کشورهای محبوب ایرانی ها برای تحصیل در اروپا

اگر چه کانادا، امریکا و حتی استرالیا در سه دهه اخیر، با استقبال گسترده دانشجویان ایرانی همراه شده است، اما سهولت اخذ روادید و نزدیکی مسافتی کشورهای اروپایی با ایران، یکی از مهم ترین دلایل استقبال ایرانیان به تحصیل در قاره سبز به شمار می رود.

صد ها هزار ایرانی تا کنون در کشورهای اروپایی تحصیل کرده و در رشته ها و دانشگاه های مختلف، فارغ التحصیل شده اند. برخی ها به کشور بازگشته اند و برخی هم، جلای وطن کرده و کار و زندگی برای خود دست و پا کرده اند. اما، مطرح ترین مقصدهای تحصیلی ایرانیان در اروپا کجاست؟ کدام کشورها و به چه دلایلی، با استقبال بیش تر متقاضیان ایرانی تحصیل در خارج از کشور مواجه شده است؟

بررسی ها نشان می دهد که کشورهایی همچون، روسیه، سوئد، نروژ، فنلاند، آلمان، فرانسه، مجارستان، ایتالیا و در سال های اخیر، لیتوانی و بلاروس، به عنوان مقصدهای مهم دانشجویان ایرانی برای ادامه تحصیل در قاره سبز تلقی می شود و هر ساله، شمار قابل توجهی از جامعه ایرانیان مشتاق تحصیل در آنسوی آب ها، این کشورها را برای ادامه تحصیل در اولویت های گزینشی خود قرار می دهند.

سوئد: قبل از 2011 و بعد از ۲۰۱۱
 

سوئد، پایتخت اسکاندیناوی و از سرزمین های سرد شمالی، محفل بسیار مهمی برای دانشجویان ایران در قاره سبز به شمار می رود. تا پیش از سال 2011 میلادی که تحصیل دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا در دانشگاههای این کشور رایگان بود، سالانه هزاران دانشجوی ایرانی در ده ها دانشگاه سوئد مشغول به تحصیل بودند.

تا پیش از سال ۲۰۱۱، دانشگاه های این کشور مملو از دانشجویان ایرانی در رشته های مختلف فنی و مهندسی بود که سوئد و زیر ساخت های آکادمیک آن را، محفل خوبی برای ارتقای ظرفیت های خود، انتخاب کردند. دانشگاه هایی چون چالمرش، دانشگاه سلطنتی استکهلم، دانشگاه اوپسالا و دانشگاه گوتنبرگ، یکی از برجسته ترین مراکز علمی سوئد بودند که با استقبال شدید ایرانیان در 3 دهه اخیر مواجه گشتند.

از سال 2011 میلادی به بعد، با لغو سیستم Tuition free برای دانشجویان خارج اتحادیه اروپا، از استقبال ایرانیان برای مراجعه به دانشگاه های این کشور برای ادامه تحصیل به شدت کاسته شد به گونه ای که این امر، در شمار روادید صادر شده توسط سفارت سوئد در تهران نیز نمود عینی پیدا کرد.

هزینه های بالای تحصیل در سوئد سبب شد تا دانشجویانی که پس از سال 2011 به این کشور برای تحصیل سفر می کنند، سالانه بیش از 10 هزار دلار شهریه دانشگاه را پرداخت کنند که برای بسیاری، رقم هنفگتی به شمار می رود.

با وجود کمرنگ شدن حضور دانشجویان ایرانی در سوئد پس از سال 2011 میلادی، همچنان برخی از ایرانیان متمول، تحصیل در این کشور گران را به دیگر کشورهای اروپایی ترجیح می دهند. البته، برخی از دانشجویان ایرانی که سوئد را برای تحصیل انتخاب می کنند، رشته های دکترا و پسا دکترای دانشگاه های این کشور را در اولویت انتخاب خود قرار می دهند. رشته هایی که معمولا با بورسیه تحصیلی ماهانه 20 هزار کرون سوئد همراه می شود.

