پروبیوتیک ها، مفید یا مضر؟

بسیاری از مردم مطالب زیادی درباره منافع پروبیوتیک ها در رسانه‌ها می‌خوانند. رشد این باکتری زنده می‌تواند در مجموعه‌ای از محصولات و مواد غذایی مانند ماست، مکمل‌های غذایی و حتی کرم‌های پوستی وارد شود. به‌طورکلی ادعا می‌شود این محصولات سلامت انسان را افزایش می‌دهند با تغییر دادن بافت میکروبیوم، مجموعه‌ای از باکتری‌ها و سایر میکروارگانیسم‌هایی که در بدن شما زندگی می‌کنند، به بدن انسان منافعی را می‌رسانند.

پروبیوتیک ها نباید به‌طور عمومی به‌عنوان یک مکمل محسوب شوند و به نظر می‌رسد که پژوهشگران باید در آینده روی درمان میکروبیوم افراد در سطح فردی تمرکز کنند.

 حتی در بسیاری از مواقع پزشکان مردم را تشویق می‌کنند تا پس از خوردن آنتی‌بیوتیک‌ها، پروبیوتیک ها را مصرف کنند تا ساختار میکروبی بدن آن‌ها به حالت عادی برسند؛ اما مطالعات جدید نشان می‌دهد که احتمالاً پروبیوتیک ها دارای این‌همه منافع نبوده و درباره خواص آن‌ها اغراق‌شده است.

طی دو مقاله منتشرشده در مجله Cell، محققان موسسه علوم وایزمن (The Weizmann Institute of Science) به بررسی این موضوع پرداختند که چگونه ۱۱ نوع باکتری که در پروبیوتیک ها یافت می‌شوند بر بدن ما تأثیر می‌گذارند.

در این مطالعه، گروه تحقیقاتی فوق، میکروبیوم ۲۵ نفر را مورد آزمایش قراردادند تا ترکیب طبیعی باکتری روده این افراد بررسی شود. سپس مشارکت‌کنندگان، به دو گروه تقسیم شدند و یکی از آن‌ها ترکیبی از ۱۱ باکتری را دریافت کرد و دیگری تنها تحت درمان دارویی قرار گرفت.

پس از بررسی شرایط میکروبیوم شرکت‌کنندگان طی دوره‌ای سه‌هفته‌ای و به دنبال آن برای حدود دو ماه، گروه مطالعاتی دریافت که بسیاری از میکروبیوم ها با دیگران متفاوت هستند و این موضوع بدون توجه به گروه درمآن‌که افراد مشارکت‌کننده در آن قرار داشتند رخ‌داده بود.

سؤال بسیار مهمی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید، این است که آیا مصرف پروبیوتیک ها پس از دریافت داروهای آنتی‌بیوتیک نیز مفید است یا خیر؟

برای پیدا کردن پاسخ این سؤال، محققان مطالعات جدیدی را آغاز کرده و در آن بیست‌ویک فرد شرکت‌کننده تحت درمان آنتی‌بیوتیکی قرارگرفته و این افراد به سه گروه تقسیم شدند. گروه نخست هیچ نوع داروئی دریافت نکرده و سیستم روده آن‌ها مجبور بود خودش را بازسازی کند.

گروه دوم مجموعه‌ای از ۱۱ پروبیوتیک را طی چهار هفته را دریافت کرده و اعضای گروه سوم پیوند مدفوع خود را دریافت کردند. از تمام این افراد نمونه‌هایی پیش از آن‌که آنتی‌بیوتیک دریافت کنند، گرفته شد.

برای داوطلبان گروه دوم، باکتری‌های طبیعی روده به دلیل وجود پروبیوتیک ها بسیار راحت‌تر از احیا شدند اما این گروه از باکتری‌ها برای باکتری‌های اصلی روده مشکل ایجاد کرده و برای میکروب‌های طبیعی ماه‌ها طول کشید تا به میزان عادی خود بازگردند.

در مورد گروه سوم اما شرایط بسیار عالی پیش رفته و کسانی که بخشی از مدفوع خودشان پیش از مصرف آنتی‌بیوتیک را به‌عنوان پیوند دریافت کرده بودند، به‌سرعت به حالت عادی بازگشتند؛ برای این افراد چند روز طول کشید تا کلنی‌های باکتری روده خود را دوباره بسازند.

اران الیناو (Eran Elinav)، پژوهشگر ایمونولوژیست در موسسه وایزمن، طی یک نشست مطبوعاتی اعلام کرد: پروبیوتیک ها نباید به‌طور عمومی به‌عنوان یک مکمل محسوب شوند. به نظر می‌رسد که ما باید در آینده روی درمان میکروبیوم افراد در سطح فردی تمرکز کنیم.