علت کاهش ورودی کانون‌های اصلاح و تربیت

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- رئیس سابق کانون اصلاح و تربیت تهران گفت: میزان خشونت جرایمی که کودکان و نوجوانان مرتکب شده‌اند هم فراوانی و هم خشونت شان تشدید شده است.

منصور مقاره‌عابد، جرم‌شناس و رئیس سابق کانون اصلاح و تربیت تهران در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی «پارس» اظهار داشت: این افراد معمولا از خلأ عاطفی و روانی شدید رنج می‌برند. گاهی مورد سوءرفتار و خشونت قرار گرفته‌اند. تجربه مواد مخدر را هم دارند و از تحصیل بازمانده‌اند. با این ویژگی‌ها دور از انتظار نیست به سمت بزهکاری کشیده شوند.

وی افزود: میزان تحصیلات نوجوانانی که در کانون‌های اصلاح و تربیت نگهداری می‌شوند، بیشترشان بین ابتدایی و راهنمایی است.

وی اضافه کرد: بیشتر این افراد در رده سنی بین 15 تا 17 سال هستند.

رئیس سابق کانون اصلاح و تربیت تهران در خصوص اینکه پسران نوجوان بیشتر به خاطر چه جرایمی به کانون منتقل می‌شوند گفت: معمولا بیشتر برای جرایم ناشی از خشونت مانند زورگیری و سرقت، ضرب و جرح، اخاذی و قتل به کانون منتقل می‌شوند.

مقاره‌عابد افزود: البته فراوانی جرم دختران متفاوت است. در گذشته بیشتر روابط نامشروع بود، اما الان احتمالا سرقت است. البته در سال‌های اخیر جرایم دختران نیز تقریبا با جرایم پسران یکی شده است.

رئیس سابق کانون اصلاح و تربیت تهران درخصوص سیر جرایم این قشر در سال‌های اخیر گفت: براساس قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، سعی شده از کیفر کودکان بزهکار کمتر از 15سال اجتناب شود و بیشتر تحت اقدامات تامینی مانند تحویل به خانواده، نصیحت کردن و... قرار بگیرند.

مقاره‌عابد افزود: به همین دلیل ورودی کانون‌های اصلاح و تربیت در سال‌های اخیر کاهش داشته است؛ اما در عین حال، میزان جرایم این قشر با رشد همراه بوده و کودکان و نوجوانان بیشتری برای محاکمه به دادگاه‌ها منتقل شده‌اند.

وی اضافه کرد: هرچقدر سرمایه‌های اجتماعی ضعیف شود، بزه و بزهکاری بخصوص میان کودکان و نوجوانان بیشتر می‌شود. این افراد توانایی دفاع از خود را ندارند و به حمایت نیازمندند.

وی ادامه داد: در واقع برآورده نشدن حقوق یک نوجوان، زمینه بزهکاری او را فراهم می‌کند. حق تحصیل یک نمونه آن است. کودکی که از تحصیل باز می‌ماند، جذب خیابان و شرایط نامساعدی می‌شود که برای رشدش خطرآفرین است. ازدواج زودهنگام هم مورد دیگر است. کودکانی که مورد خشونت جنسی قرار گرفته‌اند هم در این زمره قرار می‌گیرند. به این افراد، اصطلاحا کودکان در معرض خطر می‌گویند که احتمالادر تعارض با قانون واقع می‌شوند.

رئیس سابق کانون اصلاح و تربیت تهران در مورد راه پیشگیری از وقوع جرم در این قشر به خانواده اشاره کرد و گفت: هرچه ساختار آن قوی‌تر باشد، کودکان بزهکار کمتری تربیت می‌شوند. از طرفی قالب‌های حمایتی، ساختاری و اداری مربوط به این قشر باید قوی‌‌تر شود.

مقاره‌عابد افزود: این افراد باید احساس امنیت روانی بیشتری کنند، شاداب و پرنشاط باشند و در اداره امور مشارکت داده شوند.

وی اضافه کرد: نظام آموزشی ما باید منطبق با نیازهای آنها قدم بگذارد و تقنین قوانین نیز مطابق با شرایط کودکی و نوجوانی و غیر کیفری باشد. تعارض، تبعیض، افسردگی و عدم امنیت، بزهکاری را افزایش می‌دهد.

رئیس سابق کانون اصلاح و تربیت تهران با اشاره به حضور مشاوران در دادگاه اطفال در روند دادرسی گفت: براساس قانون جدید، مشاور جزو ارکان دادگاه اطفال و نوجوانان است و بدون حضور او، جلسه محاکمه رسمیت ندارد، اما آیا در عمل نیز به شکل جدی مورد توجه است و آیا مشاوران سازماندهی شده‌اند؟ پاسخ منفی است.

مقاره‌عابد افزود: در واقع حضور مشاور بیشتر شکلی است تا ماهوی. وقتی پرونده قبل از رسیدگی در اختیار مشاور نیست یا مصاحبه‌ای با بزهکار نوجوان انجام نداده، چطور می‌تواند تاثیرگذاری مطلوب مورد نیاز را داشته باشد؟ البته مشاوران نظر مشورتی خود را می‌دهند و قاضی می‌تواند آن را بپذیرد یا نپذیرد. ولی باید هویت و جایگاه مشاور مشخص شود.

وی اضافه کرد: اکنون همه چیز به اندیشه قاضی نسبت به قوانین و جرم برمی‌گردد، در حالی که باید به شکلی عمیق‌تر و ریشه‌دارتر به این مساله نگاه شود تا در روند دادرسی تاثیر بگذارد.