جدیدترین رتبه بندی دانشگاههای ایران

جعفر مهراد مؤسس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری گفت: روز چهارشنبه ۱۲ شهریور ماه ۱۳۹۹ رتبه بندی تایمز که در نوع خود بزرگترین و متنوع ترین رتبه‌بندی دانشگاهی است ویرایش ۲۰۲۰ خود را منتشر کرد. در این ویرایش، نتیجه رتبه‌بندی ۱۵۲۷ دانشگاه از ۹۳ کشور گزارش شده است.

وی ادامه داد: در بین ده دانشگاه نخست برتر ۸ دانشگاه به ایالات متحده و ۲ دانشگاه به بریتانیا تعلق دارد. دانشگاه آکسفورد حائز رتبه اول و دانشگاه‌های استنفورد، هاروارد، کالتک، ام ای تی، کمبریج، برکلی، ییل، پرینستون و شیکاگو به ترتیب رتبه‌های دوم تا دهم این رتبه‌بندی را به خود اختصاص داده‌اند. در فاصله رتبه‌های ۱۱ تا ۱۵ اسامی دانشگاه‌های امپریال کالج لندن، جانز هاپکینز، پنسیلوانیا، ETH زوریخ و یو سی ال اِ دیده می‌شود. آنگاه، یونیورسیتی کالج لندن، کلمبیا، تورنتو، کورنل، و دوک که رتبه‌ای برابر با رتبه دانشگاه شینهوا (چین) دارد در فاصله رتبه‌های ۱۶ تا ۲۰ جای گرفته‌اند.

مهراد گفت: دانشگاه آکسفورد پنج سال متوالی است که جایگاه نخست خود را در این رتبه‌بندی حفظ کرده است. در مقابل، دانشگاه کمبریج از سال ۲۰۱۴ برای نخستین‌بار با تنزل رتبه در مرتبه ششم این سیستم رتبه‌بندی قرار دارد. نگاهی گذرا به رتبه‌های ۲۰۰ به بعد نشان می‌دهد که دانشگاه‌های بریتانیا و ایالات متحده جایگاه برتر خود را در این نظام رتبه‌بندی از دست داده‌اند. همه‌گیری ویروس کرونا به طور جدی به بخش آموزش عالی جهان صدمه زده است.

مؤسس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری افزود: حضور دانشگاه شینهوا در بین ۲۰ دانشگاه برتر نخستین بار است که نام یک دانشگاه آسیایی را در چنین جایگاه بلندی به طور برجسته نشان می‌دهد.

وی افزود: در مجموع، تعداد ۱۶ دانشگاه آسیایی در بین ۱۰۰ دانشگاه برتر قرار دارند. از جمهوری خلق چین دانشگاه‌های فودان رتبه ۷۰، ژجیانگ رتبه ۹۴، شانگهای جیاتونگ رتبه ۱۰۰ و موسسه علوم و فناوری پیشرفته کره‌جنوبی با رتبه ۹۶ در بین دانشگاه‌های نخبه دیده می‌شود.

مهراد تصریح کرد: در بین ۲۰۰ دانشگاه برتر نخست ایالات‌متحده دارای ۵۹، بریتانیا ۲۹ و آلمان دارای ۲۱ دانشگاه برتر است. در مقابل، دانشگاه‌های چین، کره‌جنوبی، هنگ‌کنگ و کانادا به مرتبه‌های بالاتر صعود کرده و موقعیت خود را تثبیت کرده‌اند.

رتبه دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران

مؤسس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری توضیح داد: از جمهوری اسلامی ایران تعداد ۴۷ دانشگاه در بین ۱۵۲۷ دانشگاه معتبر جهان رتبه‌های متفاوتی را بدست آورده‌اند.

مهراد افزود: در این رتبه‌بندی نخستین دانشگاه ایران دانشگاه علوم پزشکی کردستان در رتبه‌ای بین ۳۰۱ تا ۳۵۰ قرار دارد. دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل دومین دانشگاه ایران است که در فاصله رتبه‌های ۳۵۱ تا ۴۰۰ دیده می‌شود. سومین دانشگاه برتر جمهوری اسلامی ایران دانشگاه صنعتی شریف است که رتبه‌ای را بین ۴۰۱ تا ۵۰۰ به خود اختصاص داده است.

وی ادامه داد: در فاصله رتبه‌های ۵۰۱ تا ۶۰۰ به ترتیب نام دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر، علوم پزشکی ایران، علم و صنعت ایران، کاشان، علوم پزشکی مشهد، تهران و علوم پزشکی تهران گزارش شده است. در مرحله بعد، رتبه دانشگاه‌ها در فاصله ۶۰۱ تا ۸۰۰ قرار گرفته است. در این دامنه دانشگاه‌های صنعتی اصفهان، کردستان، محقق اردبیلی، شهید بهشتی، علوم پزشکی شهید بهشتی، صنعتی شیراز، تبریز، علوم پزشکی تبریز و یاسوج رتبه‌بندی شده‌اند.

مهراد اضافه کرد: در دامنه رتبه‌های ۸۰۱ تا ۱۰۰۰ به ترتیب اسامی دانشگاه‌های شهید مدنی آذربایجان، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی کرمان، صنعتی خواجه نصیر طوسی و دانشگاه شیراز موفق به کسب رتبه‌های برتر در جمع ۱۵۲۷ دانشگاه معتبر جهان شده‌اند.

مؤسس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری گفت: ۲۲ دانشگاه دیگر شامل دانشگاه‌های الزهرا، اراک، بیرجند، بوعلی سینا، فردوسی مشهد، گیلان، حکیم سبزواری، اصفهان، خوارزمی، لرستان، مازندران، رازی، سمنان، شاهد، شهید باهنر کرمان، شهید چمران اهواز، تربیت معلم شهید رجایی، شهر کرد، صنعتی شاهرود، علوم پزشکی شیراز، سیستان و بلوچستان، ارومیه و یزد در رتبه‌های +۱۰۰۰ قرار گرفته‌اند و برای مرتبه این دانشگاه‌ها دامنه‌ای تعریف نشده است.

وی اظهارداشت: شاخص‌هایی که برای رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان از آن استفاده شده است شامل ۱۳ شاخص عملکردی است که در مجموع آموزش، پژوهش، انتقال دانش و چشم‌انداز بین‌المللی دانشگاه‌ها را اندازه‌گیری می‌کند.

مهراد تصریح کرد: در رتبه‌بندی حاضر، از بیش از ۸۰ میلیون استناد مستخرج از بیش از ۱۳ میلیون اثر پژوهشی و ۲۲۰۰۰ پاسخی که در بررسی‌های جهانی به دست آمده استفاده شده است. شاخص‌های عملکردی به طورکلی در ۵ گروه قرار دارند. آموزش (محیط یادگیری) با وزن ۵۳۹ درصد، پژوهش (حجم، درآمد و شهرت و اعتبار) با وزن ۳۰ درصد، استنادها (تاثیر پژوهش) با وزن ۳۰ درصد، چشم‌انداز بین‌المللی (اعضای هیات علمی، دانشجویان و پژوهش) با وزن ۷/۵ درصد و درآمد صنعتی (انتقال دانش) با وزن ۲/۵ درصد.