تخمه آفتابگردان بده، دخترشان را بگیر!

پخش پیام‌های بازرگانی بخش مهمی از درآمدهای صداوسیما را تأمین می‌کند. آگهی‌هایی که بر اساس اصول روانشناسی تولید می‌شوند و سعی می‌کنند توجه بیننده را به خود جلب کنند. آیا مدیران سازمان به آنچه در لایه زیرین این پیام‌های بازرگانی وجود دارد توجه می‌کنند؟ مثلاً ارزش زن در تبلیغات صداوسیما در چه حد است؟ یکی از نمونه‌های بی‌توجهی به این جایگاه را در تبلیغ یک ماده خوراکی می‌بینیم. تبلیغی فانتزی اما با مفهومی ضد اجتماعی و زیر سؤال بردن جایگاه دختران و زنان در جامعه، در این تبلیغ شاهد آن هستیم که پدر دختر بعد از متوجه شدن اینکه داماد تخمه آفتابگردان را با برندی خاص برای وی آورده با ازدواج دخترش موافقت می‌کند و بر سر سفره عقد هم بسته‌های تخمه گذاشته می‌شود. آگهی موزیکالی که در ظاهر نیز همه چیز در آن ختم به خیر و ازدواج می‌شود اما در لایه زیرین آن جایگاه زن و انتخاب همسر به سخره گرفته و در حد معامله با تخمه آفتابگردان تنزل داده شده است!

چندی پیش بود که در تبلیغ اسپانسر برنامه خندوانه نیز شاهد این بودیم که ازدواج دختران و بالا رفتن سن ازدواج در دختران به مسخره گرفته شد و راه‌حل آن خرید از یک برند خاص معرفی شد. اگرچه رامبد جوان بعد از انتقادهایی که به آن تبلیغ وارد شد، در اینستاگرامش از مردم عذرخواهی کرد، اما هنوز شاهد این هستیم که آن تبلیغ تخمه آفتابگردان در حال پخش از تلویزیون است.

تبلیغ کالای ایرانی در حد شعار!
یکی دیگر از مواردی که این روزها در تبلیغات صداوسیما بیشتر به چشم می‌آید، افزایش حجم آگهی‌های بازرگانی خارجی است. تبلیغ کالای خارجی در شبکه‌های مختلف صداوسیما ممنوع نیست اما دارای شرایط خاصی است، مثلاً حداقل در بحث تعرفه‌های آگهی، کالای خارجی، با تعرفه بالاتری تبلیغ می‌شود. از سوی دیگر مدیران ارشد سازمان صداوسیما بارها از حمایت کامل این سازمان از کالای ایرانی سخن گفته‌اند.
عبدالعلی علی‌عسکری، رئیس سازمان به عنوان رأس هرم مدیریت رسانه ملی در چندین اظهار نظر و مصاحبه، بر حمایت از کالای ایرانی از سوی صداوسیما تأکید کرده است. برای نمونه علی‌عسکری می‌گوید: «سازمان صدا و سیما حامی و منعکس‌کننده تلاش صنعتگران و تولیدکنندگان در عرصه اقتصاد مقاومتی، صنعت و اقتصاد است».
رئیس سازمان صداوسیما در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز «بر حمایت از کالای ساخت ایران و صنایع داخلی» تأکید می‌کند. یا در مصاحبه‌ای تأکید می‌کند باید به مردم بگوییم که کالای ایرانی با کیفیت بخرند تا چرخ صنعت مملکت بچرخد و در این راه، مسئولان و بانک‌ها باید حامی این صنایع کوچک و متوسط باشند و ادامه می‌دهد: رسانه ملی بدون هیچ چشمداشتی و در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی از صنایع کوچک و متوسط حمایت خواهد کرد.
همه این توصیف‌های خوب از حمایت از تولید ملی و وعده‌هایی همچون پخش رایگان تبلیغ کالای ایرانی در تلویزیون، اذهان را به این سمت معطوف می‌کند که قرار است بخش‌های آگهی و پیام‌های بازرگانی تلویزیون نمود کاملی از توجه رسانه ملی به تولید ملی باشد اما در عمل شاهد چیز دیگری هستیم.
مدتی است چند برند خارجی از مواد خوراکی گرفته تا محصولات لوازم خانگی، حضورشان را در تبلیغات تلویزیونی پررنگ کرده‌اند. قطعاً این حضور با پرداخت حقوق قانونی و رعایت تعرفه‌های تبلیغاتی بوده، اما چرا صداوسیمایی که می‌گوید برای تبلیغ کالای ایرانی طمع مالی ندارد و بدون چشمداشت کالای ایرانی را تبلیغ می‌کند، بهترین زمان‌های پخش آگهی را در اختیار محصولات خارجی قرار می‌دهد؟ این کار آیا با نفس حمایت از تولید ملی در تناقض نیست؟