بناهای تاریخی؛ آینه تمام نمای تمدن ایرانی

مطبوعات کشور به طور روزانه مهمترین و برجسته ترین رخدادهای داخلی و خارجی را پوشش می دهند. این در حالی است که بخش زیادی از خبرها، یادداشت ها، گزارش ها، گفت وگوها و ... به انعکاس شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه اختصاص می یابد؛ موضوعی که توجه ویژه به آن اهمیتی فزاینده دارد.

 موضوع های یادشده را که انعکاس قابل توجهی در روزنامه های صبح دوشنبه 27 فروردین 1397 داشت؛ با هدف آگاهی بخشی و اطلاع رسانی بررسی کرده است.

**ضرورت توجه و بازسازی بناهای تاریخی
بناهای تاریخی ساختمان ها و خانه های باقی مانده از دل تاریخ هر کدام در بردارنده روح زندگی و خاطره های گذشتگان است که نشان دهنده تاریخ و سبک معماری گذشته و به منزله شناسنامه فرهنگی کشور محسوب می شود. از این رو مرمت، احیا و حفظ این بناها برای نسل های بعدی و حفاظت از آنها در برابر فرسایش از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا در پرتو این میراث کهن می توان به شناختی دقیق تر از هویت ملی خود دست پیدا کرد.

روزنامه «تفاهم» در یادداشتی با عنوان «آثار تاریخی چشم به راه تدبیر» نوشت: تخریب آثار و بناهای تاریخی که جزو سرمایه های فرهنگی و ملی به شمار می روند و جایگزینی برایشان وجود ندارد، بی شک تلخ ترین اتفاقی است که می تواند در حوزه میراث فرهنگی رخ دهد. از این رو، انتظار آن می رود که متولیان این حوزه همواره در حفظ و احیای این آثار کوشا باشند. آثار و بناهای تاریخی بی شک از جمله ارزشمندترین یادگارهای به جا مانده از تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران زمین هستند و بازدید از این آثار فرصت مناسبی است برای تعمق در آن چه بر این مرز و بوم گذشته و عبرت آموزی جهت ساختن آینده ای روشن تر. با این حال گاه بازدید از بناهای تاریخی نشان از کم توجهی در حفظ و نگهداری آنها دارد. این در حالی است که از آنجا که این آثار و بناها بخش مهمی از هویت ملی و تاریخی کشور را تشکیل می دهند، باید همواره در پاسداری از آنها کوشید. کم توجهی برخی مسوولان و متولیان فرهنگی در حق بناهای تاریخی اما تاکنون به تخریب بسیاری از این یادگارهای ارزشمند منجر شده است.

در ادامه می خوانیم: سوال اینجاست که آیا زمان آن فرا نرسیده که متولیان حوزه میراث فرهنگی آستین ها را به جد بالا بزنند و برای درمان درد آثار تاریخی کشور تدبیری بیندیشند؟ آیا بهترنیست مسوولان و متولیان به جای انداختن تقصیر به گردن یکدیگر، برای حفاظت از آثار و گنجینه های تاریخی گرانقدر این سرزمین دلسوزانه وارد گود شوند؟ در این مسیر بی شک حوزه میراث فرهنگی به بازنگری هایی هم در زمینه بودجه های تخصیصی به این حوزه و هم در زمینه کارآمدسازی نیروهای انسانی نیازمند است.

روزنامه «همدلی» در یادداشتی با عنوان «حمام فراموش شده طزرجان مدفون در میان خاک ها» آورده است: طزرجان، نام روستایی در شهرستان تفت است که دارای پیشینه‌ای کهن است. روستایی که در جنوب شرقی قله شیرکوه قرار گرفته و افزون بر برخورداری از آب و هوایی خوش و کوهستانی از جاذبه‌های تاریخی نیز برخوردار است. قبرستان دوازده امام، مسجد جامع طزرجان و درخت 1500 ساله چنار از جمله آثار تاریخی این روستا است.در میان خانه‌های زیبا و قدیمی این روستا، ساختمانی وجود دارد که به نظر با باقی بنا‌ها تفاوت دارد. تابلویی روی این بنا نصب شده که روی آن اطلاعاتی از پیشینه بنا نوشته شده است. این بنا حمام تاریخی طزر جان متعلق به دوره افشاریه و زندیه است. حمامی که امروز با وجود برخورداری از ارزش تاریخی و فرهنگی، در میان انبوهی از خاک مدفون شده و باوجود اینکه این بنا به ثبت میراث فرهنگی نیز رسیده است اما گویی سال‌هاست که گرد فراموش شدگی روی آن نشسته است.