سفیر سوئد در تهران، چند سال پیش خبر از تاسیس انجمن علمی فارغ التحصیلان ایرانی سوئد در تهران داده بود که به نظر می رسد، بتواند ده ها هزار عضو را به سمت خود جذب کند.

به هر حال، سوئد، به عنوان پایتخت فرهنگی ایرانیان در شمال اروپا، حتی با پولی شدن دانشگاه های خود نیز نمی تواند از پاتوق بودنش برای ایرانی ها صرفه نظر کند و همچنان این کشور، یک پاتوق اصلی برای ایرانیان مشتاق علم و تحقیق در رشته های گوناگون باقی مانده است.

گفتنی است، بیش از 100 هزار ایرانی در سوئد زندگی می کنند که اکثر آن ها در شهر های استکهلم و گوتنبرگ ساکن هستند.

نروژ: پاتوق پول دارها
 
نروژ، کشور متمول دیگری از سرزمین های سرد شمالی، پس از انقلاب، یکی از پاتوق های اصلی دانشجویان ایرانی علاقمند به تحصیل در رشته های نفت، گاز و پتروشیمی شد. نروژ، یکی از خاص ترین کشورهای جهان از نظر تحصیل و زندگی برای دانشجویان خارجیست.

کشور نفت خیز و ثروتمند نروژ، همه مقاطع تحصیلی خود را برای دانشجویان خارجی، مجانی ارائه کرده است و همه متقاضیان تحصیل در دانشگاه های متنوع این کشور، قادر خواهند بود تا با رعایت شرایط پذیرش (admission's requirements) برای پذیرش (admission) در دانشگاه های این کشور اقدام (apply)‌ کنند.

با وجود آن که دانشگاه های نروژ، بدون شهریه است و معمولا سیستم پذیرش سخت هم ندارد، اما هزینه زندگی در شهرهای مختلف این کشور به خصوص اسلو، بسیار گران است به گونه ای که برای اجاره اتاقی چند متری، می بایست بیش از 3 میلیون تومان در ماه بپردازید. به هر حال، پس از پولی شدن دانشگاه های سوئد، متقاضیان ایرانی تحصیل در سوئد، به نروژ که همسایه این کشور محسوب می شود، تمایل بیش تری نشان دادند. البته ناگفته پیداست که شمار دانشجویان و فارغ التحصیلان ایرانی نروژ در مقایسه با سوئد، بسیار پایین است.

نروژ، پاتوق پول دارها باقی می ماند، اما اگر خواهان تحصیل با بورسیه های خوب و زیاد در رشته های فنی و مهندسی در این کشور نفت خیز هستید، این کشور را به شما توصیه می کنیم.

فنلاند: پاتوق جدید
 

پولی شدن سیستم آموزشی در سوئد، توپولوژی دانشجویان ایرانی در قاره سبز را تغییر داد و بسیاری را به سمت مقصدهای تحصیلی ارزان تر سوق داد. فنلاند، همسایه شرقی سوئد، امروزه به دلیل سیستم آموزشی با کیفیت و رایگان برای ایرانی ها، یکی از پاتوق های قابل ملاحظه دانشجویان در شمال اروپا محسوب می شود.

بسیاری از رشته های دانشگاهی در این کشور، به خصوص در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا، به زبان انگلیسی تدریس می شود و سیستم پذیرش این کشور، سختی های زیادی را فرا روی دانشجویان ایرانی قرار نمی دهد. متقاضیان حتی با آیلتس 6 آکادمیک هم می توانند در رشته های مختلف دانشگاه های متعدد فنلاند، پذیرفته شوند.

شهر هلسینگی، پایتخت این کشور و دانشگاه های حومه آن، از پاتوق های اصلی دانشجویان ایرانی در کشور سرد سرزمین های شمالی به شمار می آید.

برای اقدام جهت تحصیل در فنلاند، هر ساله تا اواسط ژانویه مهلت دارید تا مدارک خود را به سیستم مرکزی پذیرش دانشگاه های فنلاند ارسال کنید. معمولا نتایج پذیرش، تا اواخر فروردین ماه به داوطلبان اعلام می شود.

انتظار می رود، شمار دانشجویان ایرانی مشتاق به تحصیل رایگان در اروپا، هم چنان روند صعودی به خود بگیرد و فنلاند، پاتوق جدیدی برای عاشقان به تحصیل در قاره سبز شود.

