فراموشی مرگ دو بی خانمان در کنار در بسته گرمخانه

به گزارش پارس نیوز، نیمه آبان امسال دو بی خانمان در کنار یکی از سامانسراهای درحال بازسازی فوت کردند. هرچند مسئولان شهری اعلام کردند مرگ این دو تن به خاطر سرما نبوده است بلکه بر اثر مصرف بیش از حد متادون و حشیش فوت شده اند، اما بررسی نشان داد این ادعا درست نیست. این اتفاق هیچ بازتابی در شورای شهر تهران نداشت و هیچ کدام از اعضای شورا نسبت به این اتفاق در صحن توضیحی از شهرداری نخواستند. بعد از دو هفته نیز مرگ این دو بی خانمان فراموش شد بی آن که کسی از مسئولان شهری توضیحی در این رابطه بدهد.

حسین مهاجر کاشناس آسیب های اجتماعی، در گفتگو با خبرنگاران گفت: هر ساله با فرا رسیدن فصول سرد سال تمامی امکانات و ظرفیت های موجود برای در امان ماندن کارتن خواب ها در سطح شهر بسیج می شود که افزایش تعداد گشت های جمع آوری کارتن خواب ها، افزایش تعداد نیرو ها و فعالیت مضاعف آن ها، افزایش ظرفیت پذیرش گرم خانه های دایمی و راه اندازی گرم خانه های فصلی مناطق از آن جمله است.

وی در تبیین جایگاه و نقش شهرداری تهران در احداث گرم خانه ها و جمع آوری کارتن خواب  ها گفت : طبق ماده ۵۵ قانون شهرداری ها، شهرداری موظف به راه اندازی نوان خانه ها (گرم خانه ها یا همان مددسرا های فعلی است) همچنین طبق مصوبه شورای عالی اداری شهرداری تهران در خصوص شناسایی و جمع آوری آسیب دیدگان اجتماعی و  از آن جمله کارتن خواب ها، متکدیان، در راه ماندگان، معتادین خیابانی و ... نیز مسئول بوده و اینکه مسئولی در هر سطحی دانسته یا ندانسته بعضا از مسئولیت در  این دو بخش شانه خالی می کند غیر قابل قبول است و ابهام و یا نقص قانونی در این بخش وجود ندارد هرچند نیاز به بازنگری و به روز شدن قوانین احساس می شود.

این کارشناس آسیب های اجتماعی با بیان این موضوع که چرا شهرداری تهران با دارا بودن بودجه ای بیش از ۸۰ میلیارد تومان نتوانسته است گرمخانه های خود را در ابتدای فصل سرما مهیا کند و مدعی العموم و دستگاه های نظارتی باید در این خصوص ورود کنند گفت: در بهمن ماه سال گذشته طی اعلام نظر مدیر عامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری، تعداد کارتن خواب های شهر تهران بین ۳ تا ۳ هزار و ششصد نفر اعلام شد، جای سوال دارد با این تعداد کارتن خواب و بودجه چند ده میلیاردی چرا باید شاهد مرگ کار تن خواب ها بود؟

وی در پاسخ به اعلام روابط عمومی منطقه ای در شهرداری تهران مبنی بر اینکه دو کارتن خواب، معتاد و بنا به اعلام اورژانس پزشکی حاضر در محل به علت مصرف بیش از حد متادون و حشیش و نه به دلیل سرما زدگی جان داده اند و نیز در ادعای دیگر اعلام داشته اند این دو جسد ساعاتی قبل از یافته شده فوت کرده اند گفت: اینکه روابط عمومی منطقه ای در واکنش به مرگ کارتن خواب ها اینگونه فرافکنی کند جایز نیست. در واقع اورژانس حاضر در محل امکان تشخیص علت مرگ و یا ساعت مرگ متوفی را ندارد. جای سوال دارد با کدام آزمایش و یا تست در محل توانسته اند نوع مصرف اجساد را تشخیص دهند؟ آیا کالبد شکافی در محل و در گوشه خیابان انجام شده است که علت مرگ و ساعت مرگ را تشخیص داده اند؟ بهتر است بجای فرافکنی و تشویش اذهان عمومی تمهیدات لازم برای جلوگیری از این اتفاقات صورت پذیرد.

مهاجر با اشاره به اعلام نظر ریاست تالار تشریح پزشکی قانونی استان تهران مبنی بر مرگ دو کارتن خواب به دلیل گازگرفتگی و مسمومیت ناشی از استنشاق گاز مونوکسید کربن گفت : مرگ این دو کارتن خواب بر خلاف ادعاهای اعلام شده بر اثر سوء مصرف مواد مخدر نبوده و در واقع می توان گفت کارتن خواب های مورد نظر بر اثر شدت سرما و با توجه به بسته بودن گرم خانه منطقه ۲۱ و عدم مراجعه گشت های جمع آوری کارتن خواب ها و در دسترس نبودن سایر گرم خانه ها، لاجرم نسبت به روشن کردن آتش در داخل پارک و انتقال زغال نیمه گداخته به داخل چادر برای در امان ماندن از سرما زدگی اقدام کرده اند که بدلیل استنشاق گاز ناشی از سوخت زغال جان خود را از دست داده اند، در واقع باید گفت : مرگ این دو کارتن خواب دقیقا بر اثر سرما و اهمال حوزه مربوطه بوده است و جای تاسف دارد که در پی این اتفاق نه کسی مسئولیت پذیرفت، نه کسی عذرخواهی کرد، نه کسی توبیخ و نه کسی از کار برکنار شد.