در ادامه این یادداشت آمده است: بنای حمام در دو طبقه ساخته شده است و دو ورودی دارد که به نظر طبق معماری حمام‌های ایرانی یک در متعلق به حمام زنان و در دیگر نیز متعلق به حمام مردان است. برای گذر از در حمام باید از انبوهی خاک که زمین را پوشانده است، هم‌چنین بخش‌هایی از دیوار که به علت فرسودگی روی زمین جاخوش کرده است عبور کرد. معماری این حمام نیز مانند همه حمام‌های کهن است و دارای بخش‌هایی چون ورودی، سربینه، گرمخانه، حوضچه، خزینه و غیره است. البته در بخش انتهایی حمام اتاقک‌هایی قرار دارد که دوش‌های حمام در آن تعبیه شده که نشان می‌دهد این حمام تا چندین سال پیش مورد استفاده اهالی روستا قرار می‌گرفته است. طبقه دوم نیز شامل دو اتاق است که گویی محلی برای اسکان صاحب حمام بوده است اما امروز همانند دیگر بخش‌های حمام تاریخی طزرجان متروک و بدون استفاده باقی مانده است.

روزنامه «ایران» در یادداشتی با عنوان «مشق امین یزد؛ خانه‌ای قاجاری با دو حیاط زیبا» به قلم رضا سلیمان نوری پژوهشگر تاریخ نوشت: یکی از خانه‌های قدیمی و اصیل با معماری چشم‌نواز یزد خانه مشق امین یزد واقع در کوچه حسینیه گلشن است. این بنای قاجاری دارای دو حیاط زیبا است. ورودی حیاط اصلی شامل یک دالان و هشتی بوده و در طرف راست آن یک اتاق پنج دری زیبا با پنجره‌ها و شیشه‌های رنگی وجود دارد و در زیر آن زیرزمین تابستانی و خنک قرار دارد. ورودی حیاط دوم در سمت چپ حیاط اصلی قرار دارد.این حیاط دارای اتاق‌های سه دری با درها و پنجره‌‌های شیشه رنگی است که بالای آنها کتیبه‌های گچبری نقش بسته است و پنجره کوچکی در آن تعبیه شده که دارای شیشه‌های رنگی است و کتیبه‌های گچبری دیده می‌شود.

در ادامه آمده است: این خانه به سبک خانه‌های اعیانی یزد ساخته شده و از بیرون هیچ گونه اشرافی بر آن وجود ندارد. هر دو حیاط این خانه با خشت فرش شده وعمده مصالح آن آجر و گل و گچ است و حوض مستطیل شکلی در وسط آن وجود دارد. این خانه هم‌اکنون در اختیار سازمان دانش‌آموزی استان یزد است.

**جذب توریسم و خدمات گردشگری؛ راهکاری برای توسعه اقتصادی
گردشگری تنها راهی است که می‌تواند کشور را از رکود تورمی خارج کند؛ بنابراین باید در اولویت سیاست‌گذاری‌ها باشد. این صنعت، کشور را کمک می‌کند تا به رونق برسد؛ زیرا توریسم از عناصر و فعالیت هایی تشکیل شده که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر اقتصاد تاثیر می گذارد. از این رو سرمایه گذاری در این بخش می تواند زمینه های ورود گردشگران خارجی را به کشور مهیا کند.

روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزارشی با عنوان «ضرورت ایجاد پنجره واحد گردشگری» نوشت: به باور کارشناسان، برای صدور مجوزهای تاسیسات گردشگری به‌دلیل وجود دستگاه‌های مختلف، به یک دستگاه هماهنگ‌کننده نیاز است. براساس جلساتی که از طریق هیات مقررات‌زدایی و دستگاه‌های مرتبط با مجوزهای گردشگری برگزار شده، دستگاه متولی این امر سازمان گردشگری تعیین شده اما به‌دلیل عدم هماهنگی‌های بین دستگاهی و چالش‌هایی که در واگذاری مجوزها وجود دارد تاکنون این امر میسر نشده است. خشی از این پژوهش در کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی ایران با اشاره به این موضوع تاکید می‌کند که ماهیت چندبعدی و ترکیبی بودن تجربه گردشگری موجب می‌شود برای ارائه یک محصول یا تجربه گردشگری ترکیبی از فعالیت‌ها و محصولات مختلف درگیر شوند. به تبع ارتباط مجموعه‌ای از فعالیت‌های مختلف با یکدیگر در بعد قوانین و مقررات، سیاست‌ها، دستورالعمل‌ها و مجوزهای مربوطه نیز با تنوعی از ساختارهای نهادی روبه‌رو می‌شویم.

در ادامه می خوانیم: این تنوع در ساختار نهادی مدیریت و نظارت بر فعالیت‌های گردشگری در درون ساختار دولتی، بوروکراتیک و غیرمتمرکز مدیریتی کشور ما به ساختاری پیچیده تبدیل می‌شود که چابکی عملکردی این بخش و توسعه یکپارچه آن را با مشکل مواجه می‌سازد. گردشگری به دلیل ماهیت خود دارای ابعاد مختلف مرتبط با محیط کلان طبیعی- انسانی است که بخش‌های مختلف محیط‌زیست، فرهنگ، مدیریت و سیاست را درگیر خود می‌سازد. براساس این پژوهش، دستگاه‌ها و نهادهای بسیاری که ترکیبی از بخش‌های دولتی، خصوصی و نیمه دولتی هستند، هر یک به فراخور نوع عملکرد و وظایف دستگاهی خود دارای نقش سیاست‌گذاری، تصمیم‌گیری، اجرایی یا نظارتی هستند.

روزنامه «ابتکار» در گزارشی با عنوان «تجربه زندگی در تاریخ» آورده است: اقامتگاه‌های بوم‌گردی حدود یک دهه است در ایران پا گرفته‌اند، خانه‌های قدیمی ایرانی که بیشتر توسط صاحبانشان مرمت‌شده‌اند و صاحب‌خانه با خوراک و نوشیدنی‌های محلی از مهمانان پذیرایی می‌کند و در شب‌نشینی‌ها، موسیقی و آیین‌های سنتی را به اجرا می‌گذارد و گشت‌های بومی راه می‌اندازد. خانه‌هایی که معماری، فرهنگ، گویش و پوشش بومی را به زندگی امروزی ایران پیوند داده‌اند و علاوه بر آن نه تنها میراث تاریخی را حفظ می‌کنند بلکه کمکی نیز به صنعت گردشگری و رونق اقتصادی می‌کنند. برخی از اقامتگاه‌ های سنتی ایران بناهای تاریخی هستند که در طول عمر طولانی‌شان کاربری دیگری از جمله کاروانسرا، مدرسه، انبار، گاراژ، طویله و… داشته‌اند. نمونه این ابنیه را می‌توان در یزد به‌وفور یافت. هتل داد یزد و هتل-باغ مشیرالممالک از این دسته هستند. هتل‌های سنتی که اغلب شکل تغییریافته خانه‌های تاریخی و قدیمی یزد هستند به جاذبه‌هایی تبدیل شده‌اند که گردشگران حتی اگر قصد اقامت در آنها را نداشته باشند برای بازدید از آنجا سری به این هتل‌ها می‌زنند.

در ادامه این گزارش می خوانیم: در همه این هتل‌ها یا اقامتگاه‌ های سنتی تلاش شده از عناصر سنتی و معماری کهن ایرانی بهره گرفته و درون‌مایه معماری سنتی آن حفظ شود. در اصفهان و شیراز هم هتل‌های زیادی هستند که با محوریت بنایی تاریخی و به تبعیت از معماری سنتی همان بنا ساخته شده‌اند. حوض‌های کم‌ارتفاع اما عریض، انارستان‌ها و نارنجستان‌ها، اتاق‌های سه‌دری و پنج‌دری، پنجره‌هایی با شیشه‌های کوچک رنگی، درهای چوبی و اندرونی، بیرونی و… همگی اصول معماری سنتی است که در این اقامتگاه‌ها از آن الگوبرداری می‌شود.

