قدیمی ترین مسجد بازارتهران/عکس

روز چهارشنبه، این انتشارات میزبان جمعی از تهران پژوهان و اندیشمندانی بود که برای رونمایی از کتاب مساجد دارالخلافه گرد آمده بودند؛ احمد مسجد جامعی و محمد جواد حق شناس از اعضای شورای اسلامی شهر تهران، اسدالله وطنی دبیرهیات عالی گزینش کشور، عبدالله انوار تهران شناس و پژوهشگر، علی محمد سعادتی مدیر بافت تاریخی شهر تهران، احمد کریمی دبیر کل جامعه انجمن های اسلامی  اصناف و بازار،حجت الاسلام رحمتی نیا رییس امور مساجد منطقه ١٢، آیت الله خسروشاهی، سیاوش زراعتی مدیرعامل بانک صادرات، سرهنگ موقوفه ای سرکلانتر هفتم تهران، سید جلیل عظیمی ریاست اداره اوقاف و امور خیریه ناحیه ۳ تهران، خانواده امین الضرب و جمعی از علما و فرهیختگان و معتمدین اصناف و بازار در این رونمایی شرکت داشتند.

این انتشارات از اردیبهشت ۹۶ مجوز گرفته و کار خودش را شروع کرده است و اولین اثری که در این انتشارات منتشر شده، سومین اثر از گنجنامه دارالخلافه است به نام مساجد دارالخلافه است که در روز چهارشنبه یک آذر در هفته وقف و در یک مکان وقفی یعنی کتابخانه و موزه ملک رونمایی شده است.

بهزاد یعقوبی نویسنده این کتاب در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این کتاب می گوید: کتاب مساجد دارالخلافه در قطع خشتی و در ۵۴۰ صفحه و تیراژ ۱۵۰۰ نسخه چاپ شده و حاصل تلاش و پژوهشی یک ساله است و در آن به ۲۷۷ مسجد در دارالخلافه و تفکیک محلات شش گانه محدوده ناصری پرداخته شده است.

وی می افزاید: سه سال است در هفته وقف سه کتاب را رونمایی کرده ایم؛ امامزادگان دارالخلافه؛۱۳۹۴ واقفان دارالخلافه ۱۳۹۵ و مساجد دارالخلافه در سال جاری. ما در این کتاب در ابتدا به وقایع و موضوعات و بانیان مساجد و ائمه جماعت در دو دوره گذشته و حال پرداختیم و از هر مسجد یک تصویر کار شده که سیدبهاءالدین بنی طبا به خوبی از عهده ان برامده است.

این پژوهشگر در پاسخ به این سوال که چرا به این موضوع پرداخته اید می گوید: دلایل مختلفی مرا ترغیب کرد که در این زمینه پژوهش کنم؛ اما مهمترین موضوع تاکیدات مقام معظم رهبری بود. حضرت آقا در دیداری که در مرداد ۹۵ با ائمه جماعات استان تهران داشتند نکته ای فرمودند که مساجد تاریخ شنیدنی و زیبا دارند؛ علمایی آمدند و رفتند، رفتارهایی داشتند، مومنانی آمدند و جوانانی تربیت شدند که همه تاریخ است و جذاب و برای این مساجد این تاریخ باید حفظ شود. سرگذشت واقعی می تواند درس آموزی داشته باشد و کسانی که امروز به این مساجد می آیند یا در آینده می آیند، باید این موارد را بداند و چه خوب که این ها جمع آوری شود.البته امیدوارم یکی از دغدغه های مقام معظم رهبری در زمینه فرهنگ مساجد رو توانسته باشیم رفع کنیم.

یعقوبی ادامه می دهد: اما موضوع دوم این بود که وقتی کتاب هایی را که در باب مساجد منتشر شده دیدم ایراد اساسی شان این بود که فقط مساجد شاخص را کار کردند اما به مساجد محلی و بومی و حتی مساجدی را که تعطیل شده پرداخته نشده است و ما تصمیم گرفتیم این کار را شروع کنیم.

مدیر انتشارات دارالخلافه می افزاید: ما در این کتاب می توانیم تاریخ مساجد را ببینیم از اولین مسجد موجود در تهران دوره صفویه که مسجد جامع بلده طیبه تهران نام دارد که توسط مولانا ملا محمدمقیمارازی احیا و مرمت شده تا احداث جدیدترین مسجد در محله بازار که نامش مسجد موسی بن جعفر است و هشت سال پیش ساخته شده است.

مدیرعامل موسسه میراث ادامه می دهد: در این کتاب اولین آمار از مساجد و مدارس تهران که در سال ۱۲۶۹ هجری قمری جمع آوری شده تا آمار ۱۴۳۹ هجری فراهم آوردیم و در جدولی آماده با هم تطبیق دادیم؛ ضمن اینکه نام برخی مساجد را که تغییر کرده در قالب جدولی آوردیم و درباره آن ها اطلاعات متعددی ارائه دادیم.

وی با اشاره به یکی از مهمترین ویژگی های این کتاب می گوید: برای اولین بار است که در این کتاب به مساجد محلی و قومی و حتی مساجد تعطیل پرداخته شده است. پژوهش درباره مساجد خیلی دشوار بود؛ بسیاری از این مساجد تعطیل بودند و ما ناچار بودیم از افراد محلی اطلاعات مساجد را جمع آوری کنیم. حتی شهرداری های مناطق و نواحی درباره وجود برخی مساجد تعطیل اطلاعاتی نداشتند و حتی بومی ها هم بانیان برخی مساجد را نمی شناختند.

یعقوبی با اشاره به یکی از این مساجد می گوید: به عنوان مثال تکمیل اطلاعات مسجد مکتب الرضا یک ماه وقت ما را گرفت و در نهایت به مرحوم آیت الله حسن سعید تهرانی رسیدیم و از این سرنخ به سرنخ دیگر رسیدیم و دیدیم این مسجد ۱۵متری در بازارچه عودلاجان چه تاریخی دارد.

وی با تقدیر از همراهی علیرضا زمانی تهران  پژوه و تهران شناس که کلیدواژه های مناسبی را در این پروژه ارائه داده بود می گوید: جمع آوری اطلاعات برخی مساجد سخت بود و ما را دچار چالش بسیار کرد اما این کار وقتی جمع آوری شد خستگی از تن ما بیرون رفت.