مهاجر همچنین با اشاره به کهولت سن یکی از کارتن خواب های فوت شده که پزشکی قانونی سن ایشان را حدود ۷۰ سال اعلام کرده است، گفت : قطعا این فرد با توجه به کهولت سن، منطبق بر پروتکل ها و شیوه نامه های اجرایی موجود می بایست به مراکز نگهداری سالمندان بهزیستی تحویل داده می شد تا سال های پایانی عمر را به گونه ای دیگر و رعایت حداقل کرامات انسانی سپری کند که متاسفانه در این بخش هم با اهمال سیستم اجرایی آسیب  های اجتماعی شهرداری تهران مواجه هستیم و خدمات مددکاری در داخل گرم خانه ها ضعیف و اثر بخشی لازم را ندارد.

وی در ادامه توجیه مسئولین در خصوص تعطیل بودن گرم خانه به دلیل بازسازی و تعمیرات در آغاز فصل سرما را عذر بدتر از گناه دانست و ادامه داد می بایست برای فعال بودن گرم خانه ها از ماه ها پیش تمهیدات لازم اندیشیده می شد، در صورت عدم امکان دایر کردن گرم خانه ای می بایست گرم خانه جایگزین مهیا و به اطلاع جامعه هدف می رسید. همچنین با توجه به موقعیت جغرافیایی گرم خانه تعطیل شده و آسیب خیز بودن آن محدوده می بایست گشت ویژه ای در محل حاضر تا نسبت به انتقال کارتن خواب ها به گرم خانه دیگر اقدام می شد که در این صورت شاهد مرگ این دو کارتن خواب نبودیم.

مهاجر با اشاره به اینکه در کشور ما بر اثر سیل و زلزله و آتش سوزی و امثال آن مسئولین به بهانه غافلگیری، نقص عملکردی خود را توجیه می کنند، گفت: اکنون و پس از گذشت ۱۵ سال از راه اندازی گشت های جمع آوری کارتن خواب ها و فعالیت گرم خانه ها دیگر تعلل و در خود ماندگی، کوشش و خطا و غافلگیری قابل قبول نیست و برنامه ها تعریف شده و تجهیزات و امکانات مهیا است و امیدوارم دست اندرکاران در این بخش با کوشش مضاعف و جدیت و ممارست بیشتر عمل کنند که حاصل تعلل در حوزه آسیب های اجتماعی اثرات جبران ناپذیر همچون مرگ کارتن خواب ها را به همراه خواهد داشت.

این کارشناس آسیب های اجتماعی در پاسخ به اینکه چند گرم خانه در حال حاضر در شهر تهران فعال است، افزود: اطلاع دقیقی از تعداد گرم خانه های فعال نیست و انتظار می رود اطلاع رسانی های لازم در این خصوص انجام شود. متاسفانه شهرداری تهران تاکنون از ظرفیت های اطلاع رسانی و آگاه سازی با محوریت آسیب های اجتماعی در شهر تهران به درستی و متناسب با سطح نیاز جامعه استفاده ننموده. اما مشخصا گرم خانه ها جدا از تعداد و ظرفیت پذیرش کماکان شرایط مناسب برای جلب نظر کارتن خواب ها را ندارند و اگر این شرایط مهیا شود، قطعا کارتن خواب ها شب خوابی در این گرم خانه ها را به حضور در زیر عرشه پل ها، حاشیه اتوبان ها، پارک ها و ... ترجیح خواهند داد. متاسفانه در سال های گذشته دو گرم خانه بزگ فتح و بهمن با ظرفیت پذیرش نزدیک به ۱۰۰۰ نفر با بی تدبیری و بدون مهیا شدن گرم خانه جایگزین تعطیل شدند و با تصمیمی اشتباه تعدادی از خانه های مخروبه و نیمه مخروبه در بافت های مسکونی متراکم و  بدون در نظر داشتن ضروریات لازم با ظرفیت های زیر ۱۰۰ نفر تبدیل به گرم خانه شدند.

مهاجر در پایان، گفت: جاذبه های گرم خانه ها می بایست از دافعه های آن بیشتر باشد تا کارتن خواب ها با میل و اشتیاق به گرم خانه ها مراجعه کنند، حضور پزشک و انجام خدمات درمانی اولیه، روان شناس و خدمات مشاوره ای، مددکاران و خدمات ویژه مددکاری، امکان استحمام و انجام امور بهداشتی و نظافت فردی، فعالیت های فرهنگی و در مجموع فراهم نمودن شرایط بازگشت کارتن خواب ها به جامعه از جمله جاذبه های گرم خانه ها است که متاسفانه در حال حاضر تنها بخشی از این خدمات در یک و یا دو گرم خانه مهیاست و تعداد زیادی از گرم خان ها فاقد این خدمات اولیه  هستند و مدیریت اجرایی در بخش آسیب های اجتماعی نتوانسته است انتظارات در این بخش را برآورده کند.