عامل اصلی بالا رفتن سن ازدواج در ایران

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، مهدی ورمزیار با اشاره به اینکه افزایش سن ازدواج به خودی خود نمی تواند یک آسیب باشد، اظهار کرد: ممکن است این امر باعث شود که فرد در یک موقعیت زمانی مناسب با فراغ بال و بدون اجبارهای اجتماعی و خانوادگی در بهترین شرایط ممکن همسر مناسب را انتخاب کند.

وی افزود: با این اوصاف آنچه در اینجا به عنوان آسیب تلقی می شود، افزایش بیش از حد سن ازدواج و عمومیت یافتن آن در مقیاس وسیع است.

این کارشناس ارشد جامعه شناسی اظهار کرد: ازدواج واقعه ای اجتماعی، زیستی و فرهنگی است که بدلیل نقش بنیادین آن در تشکیل خانواده از اهمیت بسزایی برخوردار است، بطوریکه پایندگی گروه و زندگانی کمی و کیفی نسل های متوالی به ازدواج بستگی دارد.

وی با اشاره به اینکه سن ازدواج به عنوان یک مسئله مهم با عوامل متعددی ارتباط دارد، اعلام کرد: سن بلوغ، آداب و سنن و فرهنگ جامعه، قوانین و مقررات اجتماعی، نوع شغل، میزان تحصیلات و جنس فرد از جمله عوامل موثر در سن ازدواج هستند.

ورمزیار ادامه داد: عامل دیگری که در سن ازدواج موثر بوده نظام خانواده است، بر این اساس در جوامعی که نظام گسترده شایع است، سن ازدواج معمولا پایین تر است.

وی با اعلام اینکه در هر جامعه ای سن معیار برای ازدواج متناسب با شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن متغیر است، تصریح کرد: در کشور ما در سال های اخیر با پدیده" افزایش سن ازدواج" مواجه هستیم، بر همین اساس در محافل و رسانه پیرامون علل و عوامل و تبعات آن به کرات بحث می شود.

به گفته کارشناس ارشد جامعه شناسی، برخی از محققان در یک حالت کلی نوسازی را عامل اصلی تغیرات سن ازدواج در ایران می دانند.

وی بیان کرد: نوسازی با تغییر ساختار سنی و جنسی جمعیت و تغییر ایده ها و ارزش های مرتبط با ازدواج و تشکیل خانواده، وضعیت افراد آماده ازدواج از لحاظ در دسترس بودن همسر مناسب در کشورهای مختلف به ویژه کشورهای در حال توسعه را تحت تأثیر قرار داده است.

وی با اشاره به اینکه نوسازی و مدرنیزاسیون باعث تحرک اقتصادی و تکاپوی بخشی از زنان برای دستیابی به موقعیت هایی شغلی می شود، عنوان کرد: دستیابی به موقعیت های برتر شغلی و اجتماعی در جوامع جدید نیازمند تحصیلات آکادمیک است، مدرنیزاسیون، رفاه اقتصادی، بالا رفتن سطح تحصیلات و تلاش برای دستیابی به شغل می تواند سن ازدواج را بویژه در مناطق توسعه یافته کشور افزایش دهد.

ورمزیار با اعلام اینکه تغییرات ارزشی و تغییر نگرش زنان نسبت به خود در افزایش سن ازدواج موثر بوده است، اظهار کرد: در کارکردهای نظام اقتصادی نظیر فقر، بیکاری و ناتوانی طبقات پایین در تدارک مقدمات ازدواج به عنوان عوامل افزایش سن ازدواج است.

وی با اشاره به اینکه امروزه وجود مسائل مختلف اجتماعی بویژه در شهرهای بزرگ پدیده ازدواج را به صورت امری پیچیده و مبهم درآورده است که نهایتا منجر به تأخیر در سن ازدواج می شود، ادامه داد: نوسازی در سطح فردی و اجتماعی بر زمان ازدواج تاثیر می گذارد.

