جنگ ستاره‌ها با دادن مجوز تمام می‌شود؟

اما دادن این مجوز چقدر مشکلات « گردشگری نجومی» را حل می کند، آن هم در شرایطی که هنوز تعریف مشخصی از این نوع گردشگری در کشور وجود ندارد و همچنین « گردشگری نجومی» گرفتار نبودن تخصص گرایی است و آیا دادن مجوز می تواند از گسترش فعالیت های غیرمجاز در این حوزه ی تخصصی جلوگیری کند؟

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، منوچهر جهانیان در گردهمایی ای که به بهانه ی راه اندازی کانون « گردشگری نجومی» اواخر اردیبهشت ماه امسال در مجموعه ی تاریخی سعدآباد برگزار شد، در حالی که بسیاری از مجریان اصلی تورهای نجومی در آن حضور نداشتند، ضمن پرداختن به لزوم تخصص گرایی در گردشگری و آموزش گردشگری نجومی، از راه اندازی نخستین مرکز گردشگری نجومی به همت موسسه ی « آسمان شب» خبر داد، موسسه ای که در کارنامه ی کاری اش فعالیت های نجومی بیشتر از گردشگری نجومی دیده می شود و اتفاقا جزو آن گروهی است که مجوزی برای برگزاری تورهای نجومی ندارد.

در واقع، از نظر گروهی از فعالان و مجریان اصلی گردشگری نجومی که تعداد آن ها در کشور اندک است، دادن چنین مجوزی نه تنها چاره ای برای مشکلات این حوزه نیست، بلکه به نوعی خروج از راه اصلی به شمار می آید، چراکه آن ها معتقدند استفاده از ظرفیت های نجومی و کارشناسان این حوزه با تشدید نظارت های سازمان متولی برای جلوگیری از فعالیت های غیرمجاز، بیشتر از دادن یک مجوز، نتیجه می دهد.

هومن نجفی، یکی از معدود افرادی که در گردشگری نجومی کار می کند و دو دوره ی استار پارتی (جشنواره ی نجومی) را در جزیره ی قشم برپا کرده است، در واکنش به این خبر ضمن اعلام مخالفت خود نسبت به دادن این مجوز به گروه های نجومی، تأکید کرد: نباید در گردشگری چیزی را محدود کرد.

او در تعریف گردشگری نجومی به خبرنگار ایسنا گفت: ما براساس ذهن شرقی خود، عادت کرده ایم برای همه چیز تعریف محکم و خاصی داشته باشیم، در صورتی که در حوزه ای مانند گردشگری نجومی نمی توان خیلی پررنگ و خط کشی شده نگاه یا رفتار کرد، چراکه گاهی تورهای چند روزه را با عنوان طبیعت گردی برگزار می کنیم که فقط در یک شب آن، فرصت آسمان نگری و نجوم پدید می آید.

نجفی بیان کرد: حال این پرسش ها مطرح است که گروه های طبیعت گردی که بخشی از تور آن ها به نجوم اختصاص دارد، آیا باید مجوز جداگانه ای از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بگیرند یا می توانند با آژانس های فعال در گردشگری نجومی همکاری کنند؟

او در عین حال، دادن برچسب به آژانس های برگزارکننده ی تورهای گردشگری نجومی را بیشتر از دادن مجوز تخصصی به آژانس ها موثر دانست و گفت: نجومی ها معمولا گروه هایی را تشکیل می دهند و در قالب آن، خود به برگزاری تور اقدام می کنند که این گروه ها را در قالب همکاری با آژانس ها می توان سامان دهی کرد، چراکه خیلی از آن ها برای تورهای شان دنبال آژانس یا راهنمای متخصص طبیعت گرد هستند، اما معمولا نمی دانند این امکان را از کجا فراهم کنند، در حالی که دادن این برچسب به آژانس ها و محدود نکردن آن ها به انجام کاری خاص، سبب می شود مردم حق انتخاب داشته باشند و بدانند که این آژانس با برنامه ریزی و دید نجومی، ضمن استفاده از کارشناسان این حوزه فعالیت می کند.

این فعال اکوتوریسم افزود: ما بارها درباره ی دادن برچسب به فعالان گردشگری نجومی برای تعیین میزان تخصص گرایی آن ها، با کمیته ی ملی طبیعت گردی صحبت کرده ایم؛ اما تا به حال به نتیجه نرسیده ایم.

امیر الله مانی، از دیگر افرادی که از سال ۱۳۸۱ در حوزه ی نجوم و از سال ۱۳۸۳ در گردشگری نجوم فعال بوده است و اکنون به عنوان یکی از برگزار کنندگان تخصصی تورهای نجومی و همچنین مدرس گردشگری نجومی در کشور شناخته می شود نیز به نوعی مخالفت خود را با صدور این مجوز اعلام کرد و با اشاره به تعداد زیاد آژانس های مسافرتی در کشور، ادامه داد: تعداد این آژانس ها، خیلی بیشتر از نیاز ما است و باید تعداد آن ها کمتر شود نه این که با دادن چنین مجوزهای تخصصی ای، تعداد آن ها زیادتر شود.

