مرگ‌ و میر بیماری‌های قلبی همچنان بالاتر از فوتی‌های کرونا

دکتر علیرضا مهدوی با اشاره به شعار روز جهانی قلب مبنی بر «با تمام وجود از سلامت قلب مراقبت کنید»، گفت: بیماری‌های قلبی شایع‌ترین علت مرگ و میر در کل دنیا است؛ به شکلی که حتی در شرایطی که بیماری‌ کرونا کشتار می‌کند، اما بازهم مرگ بر اثر بیماری‌های قلبی در صدر است.
 

بیماری‌های قلبی علت بیش از نیمی از مرگ ها در ایران

وی افزود: این در حالی است که اگر بیماران قلبی_عروقی به کرونا مبتلا شوند، احتمال مرگ و میر هم در میان آنها افزایش خواهد یافت. در کشور ما هم بیش از نیمی از مرگ و میرها به دلیل بیماری‌های قلبی_عروقی است.

مهدوی درباره اقدامات وزارت بهداشت برای مقابله با بیماری‌های قلبی، اظهار کرد: سال‌هاست برای بیماری‌های زمینه‌ای دیابت و فشارخون برنامه‌ریزی کرده‌ایم و با غربالگری مبتلایان به این دو عارضه اقدام به ارائه خدمات سطح یک می‌کنیم. از سال ۱۳۹۵ به بعد نیز تعیین خطر بیماری‌های قلبی_عروقی در دستور کار قرار گرفته است؛ یعنی افراد را از نظر میزان احتمال اینکه در ۱۰ سال آینده سکته کشنده یا غیر کشنده قلبی یا مغزی داشته باشند، بررسی می‌کنیم؛ بر اساس سنجش میزان خطر مداخلاتی انجام می‌دهیم.

کد ۲۴۷ و مدیریت سکته های حاد قلبی

وی با اشاره به برنامه مدیریت سکته‌های حاد قلبی در قالب کد ۲۴۷، تصریح کرد: معنای کد این است که خدمات ما ۲۴ ساعته و در هر ۷ روز هفته برای سکته‌های قلبی دایر و فعال است.

معاون دفتر بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت با تاکید بر لزوم پیشگیری از بیماری‌های قلبی، ادامه داد: پیشگیری از این بیماری به جز تعیین خطر، تا حد زیادی وابسته به تغییر سبک زندگی، اصلاح تغذیه، وزن و... است.

وی افزود: روز جهانی فشار خون در ماه می بود، اما به دلیل بیماری کووید۱۹، انجمن بین‌المللی فشارخون برنامه را به تعویق انداخت و مقرر شد روز جهانی فشار خون در تاریخ ۲۶ اکتبر برگزار شود، در ایران تصمیم گرفتیم از روز جهانی قلب تا فرارسیدن روز جهانی فشار خون در تاریخ جدید، فعالیت‌های مجازی گسترده‌ای در راستای مقابله با بیماری‌های قلبی داشته باشیم. از سوی دیگر روز جهانی دیابت در ماه نوامبر قرار دارد که فعالیت‌هایی نیز در آن زمان انجام می‌شود.

مهدوی ادامه داد: در نظر داریم کمپینی برای فعالیت بدنی داشته باشیم. در شرایطی که باشگاه‌ها رسما تعطیل هستند و مردم هم احتمال دارد کمتر ورزش کنند، این کمپین نقش مهمی دارد. نکته‌ حائز اهمیت اما آن است که بیماری کووید۱۹ سبب شده خدمات بیماری‌های غیرواگیر، مراقبت‌ها، غربالگری و... کاهش یافته است. شاید در ابتدا تصور می‌کردیم بساط کرونا یکی دو ماهه برچیده می‌شود، اما اکنون می‌بینیم باید مدتی با بیماری زندگی کنیم.
 

کم تحرکی و عوارض چاقی

وی با اشاره به عوارض چاقی بر بدن، تاکید کرد: چاقی می‌تواند عاملی برای بروز بیماری‌های سختی باشد که خانه نشینی و کم تحرکی به آن دامن زده است؛ هم قرنطینه و هم خانه نشینی و بی تحرکی را باید در تعادل قرار دهیم.

آمار مرگ و میر به علت بیماری های قلبی

مهدوی میزان مرگ به علت بیماری‌های قلبی‌ - عروقی را در هر صد هزار نفر جمعیت با توجه به داده های نظام ثبت مرگ وزارت بهداشت ۴۴ درصد در کل جمعیت، اعلام کرد و افزود: این آمار مربوط به آخرین پژوهش‌ها در سال ۱۳۹۵ است. در دنیا نیز طبق آمار سلامت جهانی ۶۳ درصد مرگ‌ها به علت بیماری‌های غیرواگیر رخ داده است. سهم بزرگی از مرگ ها ۱۷.۹ میلیون مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی  است.  از این میان مرگ بیش از ۱۴ میلیون نفر به علت بیماری سکته‌های قلبی و مغزی و مابقی به علت سایر بیماری های قلبی عروقی است. همچنین پیش‌بینی می‌شود میزان مرگ‌های قلبی_عروقی تا سال ۲۰۳۰ به ۲۳.۳ میلیون نفر برسد و این در حالی است که ۱۰درصد بار جهانی بیماری‌ها ناشی از بیماری های قلبی عروقی است.