این کارشناس جامعه شناسی ازدواج و قرارداد ناشی از آن را دارای نوعی تقدس دانست و گفت: در دین مبین اسلام، احادیث و روایات بی‏ شماری بر این امر سفارش کرده است، لیکن علیرغم تمام تأکیدات و ضرورت های فردی و اجتماعی در خصوص انجام این امر، متأسفانه شاهد افزایش میانگین سن ازدواج در کشور هستیم.

وی بیان کرد: هر چند ازدواج به عنوان یک عمل ارادی، تابع خواست، تمایلات و دیدگاه های فردی است، اما زندگی اجتماعی انسان و روابط پیچیده او با پیرامونش، ازدواج را تحت روابطی دوسویه با متغیرهای اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی قرار می دهد و لذا به عنوان یک پدیده اجتماعی مورد توجه محققان علوم اجتماعی از جمله جامعه شناسان قرار گرفته است.

ورمزیار بیان کرد: نوسانات سن ازدواج برای جمعیت شناسان و مورخانی که به مطالعه دقیق تغییرات آن می پردازند، پدیده ای ارزشمند است، آنان بین تغییر در این عامل و تحولات اقتصادی اجتماعی نوعی همبستگی مشاهده کرده اند.

وی اعلام کرد: تغییرات ملموسی در نظام خانواده در جهان در حال وقوع است، که همه این تغییرات در نقطه مشترکی که عبارتند از افزایش سن ازدواج، کاهش ازدواج های ترتیب یافته و افزایش آزادی در انتخاب همسر با هم تلاقی می‎ کنند که نشان می دهد پارامترهای ازدواج در جوامع مختلف به همگرایی نزدیک می شوند.

این کارشناس ارشد جامعه شناسی با اشاره به اینکه به تعویق افتادن سن ازدواج پدیده ای اجتماعی- جمعیتی است که در چند سال اخیر در محافل علمی ایران به عنوان یک آسیب اجتماعی بویژه برای زنان مطرح شده است، تصریح کرد: البته اگر به تعویق افتادن سن ازدواج به افزایش سرمایه های انسانی فرد منجر شود و فرد با دیدی بازتر و اندیشمندتر همسر خود را انتخاب کند، می توان گفت که این تاخیر نقش مثبتی در زندگی فرد داشته است.

وی افزود: افزایش بیش از حد سن ازدواج باعث سرخوردگی های عاطفی و روانی در فرد می شود که حتی افزایش توانمندی های فردی هم نمی تواند این سرخوردگی ها را درمان کند.

ورمزیار عنوان کرد: بر این اساس می توان گفت ازدواج فرد باید در سن مطلوب انجام شود نه آنقدر زود که صرفا مبتنی بر غرایز جنسی و یا اجبارهای اقتصادی باشد و نه آنقدر دیر که منجر به بروز اختلالات روانی اجتماعی و یا حتی آسیب های اجتماعی شود.

وی ادامه داد: شهرنشینی یکی دیگر از عوامل مؤثر در افزایش سن ازدواج است و افراد شهرنشین به دلیل کاهش حمایت های خانوادگی، اشتغال بیشتر به تحصیلات و تمایل به کسب شغل بهتر و بالاتر، دیرتر ازدواج می کنند.

کارشناس ارشد جامعه شناسی خاطرنشان کرد: با افزایش ضریب توسعه یافتگی بر میانگین سن ازدواج سن ازدواج افزوده می شود. بنابراین می توان گفت که شاخص توسعه یافتگی یکی از مهمترین متغیرهای مداخله گر در میانگین سن ازدواج به حساب می آید.

وی یادآور شد: سن ازدواج با شاخص های میزان با سوادی و اشتغال به تحصیل زنان، میزان اشتغال زنان در بخش های صنعت و خدمات و ضریب شهرنشینی رابطه مستقیم دارد.