس» از « شیء» عربی گرفته شده است. اما اگر این ورود واژه ها نحو زبان را متأثر کند، باید درباره آن ها نگران شد. آدمی مثل سعدی هم گاهی متأثر از نحو عربی بوده، بیهقی و منوچهری هم گاه از نحو عربی استفاده کرده اند؛ اما این ها به نحو فارسی آسیب نزده است؛ اگرچه ما به هر حال حضور واژه های عربی را در فارسی می بینیم. وقتی کسی می میرد، می گویند: « مرحومه مغفوره» ، در حالی که ما (ت) تأنیث نداریم. این گرته برداری ها به زبان آسیب می رساند. اما گاه واژه های عربی که وارد زبان ما شده اند، هویت خودشان را از دست داده اند و هویت جدیدی گرفته اند.

انوشه در پاسخ به این سؤال که آیا فرهنگستان از امکانات زبان فارسی در دیگر کشورهای فارسی زبان و یا از امکانات زبان های محلی ایران استفاده می کند، یا نه؟ گفت: فرهنگستان عضو افغان و تاجیک هم دارد، اما باید گروهی جمع شوند، در فرهنگستان و یا در شورای گسترش زبان فارسی و این سه کشور فارسی زبان را به هم نزدیک کنند و یک فرهنگ واژگان مشترک منتشر کنند و از امکانات زبان های یکدیگر استفاده کنند.