تأمین اشتغال به ویژه برای جوانان همواره یکی از دغدغه های جامعه و سیاستگذاران اقتصادی بوده است. در حال حاضر با توجه به رشد جمعیت در دهه های قبل و جذب ناکافی نیروی کار در مشاغل و نیز ترکیب نیروی کار که بخش بزرگی از آن را فارغ التحصیلان دانشگاهی تشکیل می دهند، اشتغال به چالشی برای دولت تبدیل شده است.

برآوردها نشان می دهد که در 5سال آینده به طور متوسط سالیانه 2.5 درصد به افزارد متقاضی کار در جامعه ایران اضافه خواهد شد. این موضوع توجه جدی به اشتغالزایی و فعالیت های اقتصادی به منظور جذب نیروی کار به خصوص جونان جویای کار را بیش از پیش نمایان می کند.

به نظر می رسد که از مهمترین دلایل تداوم نرخ بالای بیکاری در کشور، به عدم تعادل در بازار کار و پیشی گرفتن عرضه بر تقاضای نیروی کار مربوط می شود که خود ناشی از تغییرات بلند مدت جمعیتی در دهه های گذشته و جوان بودن جمعیت است و از سوی دیگر مشکلات اقتصادی و عدم تداوم نرخ رشد اقتصادی مورد نیاز برای جذب این افراد در بازار کار بوده است.

علاوه بر بالا بودن نرخ بیکاری برای جوانان و عدم کاهش آن به نرخ های تک رقمی واقعیت دیگر درباره بازار کار در ایران این است که ترکیب بیکاری نیز طی سال های گذشته دستخوش تغییر شده است. به گونه ای که سهم افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از کل بیکاران رو به افزایش بوده است. به طوری که این سهم از حدود 10 درصد در سال 1380 به بیش از 41 درصد در سال 1394 افزایش یافته است.

این وضعیت نشان می دهد که ماهیت بازار کار در حال تغییر است و لذا سیاست های اشتغالزایی در کشور نیز باید به گونه ای تدوین و اجرا شود که این بخش از افزاد تحصیلکرده جویای کار را تحت پوشش قرار داد. این رویه طی سال های 95 و 96 نیز روند صعودی داشته است. در سال‌های اخیر به گواه آمار اعلام‌شده از سوی مراکز آمار ایران، تعداد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکار یا به عبارتی بیکاران مدرک‌دار رو به افزایش بوده است.

علاءالدین ازوجی، مشاور وزیر و مدیرکل سیاستگذاری و توسعه اشتغال وزارت کار درباره وضعیت بازار کار ایران می گوید: بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 95 حدود سه میلیون و 258 هزار نفر بیکار در کشور وجود دارد که از این میان تعداد کمی از آنها بی‌سواد هستند. خود این موضوع و سهم حدود 40 درصدی افراد دارای تحصیلات دانشگاهی در میان بیکاران جامعه نشان‌دهنده تغییرات اساسی در ساختار جمعیتی و تحصیلاتی کشور نسبت به دهه‌های گذشته است.

بیکاران مدرک‎دار 4 برابر شدند