همه سکانداران تئاتر دولتی +عکس

به گزارش پارس به نقل از مهر، در دهه ۶۰ و با آغاز فعالیت های تئاتری بعد از پیروزی انقلاب اسلامی حوزه مدیریت تئاتر نیز وارد عرصه جدیدی شد. در دهه ۶۰ اداره تئاتر برنامه ریزی های لازم برای تولید و اجرای تئاتر را عهده دار بود و در آن زمان طاها عبدخدایی به عنوان مدیر این اداره فعالیت می کرد در دوره وی جشنواره تئاتر فجر راه اندازی شد البته وی شورای نظارت را هم بنیان گذاری کرد. در اواخر دهه ۶۰ علی منتظری به عنوان مدیری جدید در عرصه تئاتر فعالیت خود را آغاز کرد. مهمترین اقدام منتظری تأسیس مرکز هنرهای نمایشی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود و منتظری به عنوان اولین رییس این مرکز معرفی شد.

از عبدخدایی تا منتظری و نجفی برزگر

فعالیت ها و اقدامات علی منتظری در حدود ۵ سال ریاست در مرکز هنرهای نمایشی و تولید و اجرای آثار نمایشی قابل توجه از هنرمندان شناخته شده و مطرح تئاتر و ایجاد شرایطی مناسب برای هنرهای نمایشی با وجود کمبود بودجه و نبود توجه لازم از سوی مدیران و مسئولان دولتی باعث ماندگار شدن نام این مدیر تئاتری شد. با پایان ریاست منتظری در مرکز هنرهای نمایشی، رحیم نجفی برزگر ریاست این مرکز را عهده دار شد که این ریاست مدت زمان زیادی ادامه نداشت و نجفی برزگر مرکز هنرهای نمایشی را ترک کرد.

مهدی مسعودشاهی رییس بعدی مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود که این دوره مدیریت نیز مدت زمان زیادی را به خود اختصاص نداد تا مسعودشاهی جای خود را به حسین سلیمی بدهد. ریاست سلیمی در مرکز هنرهای نمایشی کمتر از سه سال بود اما این دوره مدیریت نیز به دلیل برنامه ریزی مناسب برای رشد تئاتر ایران و تولید و اجرای آثار نمایشی قابل توجه، در عرصه مدیریت تئاتر ایران جایگاه ویژه ای را به دست آورد. به زعم بسیاری از صاحبنظران و کارشناسان تئاتری این دوره مدیریت دوران شکوفایی مجدد تئاتر ایران بعد از دوره علی منتظری بود.

مسعود شاهی و حسین سلیمی و شریف خدایی مدیران بعدی بودند

مجید شریف خدایی یکی دیگر از رؤسای مرکز هنرهای نمایشی بود که او هم در کنار منتظری یکی از طولانی ترین دوره های مدیریتی تئاتر را داشت و حدود ۵ سال به ریاست خود در مرکز هنرهای نمایشی ادامه داد. بعد از این دوره مدیریت که از دست رفتن پارکینگ و حریم مجموعه تئاتر شهر یکی از تلخ ترین اتفاقات به جای مانده از آن است، خسرو نشان ریاست مرکز را بر عهده گرفت. دوره ریاست نشان در مرکز هنرهای نمایشی هم طولانی نبود و در اواخر این دوره زمزمه های تبدیل مرکز هنرهای نمایشی به اداره کل هنرهای نمایشی به گوش رسید.

پارسایی و مسافر آستانه آمدند

حسین پارسایی رییس دیگر مرکز هنرهای نمایشی و سومین رییسی بود که حدود ۵ سال در مرکز هنرهای نمایشی حضور داشت. در این دوره مرکز هنرهای نمایشی به اداره کل هنرهای نمایشی تبدیل شد. با فراز و فرودهای فراوانی که همواره در تغییر مدیریت های کلان فرهنگی ایجاد می شود این دوره پنج ساله به پایان رسید و با رفتن پارسایی از اداره کل هنرهای نمایشی صندلی مدیرکل هنرهای نمایشی چندماه خالی ماند. پس از آن حسین مسافرآستانه دومین مدیرکل هنرهای نمایشی بود که در مسند متولی دولتی تئاتر قرار گرفت اما حضور مسافرآستانه نیز طولانی مدت نبود و با رفتن مسافرآستانه باز هم صندلی مدیرکل خالی ماند.

