عوامل دخیل در رویت هلال ماه کدامند؟

مسئول ستاد استهلال استان قم گفت: عوامل مختلفی در رویت هلال نقش دارند؛ یکی از عوامل، نجومی است زیرا تغییرات مکثی ماه در رویت و عدم رویت دخیل است؛ همچنین فاصله زمین تا ماه نیز در این عرصه مهم و تاثیرگذار است و اگر ماه در نزدیک ترین حالت به زمین باشد، راحت تر می‌توان آن را رویت کرد.

مسئول ستاد استهلال استان قم با بیان اینکه امیدواریم شب جمعه، هلال ماه شوال رویت شود، به تشریح عوامل دخیل در این مسئله به لحاظ فقهی و وضعیت جوی پرداخت.

حجت‎الاسلام والمسلمین سهرابی، مسئول ستاد استهلال استان قم امروز ۲۲ خرداد در نشست بررسی رویت هلال ماه شوال گفت: عوامل مختلفی در رویت هلال نقش دارند؛ یکی از عوامل، نجومی است زیرا تغییرات مکثی ماه در رویت و عدم رویت دخیل است؛ همچنین فاصله زمین تا ماه نیز در این عرصه مهم و تاثیرگذار است و اگر ماه در نزدیک ترین حالت به زمین باشد، راحت تر می‌توان آن را رویت کرد.

وی افزود: عوامل جوی از جمله غبار، ابرهای متراکم و همچنین وضعیت جغرافیایی نیز نقش مهمی در رویت دارند، زیرا تغییر ارتفاع و مسایل جوی می‌توانند روی رویت هلال تاثیرگذار باشند.

این کارشناس نجوم بیان کرد: عوامل فنی از جمله انواع تلکسوپ‌ها و دوربین‌هایی که استفاده می‌کنیم نیز در رویت هلال نقش دارند؛ دقت تلسکوپ‌های دستی و خودکار و همچنین عوامل انسانی از جمله توهم رویت نیز از جمله مسایل تاثیرگذار در امر هلال است.

مسئول ستاد استهلال قم اظهارکرد: از دیگر مسایل مهم در این زمینه، می‌توان به مبانی فقهی اشاره کرد؛ زیرا تعاریف مباحث فقهی از جمله افق ها و فاصله‎ها، حجیت رویت با ابزار و یا بدون ابزار و... از جمله مسایلی است که باید در عرصه رویت هلال به آن اشاره کرد.

سهرابی گفت: مبانی فقهی در این عرصه متعدد است، زیرا مبنا قراردادن مقارنه ماه و خورشید از جمله مباحث مهم فقهی است؛ شهادت شهود و محاسبات نجومی نیز در این عرصه بسیار مهم است.

وی افزود: امروز ۱۳۰ گروه فعال استهلال فعالیت دارند که به دنبال رویت هلال می‌روند و مشاهدات خود را ارایه می‌دهند، پس دیگر آن معنای قبلی شهود وجود ندارد، اگر چه در عین حال شهود واقع می‌شود و اگر مرجع تقلیدی با حساب های نجومی هلال را پیش‌بینی و تشخیص دهد می تواند اعلام عید کند.

این کارشناس نجوم بیان کرد: رویت هلال با چشم مسلح و غیر مسلح نیز از مسایل مهم فقهی در این عرصه است؛ آیت الله العظمی فاضل لنکرانی این بحث را به شکل جدی مطرح کردند زیرا گاهی هلال با دستگاه‌های متصل به تلسکوپ قابل رویت است ولی با چشم عادی قابل اثبات نیست.

مسئول ستاد استهلال قم اظهارکرد: چند سال پیش هلال با چشم غیر مسلح و در هواپیما رویت شد که این بحث نیز از سوالاتی بود که موارد متعددی از نظرات را پوشش داد، چون هلال‌هایی هستند که در روز قابل رویت هستند ولی در غروب قابل رویت نخواهند بود که این امر به واسطه ضخامت جو است.

این کارشناس نجوم بیان کرد: مناطق افق‌های نزدیک از مباحث مهم فقهی است؛ برخی از مراجع بیان کردند که جنوب کشور که در آن هلال رویت شد تا مرکز کشور حجیت دارد؛ یکی از علمای بزرگ حوزه نیز بیان کردند که اگر هلالی در غربی‌ترین نقطه کشور رویت شود در شرقی‌ترین نقطه کشور هم حجیت دارد از این رو این مساله هنوز به یک نظر مشترک ختم نشده است.

مسئول ستاد استهلال قم اظهارکرد: اعلام رویت هلال از صداوسیما معمولا چند ساعت پس از بیان اولیه گزارش رویت اعلام می شود که ناشی از همین اختلافات علمی است؛ این مباحث و گزارشات در دفتر مقام معظم رهبری جمع آوری می‌شود و وقتی جمع بندی صورت می‌گیرد با توجه به ادله علمی این اعلام توسط مقام معظم رهبری اعلام می‌شود.

وی افزود: بحث رویت هلال در روز جمعه توسط یک محاسبه علمی انجام شده است؛ اصل بر آن است که روز جمعه عید است ولی پس از بحث‌های رویت و دریافت گزارشات و نظرات علمی است که نظر ولی فقیه در این عرصه اعلام می شود.

مسئول ستاد استهلال قم اظهارکرد: در جنوب کشور، امید به رویت ماه در شب جمعه وجود دارد؛ در قم نیز امید هست ولی پس از ارسال گزارش‌های ۱۰۰ گروه، در نهایت عید توسط رهبر انقلاب مطرح می‌شود از این رو امیدواریم که روز عید، روز جمعه باشد.