عواملی که باعث کاهش جذب کلسیم می شود

مهدی اخ‌الصنایع - به گزارش پارس؛ دکتر تیرنگ‌رضا نیستانی درباره کمبود کلسیم، با بیان اینکه کمبود کلسیم معمولا به شکل مزمن رخ می‌دهد، گفت: کمبود حاد کلسیم هم وجود دارد اما آنچه به لحاظ بهداشت، تغذیه و ابتلا به امراض غیرواگیر اهمیت دارد کمبود مزمن  کلسیم است این مشکل غالبا به دلیل کمبود دریافت کلیسم است.

وی باتاکید بر اینکه ترکیب رژیم غذایی و وضعیت سلامت دستگاه گوارش به لحاظ هضم وجذب کلسیم موثر است، ادامه داد: رژیم غذایی پرفیبر برای وزن وسلامت عمومی خوب است اما یکی از مشکلاتی که فیبرهای غذایی دارند آن است که با یو‌ن‌های دو ظرفیتی مثل کلسیم، آهن، روی و… پیوندخورده و مانع جذب آن می‌شوند در این شرایط کلسیم از بدن دفع می‌شود.

این متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی با اشاره به اینکه با افزایش سن تغییراتی در دستگاه گوارش رخ می‌دهد،‌ اظهار کرد: معمولا در این سنین اسید معده و آنزیم‌های گوارشی کاهش یافته و  پرزهای روده تحلیل  می‌روند این موضوع به ویژه کاهش اسید معده، باعث کم‌ شدن جذب کلسیم می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: کاهش  حاد کلسیم در خون معمولا دلایل تغذیه‌ای نداشته و به دلایلی همچون مشکلات هورمونی رخ می‌دهد.

استاد انستیتو تحقیقات تغذیه کشور با تاکید براینکه معمولا وضعیت کلسیم بدن را با اندازه‌گیری کلسیم خون نمی‌توان ارزیابی کرد، توضیح داد:  ممکن است فردی کمبود مزمن کلسیم داشته باشد ولی کلسیم خون او طبیعی بوده و کمبود مزمن را نشان ندهد.

وی مهم‌ترین مشکل ناشی از کمبود تغذیه‌ای کلسیم را  عوارض استخوانی توصیف کرد و افزود: این موضوع موجب پوکی استخوان و بافت‌های سخت می‌شود، به این دلیل که دامنه غلظت کلسیم خون بسیار باریک است و کلسیم خون برای بقا و حیات بشر مثلا کار قلب و گوارش بسیار ضروری است و این غلظت باید در خون باشد.

نیستانی توضیح داد: اگر دریافت کلسیم کافی نباشد معمولا کلسیم استخوان صرف حفظ غلظت خون می‌شود که نتیجه آن پوکی استخوان است.

مصرف کلسیم را از کودکی شروع کنید

وی اضافه کرد: برخی عادات غذایی مانند مصرف زیاد نمک یا سدیم، مصرف نوشابه‌های گازدار با یا بدون قند نیز باعث دفع ادراری کلسیم و پوکی استخوان می‌شود .

این متخصص تغذیه با بیان اینکه نیاز بدن به کلسیم در قیاس با سایر عناصر مانند آهن، روی و… بسیار بیشتر است، عنوان کرد: در این نیاز منابع غذایی قابل اعتنای دارای کلسیم که می‌توانند سهم چشمگیری در تامین این نیاز بدن داشته باشد تقریبا محدود به لبنیات کم‌چرب می‌شوند ماهی ساردین نیز منبع خوبی است که کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. منابع گیاهی چندان غنی نیستند و جذب بالایی ندارند زیرا منابع گیاهی فیبر دارند که مانع جذب کلسیم می‌شود .

وی تاکید کرد: باید کودکان را عادت دهیم روزی ۲ لیون شیر یا ماست کم‌چرب مصرف کنند البته در دوره‌های خاصی مثل دوره بارداری و شیردهی نیازبدن به کلسیم افزایش می‌یابد. همچنین والدین دقت کنند که شیرکاکائو و شیرهای پرچرب باعث جذب کلسیم نمی‌شود.

این استاد دانشگاه با تاکید براینکه لبنیات کالری دارند و اگر فردی مشکل وزن دارد دریافت بیش از حد آن منجر به انباشت چربی می‌شود،‌ بیان کرد:‌ کم تحرکی، بی‌تحرکی،  کارهای نشسته و بستری شدن در تخت دفع ادرای کلسیم را زیاد می‌کند، لذا تحرکی که باعث تحمیل وزن به استخوان شود مانند پیاده‌روی،  دوچرخه سواری و  طناب زدن  برای جذب کلسیم مفید است، همچنین دفع ادراری کلسیم در افرادی که داروهای گروه کورتون را مصرف می‌کنند زیاد بوده و  ممکن است به پوکی استخوان منجر شود.

این متخصص تغذیه با بیان اینکه  نیاز به ریزمغذی‌ها از جمله کلسیم روزانه است، اظهار کرد:  مثلا  نیاز بدن به کلسیم  به صورت میانگین روزی ۱۰۰۰ میلی‌گرم است،  یعنی اگر  فرد تنها یک روز هفته دریافت خوب  کلسیم داشته باشد نیز در دراز مدت  دچار کمبود کلسیم می‌شود. لذا مصرف کلسیم باید هر روز انجام شود.

وی با اشاره به دوران یائسگی در زنان گفت: زنان باید از کودکی به تغذیه، وزن و فعالیت بدنی خود اهمیت دهند، زیرا در غیر این‌صورت  استخوان پوک شده و حتی اگر روزی ۱۵۰۰ میلی‌گرم هم کلسیم بخورند جبران نمی‌شود اگر زنی قبل از یائسگی  دچار پوکی استخوان شود بعد از یائسگی شرایط وی سخت‌تر خواهد شد.

نیستانی با تاکید بر اینکه اساسا نیاز به کلسیم میان زن غیرآبستن و مرد یکسان است، عنوان کرد: تشخیص کمبود تغذیه برعهده  متخصص است  تشخیص دهد و در شرایطی که ناچار به تجویز مکمل هستیم میزان دوز آن را پزشک مشخص می‌کند.