بیماری های قلبی - عروقی علت یک سوم مرگها در کشور

وی با اشاره به مطالعه سیمای مرگ و میر در ۳۰ استان کشور در سال ۱۳۹۴، ادامه داد: درحال حاضر شایع ترین علت مرگ و  میر در جامعه با بیش از یک سوم مرگ‌ها در کشور، ناشی از بیماری‌های قلبی_ عروقی است که از این میان عمده مرگ‌ها به علت سکته‌های قلبی حدود ۲۱درصد، سکته مغزی حدود ۱۰ درصد و بیماری‌های ناشی از فشارخون بالاحدود ۴ درصد رخ داده است.

مهدوی ادامه داد: در بررسی عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر در سال ۱۳۹۵ در افراد ۱۸ سال و بالاتر دریافتیم حدود ۸.۵ درصد دیابت، ۲۰ درصد کلسترول خون بالا و ۳۷ درصد تری گلیسیرید خون بالا دارند. در افراد ۱۸ سال و بالاتر مشخص شد ۵۶ درصد دچار اضافه وزن و چاقی، ۲۴ درصد دچار چاقی، ۵۶ درصد دچار کم تحرکی هستند. همچنین دریافتیم ۹.۴ درصد این افراد دخانیات مصرف می‌کنند و تنها  ۴۲ درصد مصرف مطلوب سبزی و ۱۷.۵ درصد مصرف مطلوب میوه دارند و ۱۱ درصد نیر مصرف نمک بیش از حد مطلوب دارند.  تردیدی وجود ندارد که عوامل مشخصی زمینه بروز این دسته از بیماری ها را بوجود می آورند که عمده ترین این عوامل شامل جنس مذکر، سابقه خانوادگی دال بر وجود بیماری قلبی عروقی، فشارخون بالا، استعمال دخانیات و وجود بیماری دیابت و اختلال چربی‌های خون هستند.

وی با اشاره به آغاز فعالیت اداره کل بیماری‌های غیرواگیر در حوزه معاونت بهداشت از سال ۱۳۷۰، گفت: این اداره کل مبادرت به تهیه طرح کشوری پیشگیری و کنترل بیماری فشار خون بالا کرد که از سال ۱۳۷۳ در خدمات مراقبت های اولیه بهداشتی شبکه‌های بهداشتی درمانی مناطق روستایی کشور اجرا می‌شود. این طرح از بهمن ماه ۱۳۸۳ تحت عنوان طرح کشوری پیشگیری و کنترل دیابت و فشارخون بالا به صورت یکپارچه در نظام سلامت در سطح روستاها ادغام یافت و پس از آغاز طرح تحول سلامت از سال ۱۳۹۵ تحت عنوان برنامه ایراپن (مجموعه مداخلات اساسی پیشگیری از بیماری های غیرواگیر در نظام مراقبت های اولیه بهداشتی IraPEN) در قالب خدمات نوین سلامت در بسته های خدمات مراقبت های اولیه بهداشتی سطح یک ادغام شد.

مهدوی تاکید کرد: همچنین پایش بیماری‌های غیرواگیر و عوامل موثر بر آنها و ارزشیابی‌ میزان پیشرفت برنامه‌ها مورد توجه جدی خواهد بود. اما با توجه به سیاست وزارت بهداشت در خصوص هدف افزایش پوشش شناسایی بیماران مبتلا به فشارخون بالا و پوشش مراقبت و کنترل فشارخون در بیماران و همچنین افزایش آگاهی جامعه در خصوص بیماری فشارخون بالا و با توجه به شرایط، اولویت جاری نظام سلامت در کشور باید تغییر کند. یکی از اهداف کاهش بیماری‌های قلبی_ عروقی در کشور کاهش میانگین فشارخون در جامعه است که این امر از طریق آموزش عمومی و با کمک و حمایت همه بخش‌ها و دولت امکان پذیر است. برای طراحی و اجرای مداخلات  نیاز به هماهنگی‌های درون و برون بخشی است. نقش سایر سازمان ها در این مرحله بیشتر است. تغییرات محیطی حمایت کننده، قانونگذاری و سیاستگذاری‌ها و تعیین خط مشی‌ها از موارد مهم در این مرحله است.