وضعیت بحرانی سرمایه اجتماعی / مردم منفی‌تر از گذشته شده به تحولات می‌نگرند

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- سینا کلهر- دو سال از زمان انتشار طرح ملی سنجش سرمایه اجتماعی کشور می گذرد. این طرح به زبان ساده 3 موضوع مهم را می سنجید:

1- از نظر مردم حکومت تا چه حد خیر خواه آنهاست(خیرخواهی مردم)

2- از نظر مردم حکومت تا چه حد با آنها رو راست و صادق است.؟(درستی در گفتار)

3- از نظر مردم حکومت تا چه حد کارش را درست انجام می دهد؟ (راستی در کردار)

برای روشن شدن وضعیت نگرش مردم نسبت به این سئوالات، نگرش آنها در سه سطح  مورد سنجش قرار گرفته است.

اگر در خانه کسی بود همان یک بند سطح اول سنجش کافی بود تا بداند وضعیت نگاه مردم به حکومت چگونه است. در این بند از مردم پرسیده شده است میزان موفقیت نظام ! در رفع موارد زیر چقدر بوده است؟ پاسخ مردم (بدون درصد تا حدودی)را ببینید:

1- بیکاری:73 درصد خیلی کم و کم، 6 درصد زیاد و خیلی زیاد

2- تبعیض و نابرابری: 63 درصد خیلی کم و کم، 10 درصد زیاد و خیلی زیاد.

3- گرانی و تورم: 72 درصد خیلی کم و کم، 11 درصد زیاد و خیلی زیاد

4- ناامنی: 35 درصد کم و خیلی کم، 33 درصد زیاد و خیلی زیاد!!

5- فساد مالی و ارتشاء: 56 درصد کم و خیلی کم، 12 درصد زیاد و خیلی زیاد

6- فقر: 66درصد کم و خیلی کم، 10درصد زیاد و خیلی زیاد

7- اعتیاد: 64 درصد کم و خیلی کم 13 درصد زیاد و خیلی زیاد

8- درمان و سلامت: 28 درصد کم و خیلی کم، 32 درصد زیاد و خیلی زیاد

9- مراقبت از محیط زیست:38 درصد کم و خیلی کم، 22 درصد زیاد و خیلی زیاد

10- قانون گریزی: 48 درصد کم و خیلی کم، 15درصد زیاد و خیلی زیاد

از میان 10 مورد بالا تنها در حوزه درمان و سلامت درصد افرادی که عملکرد نظام را در حد زیاد و خیلی زیاد موفق دانسته اند بیشتر از از آنهایی است که آن را کم و خیلی کم دانسته اند. با یک حساب سرانگشتی می شود فهمید چند هزار میلیارد تومان صرف راضی شدن تنها 32 درصد از مردم شده است.

داده های این طرح ملی قبل از ماجرای نجومی ها و در دوره امیدواری به موفقیت برجام جمع آوری شده است. در همان زمان هم ذهنیت مردم در خصوص عملکرد نظام بسیار منفی بوده است. تنها یک اقلیت حدودا 10 درصدی در همه مواردعملکرد نظام را در حد زیاد و خیلی زیاد موفق ارزیابی کرده اند.

بعد از ناامیدی از برجام و مساله نجومی ها که هیچ گاه برخورد مناسبی با آنها صورت نگرفت، می توان حدس زد که پنداشت مردم منفی تر از گذشته شده و یک انسجام ذهنی از حیث عملکرد ناموفق نظام  ایجاد شده باشد. بقیه شاخص ها نیز نشان دهنده، آسیب جدی سرمایه اجتماعی است.

روشن است که بخش قابل توجهی از این پنداشت منفی از عملکرد نظام به عملکرد ناامید کننده نظام رسانه ای کشور باز می گردد که قدرت اثر گذاری خود را به روی مخاطبان به شدت از دست داده است.

طرح ملی سنجش سرمایه اجتماعی کشور احتمالا برای استفاده از نتایج آن سفارش داده شده و توجیه هزینه کرد چند صد میلیون برای اجرای آن همین بوده است. اما پرسش این جاست که کجا و در چه مواردی از نتایج این تحقیق استفاده شد؟ چه تغییری در اولویت های رسانه ای، اقتصادی و اداری کشور برای ترمیم سرمایه اجتماعی انجام گرفته است.

به خصوص این که طرح در مجموعه تحت مدیریت سید مرتضی میرباقری اجرا شده است که بعد از برکناری سرافراز عهده دار سمت معاونت سیما شده است. همان جایگاهی که مخاطب اول نتایج این طرح است.