روزنامه «تفاهم» در مطلبی با عنوان «برقراری نخستین چارتر هوایی گردشگری در ایران» به نقل از ابراهیم پورفرج مجری چارتر هوایی گردشگری برزیل می نویسد: این نخستین چارتر هوایی گردشگری در این مسیر است که 62 گردشگر برزیلی به همراهی 14 خدمه با هواپیمای انگلیسی اختصاصی از طریق آن به ایران سفر کردند. این خط هوایی، اختصاصی گردشگران و یک طرفه به ایران است که با آن تور ترکیبی بین چند کشور برگزار می شود، هر چند که طرح آن مشترک بین دو شرکت برزیلی و ایررانی(پاسارگارد تورز) اجرا می شود و قرار است ادامه داشته باشد.

در ادامه می خوانیم: قبلا هم گردشگرانی را با کشتی های کروز و قطارهای اختصاصی به ایران آورده ایم، درآمدی که پروازهای چارتری ایجاد می کنند، به مراتب بیشتر از آنها است، چون مسافران کروز و قطار در وسیله نقلیه خود اقامت می کنند و بخشی از هزینه های خود به این شکل کاهش می دهند.مهمتر از درآمدزایی، برقراری چارترهای هوایی گردشگری در شرایط حاضر منطقه، سطح امنیت آسمان ایران را نشان می دهد که تبلیغ مثبتی برای کشور و گردشگری نیز خواهد بود.

**قوانین بازدارنده؛ راهکاری برای کاهش کودک آزاری
امروزه کودک‌آزاری بیشتر با برخوردهای فیزیکی یا آزار جنسی گره خورده است در حالی که کودک‌آزاری زوایای پنهان و ابعاد ناپیدایی نیز دارد که گاهی غفلت از آنها سبب افزایش این معضل اجتماعی در حد فاجعه می‌شود. از این رو قانونی باید در حوزه کودکان و نوجوانان وضع شود که دارای مشخصه پیشگیری از وقوع جرم باشد تا زمینه های کاهش این معضل اجتماعی مهیا شود.

روزنامه «آرمان» در مطلبی با عنوان «لزوم ثببت اطلاعات کودک آزاران» در گفت وگو با لیلا ارشد فعال حقوق کودک نوشت: کاهش و کنترل کودک‌آزاری احتیاج به کار طولانی ‌مدت آموزشی و فرهنگی دارد. باید امروز یکسری کارها و حمایت‌‌ها انجام شوند و برخی اقدامات در طولانی ‌مدت صورت گیرند. آن چیزی که ما امروز نیاز داریم این است که قوانین حمایتی را برای کودکان افزایش دهیم. وقتی ایران در سال 1372 به کنوانسیون حقوق کودک پیوست، قرار بر این بود قوانین داخلی به‌نفع کودکان و برای حمایت از آنها افزایش یابد و به قوانین حمایتی کنوانسیون حقوق کودک نزدیک شوند که البته این اتفاق نیفتاد. از سوی دیگر، همگی می‌‌دانیم که لایحه حمایت از حقوق کودکان سه سال در دولت آقای احمدی‌نژاد خاک خورد، در حالی که باید سه‌ماهه به مجلس ارجاع داده می‌ شد. اکنون هم حدود 10 سالی است که در مجلس بلاتکلیف است و باید گفت که ما امروزه قوانین حمایت از کودکان را نداریم. این در حالی است که سال‌ها صحبت از پلیس کودکان است، اما هنوز پلیس کودک هم تشکیل نشده است. وقتی موارد کودک‌آزاری گزارش داده می ‌شود، سازمان بهزیستی نمی‌ تواند بدون مجوزهای قانونی و به شکل مستقل مددکار اجتماعی را به خانه کودک‌آزار دیده بفرستد و مداخلات موثر صورت گیرد.