قادر آشنا این روزها مدیریت می کند

قادر آشنا سومین مدیرکل هنرهای نمایشی بود که جای خالی صندلی متولی دولتی تئاتر ایران را پر کرد و این حضور تا پایان دولت دهم ادامه دارد. نکته قابل توجه در بررسی تغییر و تحولات مدیریتی در مرکز هنرهای نمایشی و بعدها در اداره کل هنرهای نمایشی این است که با تغییر دولت ها و مدیریت های کلان فرهنگی و سیاسی، تئاتر نیز با تغییر در رده بالای مدیریت خود و متعاقب آن در مدیریت های سالن های نمایشی، شورای نظارت و ارزشیابی و بخش های دیگر مواجه شده است.

یکی دیگر از نکات قابل توجه در این بررسی نبود یک تداوم و استمرار در مدیریت مرکز یا اداره کل هنرهای نمایشی است. مدیریت های کوتاه مدت که البته برخی از آن ها نیز با انتقادات فراوانی از سوی هنرمندان و خانواده تئاتر همراه بود تأثیرات مناسبی را بر روند حرکتی هنرهای نمایشی به همراه نداشت. به مرور زمان و با تغییر در عرصه مدیریت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وضعیت در اداره کل هنرهای نمایشی نیز تغییر پیدا کرد. مدیرکل هنرهای نمایشی اختیارات خود را به تدریج از دست داد و معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصمیم گیری در تئاتر را به دست گرفت.

جامعه تئاتری در انتظار مدیر جدید

این روزها و با انتخاب یازدهمین رییس جمهور کشور و با آماده شدن دولت یازدهم برای آغاز فعالیت های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و هنری خود و با انتخاب و معرفی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، خانواده و جامعه تئاتری در انتظار معرفی معاون هنری و بخصوص مدیرکل هنرهای نمایشی جدید هستند. هر کدام از رؤسا و مدیرکل های تئاتری طی ۳۵ سال سپری شده از پیروزی انقلاب اسلامی ایران از نقاط ضعف و قوت برخوردار بودند اما تنها علی منتظری و حسین سلیمی توانستند نام خود را به عنوان تأثیرگذارترین مدیران دولتی تئاتر ثبت کنند.

مجموعه تئاتر شهر به عنوان قلب تپنده تئاتر حرفه ای ایران نیز در دوره های مدیریتی مدنظر با شرایط متفاوتی مواجه بوده است. با تغییر در مرکز یا اداره کل هنرهای نمایشی مدیریت مجموعه تئاتر شهر نیز با تغییرات متعدد و متفاوتی همراه بوده است. گاهی این تغییر مدیریت در تئاتر شهر باعث اعتلای این مجموعه حرفه ای و تأثیرگذاری مستقیم آن بر تئاتر حرفه ای کشور و گاه باعث حرکت نزولی و رکود مجموعه شده است. همچنین مدیر دولتی تئاتر یا با عملکرد خود باعث قدرت گرفتن گروه های نمایشی، تئاتر شهرستان و بودجه تئاتر شده است و یا تنها به ارائه آمار بسنده کرده و حتی باعث محدود شدن فعالیت های تئاتری شده است.

آسیب شناسی لازم در خصوص چرایی این موضوع و دلایل کمرنگ بودن موفقیت ها یا پر رنگ بودن ضعف های مدیران، به طور حتم به بررسی نگاه دولت های مختلف به عرصه فرهنگ و هنر نیاز دارد. صاحبنظران و کارشناسان و خانواده تئاتر این انتظار را دارند که دولت یازدهم با انجام آسیب شناسی لازم تصمیم گیری مناسبی را در حوزه هنر و بخصوص تئاتر داشته باشند.