بیان ناجوانمردی‌ها در حق آیت‌الله کاشانی

کتاب خاطرات مستند سیدهادی خسروشاهی درباره «زندگی و مبارزات آیت‌­الله سید ابوالقاسم کاشانی»، از سوی انتشارات کلبه شروق قم منتشر شد.

کتاب «زندگی و مبارزات آیت ­الله کاشانی» جلد ششم از مجموعه خاطرات مستند خسروشاهی است که از بخش‌­های زیر تشکیل شده است: 1. مقدمه اول: آیت­ الله کاشانی و حادثه 28 مرداد، 2. مقدمه دوم: ویژه­‌نامه آیت ­الله کاشانی، 3. آیت­ الله کاشانی در پیشگاه قضاوت تاریخ، 4. خاطراتی از آیت ­الله کاشانی، 5. نقش آیت الله کاشانی در انقلاب عراق، 6. نگاهی به اسناد سری انگلیس در مورد آیت ­الله کاشانی، 7. امام خمینی و آیت‌­الله کاشانی (بیانات امام درباره آیت ­الله کاشانی)، 8. تاریخ را تحریف نکنید (نقش آیت ­الله کاشانی، دکتر مصدق و فداییان اسلام در نهضت ملی)، 9. درباره توصیه‌های آیت ­الله کاشانی (توضیحی در توصیه نامه ها به دولتمردان)، 10. نامه شهید سید قطب به آیت­ الله کاشانی، 11. آیت ­الله کاشانی، پیام­ آور وحدت و بیداری، 12. پیوست­‌ها.

پیوست­‌های 9 گانه این کتاب در 150 صفحه بخش مهم و قابل استفاده ­ای برای محققان و علاقمندان به تاریخ معاصر و تاریخ نهضت روحانیون در دوره اخیر است. عناوین پیوست‌ها عبارتند از: 1. درخواست الازهر از آیت الله کاشانی، (برای قطع روابط سیاسی ایران با اسرائیل و چگونگی اقدام و نتیجه نهایی آن)، 2. مواضع آیت ­الله کاشانی در برابر سیاست‌های آمریکا، 3. نامه سرگشاده احمدحسین، رئیس حزب چپ «مصر الفتاه» به آیت ­الله کاشانی و مصدق، 4. نامه سرگشاده دکتر سعید رمضان (داماد شهید شیخ حسن البناء و پدر دکتر طارق رمضان و از شخصی‌ت­های برجسته اخوان ­المسلمین مصر) به آیت‌الله کاشانی؛ نهضت الهی درخشان برای ایران، (وی در این نامه آرزوها و ایده­ های خود را با آیت ­الله کاشانی در میان گذاشته است)، 5. ایران به روی کوه آتشفشان! (گزارشی از حضور محمدحسنین هیکل، مورخ و نویسنده معروف مصری در اوج شکوفایی نهضت ملی نفت ایران)، 6. آیت ­الله کاشانی و توطئه کشف حجاب رضاخانی، 7. حزب توده و آیت ­الله کاشانی، 8. آیت ­الله کاشانی و ملی‌­گرایان (در این بخش چند مقاله کوتاه و توهین ­آمیز ملی ­گرایان و حزب توده درباره آیت ­الله کاشانی آمده است. در پایان هم فهرست اعلام، کتب و اماکن ذکر شده در کتاب آمده است.

یکی از نکاتی که مطالعه این کتاب را برای مخاطبان و علاقمندان تاریخ معاصر ضروری می‌سازد شخصیت خاص نویسنده است که به عنوان روحانی انقلابی و مبارز، در مقاطع مختلف تاریخ معاصر حضور داشته است. از سویی دیگر نویسنده با آیت ­الله کاشانی ارتباط مستقیم داشته است و بدون واسطه و پیش داوری ها، خبرها و تحلیل ­هایی را به دست مخاطبان کتاب می­ رساند. از سویی به خاطر روحیه باز و ارتباطات گسترده با فعالان و مبارزان طیف­ های مختلف تاریخ معاصر، تحلیل ­های جامع و منصفانه و بدون تعصبی از تاریخ معاصر و نقش و جایگاه آیت ­الله کاشانی ارائه می ­دهد.

استاد خسروشاهی ضمن بیان ناجوانمردی ­هایی که در حق آیت ­الله کاشانی صورت گرفته، در بخشی از مقدمه می ­نویسند: «استمرار انتشار بعضی کتاب­‌ها و مقالات توسط ملی ­گراها و ظلم علنی و رذیلانه بر این سید بزرگوار، آن هم با استناد به گزارش مثلاً یک روزنام‌ ­نویس آمریکایی یا مزدور شاهی، نشان می ­دهد که متأسفانه آیت ­الله کاشانی نه‌تنها در زمان حیات برای امپریالیسم خطرناک بود، بلکه پس از رحلت هم حتی یاد و نام او همچنان دشمن را می ­ترساند و می ­لرزاند! و به همین دلیل ما را وا می ­دارد که به نشر ویژه‌­نامه (درباره آیت ­الله کاشانی) بپردازیم. البته نشر این ویژه­ نامه به آن معنا نیست که آیت ­الله کاشانی را مطلق بدانیم و یا ایشان را معصوم و دور از اشتباه بنامیم. ولی این نکته را اثبات می­کند این خطا یا اشتباه هرگز عمدی و یا خدای نکرده از روی غَرَض نفسانی نبوده است. انکار حقایق و نادیده گرفتن زحمات و کوشش ­ها و تبعیدها و زندانی شدن­ های آیت ­الله کاشانی یک بار در اوج قدرت توده ­ای­ ها و هواداران دکتر مصدق و یک بار هم اکنون، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به بهانه تاریخ ­نگاری و خاطره­ نویسی به شدت ادامه داشت و به شدت ادامه دارد.»(صص 3031)