او نیز در تعریف گردشگری نجومی به خبرنگار ایسنا گفت: گردشگری نجومی زیرمجموعه ی اکوتوریسم است که دقیقا مثل دیگر حوزه های زیرمجموعه ی این نوع گردشگری، اشخاصی می توانند در آن فعالیت کنند که تجربه ی کار، تحصیلات و اطلاعات کافی در زمینه ی گردشگری نجومی را داشته باشند.

وی با تأکید بر این که باید صلاحیت افرادی که در این حوزه کار می کنند، احراز شود، اظهار کرد: تعداد اشخاصی که در گردشگری نجومی تخصص و اطلاعات کافی دارند از تعداد انگشتان دو دست هم کمتر است.

این مدرس در رشته ی گردشگری نجومی ادامه داد: تلاش زیادی شده است تا گردشگری نجومی به عنوان یکی از دروس اصلی در دوره های آموزشی مطرح شود، چراکه ظرفیت زیادی در این حوزه داریم، ضمن آن که منجمان آماتور جوان و متخصص نجوم بی کار نیز کم نداریم و با پررنگ کردن آموزش گردشگری نجومی می توانیم کارشناسان قهاری در این زمینه داشته باشیم.

او در عین حال تأکید کرد: باید نظارت بر فعالیت آژانس های گردشگری و گروه های اجراکننده ی تورهای بدون مجوز آن قدر زیاد شود تا اشخاصی که صلاحیت انجام این کار را ندارند، به این حوزه وارد نشوند و این نظارت آن قدر شدت داشته باشد که اگر کسی مجوز گرفت و به این حوزه وارد شد، نسبت به تخصص و کار او اطمینان حاصل شود، اگر هم نتوانست مجوز بگیرد زیرمجموعه ی یک آژانس بزرگتر کار کند. در این صورت آژانس های قدرتمندی خواهیم داشت و گروه های غیرمجاز هم به پیوستن به این آژانس ها رغبت پیدا می کنند.

الله مانی افزود: ما فعلا در ابتدای این موضوع مانده ایم، سازمان متولی در حوزه ی گردشگری نجومی با گروهی همکاری را آغاز و پروژه ی آموزشی مشترکی را تعریف کرده که تا کنون مجوزی برای چنین فعالیت هایی از این سازمان نداشته است.

مصطفی یاوری، مدیر سایت رصدگاه که یک وب سایت اینترنتی گردشگری نجومی است و به عنوان راهنمای اکوتوریسم نیز فعالیت می کند مانند دیگر فعالان این حوزه صراحتا مخالفت خود را با دادن چنین مجوزی به گروه های نجومی اعلام کرد و به خبرنگار ایسنا درباره ی دلیل این مخالفت توضیح داد: در گردشگری قوانین مشخصی وجود دارد، گردشگری نجومی هم یکی از زیرشاخه های آن است که در این قالب، قانون مدونی دارد و به نوشتن قانون جدید نیازی نیست.

او ادامه داد: اگر این مجوز داده شود، همه ی گروه های غیرمجاز و اشخاصی که در این حوزه کار می کنند و تا به حال مجوز نگرفته اند، به اسم گردشگری نجومی مجوز خواهند گرفت و خود را قانونی جلوه می دهند. به این ترتیب گردشگری نجومی با توجه به شکل کاری که این گروه ها دارند، بدنام می شود.

یاوری بیان کرد: با این کار، هر شخصی از این تبصره برای اجرای تورهای شاد و بدون استاندارد که زمانی بدون مجوز برگزار می شد، می تواند استفاده کند.

او گردشگری نجومی را نوعی از گردشگری دانست که هدف اصلی آن رصد یک پدیده یا اتفاق ساده ی نجومی در یک مکان تاریخی مهم است و در ادامه گفت: در تورهای نجومی قرار نیست کسی نجوم را آموزش دهد، بلکه شرکت کنندگان در این تورها، اشخاص حرفه یی هستند که می خواهند یک پدیده ی خاص نجومی را ببیند، مثلا سوار کشتی می شوند و تا قطب جنوب می روند تا خورشیدگرفتگی را ببیند، نمونه ای که به ندرت در ایران اجرا شده است.

یاوری اضافه کرد: گردشگری نجومی در عمل، از سال ۱۳۸۳ در ایران شکل گرفت و آدم های جدید به این حوزه وارد شدند و گاهی هم از نام آن سوءاستفاده هایی کردند، چراکه خیلی ها با نام آتسروتوریسم (گردشگری نجومی) تورهایی را برگزار می کنند که در تعاریف استاندارد گردشگری نجومی نمی گنجد.