ایتالیا: پاتوق قدیمی عاشقان هنر
 
هر وقت صحبت از ایتالیا می شود، به یاد شهر رویایی ونیز و موزه بدون سقف فلورانس می افتیم. به یاد معماری محسور کننده و بنای کلوزئوم و برجی کج به نام پیزا می افتیم. ایتالیا، از قدیم الایام، پایتخت هنر ایرانیان در اروپا بوده و همچنان نیز در کنار فرانسه، یکی از مقصدهای اصلی تحصیل و سفر ایرانیان در اروپا به شمار می رود. دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در سراسر قاره سبز، بعید هست که در مدت تحصیل در این قاره، یکی از شهرهای ایتالیا را مورد بازدید قرار ندهند.

برای دانشجویان و فارغ التحصیلان ایرانی رشته های هنر و معماری و طراحی و امثالهم، ایتالیا و تحصیل در دانشگاه های آن، یک آرزوی دست یافتنی هست که هم در قبل و هم بعد از انقلاب، ادامه دار بوده است. مدرسه ایتالیایی های تهران نیز همچنان شلوغ و مشغول تحصیل زبان ایتالیایی به علاقمندان ایرانی مشتاق به تحصیل در دانشگاه های این کشور به شمار می رود. ایتالیا، هم چنان از پاتوق های مهم ایرانیان در اروپا محسوب می شود و روابط سیاسی و فرهنگی خوب دو کشور نیز، در ترغیب دانشجویان و محققان ایرانی برای تحصیل در مهد هنر و معماری قاره سبز، تاثیرگذار بوده است.

به هر حال، اگر ایتالیا را برای ادامه تحصیل درنظر دارید، باید به این موضوع توجه کنید که زبان ایتالیایی و فراگیری آٖن، فقط در ایتالیا و بعضا سوئیس کاربرد دارد و برای تحصیل در رشته های پزشکی و مهندسی، کشورهای بهتری را می توان در نظر داشت.

فرانسه و آلمان: پاتوق های دائمی
 
برای خیلی از ایرانی ها، فارغ از دانشجو، صنعتگر یا گردشگر بودن، اروپا در فرانسه و آلمان خلاصه شده است. علت این امر را باید در ریشه های تاریخی روابط ایران با این دو کشور متمول شمال اروپا جست و جو کرد. دو کشور صنعتی و تاثیرگذار اروپا و جهان، همواره روابط پر فراز و نشیبی با ایران داشته اند و همین امر، جذابیت های تحصیلی و تعاملاتی تجاری با آن ها را برای ایرانیان افزایش داده است.

دانشگاه های معتبر آلمان و فرانسه بیش از نیم قرن است که با استقبال گسترده دانشجویان ایرانی مشتاق به تحصیل در اروپا همراه شده و این وضعیت همچنان ادامه دارد.

یکی از مهم ترین دلیل پاتوق شدن آلمان و فرانسه برای دانشجویان ایرانی در اروپا، زبان این دو کشور و هزینه های پایین تحصیل و زندگی در آنجاست که شرایط را برای دانشجویان، آسان و قابل تحمل می کند. البته، نباید از کیفیت عالی تحصیل و تحقیق در این دو کشور صنعتی قاره سبز نیز غافل شد.

بسیاری از مهندسان برجسته حال حاضر ایران، از فارغ التحصیلان دانشگاه های ممتاز این دو کشور به شمار می روند. به هر حال، فرانسه و آلمان، به واسطه ظرفیت های علمی و اقتصادی و مطرح بودن زبان ملی خود، همچنان دائمی بودن خود را به عنوان پاتوق دانشجویان ایرانی در اروپا حفظ خواهند کرد.

وقتی سر هر کوی و برزنی در کشورمان، آموزشگاه های آموزش زبان فرانسوی و آلمانی برپاست، به نظر می رسد، شوق و علاقه ایرانیان برای تحصیل و تحقیق در این دو کشور، بدون تغییر تا سالیان دور، باقی بماند. اگر چه فی نفسه، یادگیری زبان های زنده دنیا برای ایرانیان کار نامطلوبی نیست، اما توجه به فرهنگ و زبان کهن ایرانیان نیز باید در دستور کار مردم و دولت مردان قرار بگیرد تا شاهد آموزشگاه های آموزش زبان پارسی در برلین و پاریس و فرانکفورت باشیم.