سخن جالب استاد خسروشاهی که می ­تواند سرمشق تاریخ­ نگاری منصفانه باشد: «باور ما این است که راه صحیح و منطقی بررسی تحلیلی تاریخ، بیان حقایق و نشر اسناد و طرد هرگونه خودمحوری است.»(ص 34)

استاد خسروشاهی در مقدمه اول کتاب به شرح طرح و نقد گزارش اداره روابط خارجی وزارت امور خارجه آمریکا در سال­‌های 1951 تا 1954 میلادی (و شامل وقایع 28 مرداد 1332) می‌­پردازد و انتشار این گزارش­‌ها تحت عنوان اسناد!!، از طرف دولت آمریکا!! و پس از تعلّل و خودداری طولانی و با گزینش گزارش‌­ها تلاشی برای چندقطبی­ شدن جامعه ایرانی و حتی برپایی نوعی آشوب سیاسی در داخل کشور می‌­داند و به تحلیل و نقد این گزارشات می‌پردازد و در انتهای این مقدمه طولانی می‌­نویسد: «اکنون هجمه ناجوانمردانه به آیت ­الله کاشانی توسط ملی ­گرایان قدیم و جدید، همکاران کریم پورشیرازی و غیره و هم‌­قلمان «پرخاش»، «شورش»، «به سوی آینده»، «باختر امروز»، «چلنگر»، «شهباز» و... سال 1332 در سال 1396 ما را واداشت که نمونه­ هایی از اسناد و مقالات تاریخی و خاطرات مستند خود را در رابطه با زندگی و مبارزات آیت ­الله کاشانی، یک­جا منتشر سازیم... .»

مقالات این کتاب، از پنجاه و پنج سال پیش - از سال 1341 - و پس از رحلت آیت الله کاشانی، به تدریج به مناسبت­‌های مختلف توسط استاد خسروشاهی تحریر و ترجمه شده است و در زمان­‌های مختلف در مطبوعات کشور منتشر شده است. استاد خسروشاهی در انتهای مقدمه می ‌نویسد: «امید آن که نشر این مباحث مستند، برای دفاع از حق و حقیقت و روشن ساختن حقایق تاریخ معاصر ایران و نقش آیت ­الله کاشانی در آماده ­سازی بستر مبارزه و بیدارگری جهان اسلام بر چند انگلیسی - آمریکایی، برای جویندگان حقیقت و به دور از تعصب­ جاهلی و عصبیت قومی!! و قبیله­ای، مفید و راهگشا باشد.»

خسروشاهی در این کتاب به سئوالات و شبهاتی که درباره زندگی، فعالیت‌­ها و عملکرد و حتی اندیشه ­های آیت‌الله کاشانی وجود دارد پاسخ مفصل و قانع­‌کننده ­ای داده است و تلاش کرده هر نوع شک و شبهه درباره زندگی و اندیشه این شخصیت مبارز و ملی ارزشمند تاریخ معاصر را بزداید.

در این کتاب به سئوالات و شبهاتی درباره ارتباط با انگلیسی‌­ها، ارتباط با آمریکایی، علل انتقادات وی به دکتر مصدق و گروه‌­های ملی‌­گرا، رابطه آیت ­الله کاشانی و نواب صفوی و فداییان اسلام، فعالیت‌­ها، ارتباطات و اثرات بین ­المللی آیت ­الله کاشانی، رابطه آیت ­الله کاشانی و اخوان ­المسلمین، تحلیل و بررسی گزارشات منتشر شده وزارت خارجه آمریکا در تیرماه 1396، سوابق علمی و فقهی آیت ­الله کاشانی و... پاسخ داده می­‌شود.

در یکی از بخش­‌های کتاب می‌­خوانیم: «روزی از آیت ­الله کاشانی پرسیدم که اشکال عمده و اساسی جنابعالی به دکتر مصدق چه بود؟، ایشان در پاسخ گفتند: اشکال اساسی من این بود که این نهضت با همکاری همه گروه­‌ها به پیروزی رسیده است و الآن نباید با خودمحوری و تک­روی، آن را در معرض خطر قرار داد... این انتصابات که مصدق­ السلطنه انجام می‌­داد، هرگز به نفع آینده نهضت نبود... اختیارات تامه ­ای که مصدق السلطنه می‌خواست نه قانونی بود و نه مشروع و نه به صلاح مردم، سرآغاز یک نوع دیکتاتوری با پوشش مجلس و پشتیبانی احزاب بود... خوب من مخالف این کارها بودم.»(ص64)

چاپ اول این کتاب در 356 صفحه، قطع رقمی، شمارگان یک هزار نسخه و قیمت 12 هزار تومان از سوی انتشارات کلبه شروق قم منتشر شد.

برای تهیه این کتاب و سایر مجموعه خاطرات مستند خسروشاهی می ‌توانید در قم به کلبه شروق واقع در ابتدای خیابان صفاییه و در تهران به فروشگاه کتاب موسسه اطلاعات واقع در خیابان انقلاب روبروی دانشگاه تهران مراجعه نمایید و یا با مرکز پخش کتب در قم به شماره تلفن 37838144 (025) یا سایت مرکز بررسی های اسلامی (www.iscq.ir) تماس بگیرید.