در ادامه می خوانیم: هنوز نمی ‌توانیم آماری از کودک‌آزاری داشته باشیم. هر سازمانی یا آماری ندارد که بدهد یا نمی‌‌خواهد آمار خودش را ارائه کند. بنابراین ما یک بانک اطلاعاتی می ‌خواهیم که کودک ‌آزاری‌ها در آن ثبت شوند تا بتوانیم به آن استناد کنیم. اصلا باید بدانیم که عمده کودک ‌آزاری‌‌ها در چه مواردی است، چرا که کودک‌آزاری انواع مختلفی اعم از جسمی، جنسی، عاطفی، روانی یا اجتماعی دارد. بنابراین باید بانک اطلاعاتی وجود داشته باشد.

روزنامه «همدلی» در گزارشی با عنوان «آشیانه کودک آزاری در دل خانواده ها» نوشت: کودک‌آزاری؛ مسئله‌ای که از فرط تکراری بودن بی‌اهمیت شده است. آسیب‌هایی، جسمی، جنسی و روانی که کودکان معمولا قادر به بیان نیستند و متاسفانه بد‌ترین و دردناک‌ترین قسمت ماجرا اینجاست که این اتفاق در خانواده‌ها رخ می‌دهد و کودکان مورد آزار جنسی قرار می‌گیرند و وقتی این کودکان را تحت‌حمایت قرار بدهید و پدر، مادر یا حتی اقوامی را که به این بچه آزار رساندند از این‌ها دور کنید، از امکانات حمایتی لازم برخوردار نیستید. این درحالی است که براساس آمار بیشترین موارد کودک‌آزاری یعنی 42درصد توسط افراد خانواده رخ می‌دهد و حدود 39درصد از کودک‌آزاری‌ها نیز در محیطی خارج از خانواده رقم خورده است؛ یعنی عامل حدود 42درصد از کودک‌آزاری‌ها والدین و اعضای اصلی خانواده است.

در ادامه این گزارش آمده است: بارها گفته شده که آسیب‌هایی همچون کودک‌آزاری نشات گرفته از نابرابری اجتماعی است که به زندگی برخی از اقشار جامعه تحمیل شده و مقوله‌ فقر و فقرا را تشکیل داده است. با این حال کودک‌آزاری یک نگرانی و یک معضل جهانی است؛ معضلی که درد و آسیب‌های ناشی از آن ممکن است تا بزرگسالی ادامه پیدا کند.

روزنامه «شهروند» در مطلبی با عنوان «تعیین درصد برای میزان آزار کودکان» به نقل از طیبه سیاوشی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی می نویسد: متاسفانه بد‌ترین و دردناک‌ترین مسأله این است که دختران و حتی پسرانی هستند که در خانواده‌ها مورد آزار جنسی قرار می‌گیرند. مسأله مهم، ولایت مطلقه پدر و جد پدری است که بر مبنای فرهنگ و عرف در جامعه وجود دارد و به هیچ وجه نیز حذف ‌شدنی نیست. در بررسی لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان با ماده قانونی که به سازمان بهزیستی این اجازه را می‌داد، درصورتی‌که بچه آزار دیده باشد، در حمایت این سازمان قرار بگیرد مخالفت شد و اعضا معتقد بودند پدر و مادر بد بهتر از سازمان بهزیستی است. اگر لایحه حمایت از حقوق کودک و نوجوان به تصویب برسد، می‌توان این را انتظار داشت که اگر بچه‌ای مورد ضرب و شتم پدر و مادر قرار گرفت یک یا دو ماه از خانواده‌ گرفته شود.

در ادامه می خوانیم: در ماده 9 لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان به‌طور مفصل اما کلی در مورد اینکه چنانچه پدر و مادر نسبت به فرزندشان دچار بزه شوند، جرم انگاری شده است و به طور مثال در مورد اینکه بچه تا چه حدی مورد ضرب و شتم قرار گرفته، درصد‌ها تعیین شده است و همچنین در رابطه با اینکه بچه اگر دچار مشکل عضو بشود و پدر این بزه را انجام داده باشد نیز جرم‌انگاری شده و متناسب با آن سه یا شش ماه یا ‌حتی یک سال نیز مجازات درنظر گرفته شده است.

*گروه اطلاع رسانی
پژوهشم**9370**9131
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.