انگلستان: پاتوق خاص
 
انگلستان از روزگارهای قدیم، پاتوق خاصی برای دانشجویان ایرانی علاقمند به تحصیل در اروپا بود. مکانی خاص برای آدم های خاص. برترین دانشگاه های جهان در این کشور قرار دارد و مامن و محفل زبان انگلیسی و سیاست در جهان است. دانشجویان ایرانی که هم اکنون به قصد تحصیل جلای وطن کرده و انگلیس را برای ادامه تحصیل انتخاب می کنند، در صورتی که بدون بورس داخلی و بین المللی به این کشور سفر کنند، هزینه های تحصیل بالایی را باید پرداخت نمایند.

هزینه هایی که شاید بر عهده درصدی کمی از جامعه امروز کشور برآید. با همه اوصاف، ایرانیان زیادی از دانشگاه های انگلستان فارغ التحصیل شده اند و هزاران دانشجوی ایرانی دیگر نیز هم اکنون در این کشور مشغول به تحصیل و تحقیق هستند.

انگلستان را باید پاتوق دانشجویانی با فرهنگ و نگاه خاص دانست که وضعیت آنان با پاتوق های دیگر ایرانیان در اروپا متفاوت هست.

اسپانیا، پرتغال و بلوک شرق: پاتوق های نوظهور

عشق خارج ها، برای رفتن از کشور و تحصیل در آنسوی آب ها، از هر ترفندی استفاده می کنند. مخصوصا عاشقان اروپا، برایشان بین فرانسه و آلمان و دانمارک با اسپانیا و لیتوانی، تفاوت چندانی نیست. به هر حال، کشورهای جنوبی اروپا مانند اسپانیا و پرتغال که زبان خاص خود را دارند و از هوای بهتری به نسبت مناطق شمالی قاره سبز برخوردار هستند، مدت مدیدی است که پاتوق اقلیت دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در این قاره شدند.

بسیاری از دانشگاه های این دو کشور، به زبان انگلیسی تدریس می کنند اما زبان غالب، اسپانیولی و پرتغالی به شمار می رود. سهولت در دریافت پذیرش و روادید، یکی از دلایل عمده استقبال ایرانی ها به تحصیل در این کشورها است که در مقایسه با هزینه های زندگی در شمال اروپا نیز، وضعیت قابل تحمل تری را فرا روی سبد اقتصادی دانشجویان ایرانی قرار می دهند.

کشورهای بلوک شرق اروپا مانند لهستان، جمهوی چگ، لیتوانی، اسلواکی و بلاروس نیز، از پاتوق های نوظهور برای ایرانیان مشتاق به تحصیل در این قاره به شمار می رود. پاتوق هایی که بیش تر، با استقبال علاقمندان به تحصیل در رشته های پزشکی و به خصوص دندان پزشکی مواجه شده است و به نظر می رسد به نسبت هزینه های پایین تحصیل و در اختیار داشتن معیارهای حداقلی برای این دسته از متقاضیان، همچنان پاتوق نوظهوری برای ایرانیان مشتاق به تحصیل و زندگی در قاره سبز باشند.

باید اضافه کنیم که کشورهایی همچون روسیه، ترکیه، اتریش و حتی مجارستان، اگر چه با استقبال دانشجویان ایرانی همواره همراه بوده است، اما هیچ گاه نتوانسته اند تا پاتوقی برای شمار زیادی از دانشجویان ایرانی در قاره سبز باشند. برای رشته های هوا فضا و پزشکی، همچنان کشورهای فوق الاشاره، با استقبال دانشجویان ایرانی همراه است. استقبالی که به نظر نمی رسد شرایط اقتصادی و زندگی در کشورهایی که زبان مطرحی در دنیای علم ندارند، تاثیری در رویکرد ایرانیان به این کشورها داشته باشد.