چرا با این همه رنگ و لعاب، روز به روز بر تعداد دختران مجرد می افزاید؟
حضور پررنگ دختران در مراکز خرید و پاساژها عملاً خرید را به یک کلیشه زنانه تبدیل کرده است که میتوان پاسخهای جامعهشناختی برای آن داشت. طی یک پژوهش مشخص شد 90 درصد از زنان در پاساژها بیشتر احساس امنیت دارند و 64 درصد از زنانی که در پاساژها حضور پیدا میکنند، 18 تا 33 ساله هستند. این در حالی است که تعداد کمی از زنان در پارکها احساس امنیت دارند.
حضور پررنگ دختران در مراکز خرید و پاساژها عملاً خرید را به یک کلیشه زنانه تبدیل کرده است که میتوان پاسخهای جامعهشناختی برای آن داشت. طی یک پژوهش مشخص شد 90 درصد از زنان در پاساژها بیشتر احساس امنیت دارند و 64 درصد از زنانی که در پاساژها حضور پیدا میکنند، 18 تا 33 ساله هستند. این در حالی است که تعداد کمی از زنان در پارکها احساس امنیت دارند.
با توجه به رسالت خود جهت اطلاعرسانی جامع اقدامات و فعالیتهای صورتگرفته در حوزه زنان، مبادرت به پوشش همایشها، جلسات، نشستها و هماندیشیهای گوناگون که توسط طیفهای فکری و سیاسی مختلف برگزار میشود، میکند. بدیهی است این اقدام صرفاً جهت اطلاعرسانی به علاقهمندان حوزه زنان صورت گرفته و لزوماً بیانگر دیدگاههای مهرخانه نیست.
عضو موسسه فرراندیش گفت: شواهد نشان میدهد با مفهوم جدیدی از دخترانگی مواجه هستیم. مسؤولان باید به این مفهوم جدید توجه داشته باشند زیرا اگر برنامهریزی انسانمحور متناسب با این تحولات صورت نگیرد، عملاً فشار اجتماعی آنها را درگیر خواهد کرد.
نشست تخصصی روز ملی دختران عصر روز گذشته به همت کارگروه دختران معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، در محل کتابخانه ملی برگزار شد. در این نشست چند پنل تخصصی نیز به اجرا درآمد.
اولین پنل تخصصی این نشست، پنل "دخترانگی در جامعه کنونی ایران" بود که توسط رحیمه سعیدی، کارشناس ارشد روانشناسی و عضو هیأت مدیره مؤسسه فرراندیش، نسیم شریعتپناهی، دانشجوی دکترای مطالعات زنان و عضو مؤسسه فرراندیش و آقای لاجوردی، کارشناس ارشد برنامهریزی اجتماعی و عضو این مؤسسه برگزار شد.
سعیدی در ابتدای سخنان خود گفت: مؤسسه فرراندیش پارسی از سال 92 فعالیت خود را در حوزه زنان و دختران آغاز کرد. تحقیقات مؤسسه نشان داد اگر بخواهیم در زمینه زنان اثرگذار باشیم باید روی نگرشها و رفتارهای پسران نیز کار کنیم و به همین دلیل سعی کردیم روی هر دو جنس اثرگذار باشیم.
طرح "لبخند من، لبخند شهر"
سه نیاز اصلی دختران
سعیدی خاطرنشان کرد: طبق پژوهش معاونت زنان، دختران 3 اولویت رفع تبعیض، اشتغال و مطالبات حقوقی را دارند. پژوهشی دیگر که در شهر تهران انجام گرفت به این نتیجه رسید که 3 نیاز مورد محبت واقع شدن، موفقیت و محبت کردن، نیازهای اصلی دختران است. دو مورد از این نیازها، یعنی محبت کردن و مورد محبت واقع شدن ثابت شده که از طرف جامعه و خانواده نادیده گرفته میشود.
"کمپین حال من خوبه" ویژه دختران
او با اشاره به "کمپین حال من خوبه" ویژه دختران گفت: در این کمپین دختران مینویسند که چرا حالشان خوب است. البته، مردان هم مینویسند. هدف ما فرهنگسازی است و فرهنگ، تکجنسیتی نیست اما در عین حال نمیتوانیم تبعیضها را نادیده بگیریم.
در ادامه این پنل، لاجوردی طی سخنانی با موضوع دخترانگی در ایران مدرن بیان داشت: چالشهایی در باب چیستی و چرایی روز دختر و تمایز آن با روز زن وجود دارد. از نظر من مفهوم دخترانگی دارای سه بعد زیستی- مذهبی، اجتماعی و شناختی است که من در مورد بعد اجتماعی آن صحبت میکنم.
مفهوم دخترانگی
او در خصوص مفهوم دخترانگی گفت: دخترانگی تجربه جنس مؤنث و دورهای است که یک دختر نه نقشهای کودکی نه نقشهای مادرانگی را دارد و اینجاست که اهمیت برخی مسایل افزایش مییابد. تأخیر در سن ازدواج از این منظر مهم است که گستردگی سن دخترانگی را به همراه دارد. نگرش جامعه به دختران این است که آنها یا قشری هستند که در معرض آسیب قرار دارند یا اینکه خودشان آسیبزا هستند که طرحهایی مانند گشتهای امنیت اخلاقی برآمده از این نگرش است.
حضور پر رنگ دختران در پاساژها، خرید را به یک کلیشه زنانه تبدیل کرده است
آمار مصرف موادمخدر در بین دانشجویان دختر بیش از دانشجویان پسر است
تغییر نگرش مردان نسبت به اشتغال زنان
او اظهار داشت: در دهه 40 تنها حدود 25 درصد از دختران تحصیلکرده بودند؛ در حالیکه این آمار اکنون 75 درصد است و 60 درصد از دختران تحصیلات عالیه دارند و این به این معناست که میتوانند موقعیتهای جدیدی داشته باشند. در سال 53 یک پیمایش ملی در ایران انجام گرفت و از مردان پرسیدند که به نظر شما زنان چقدر حق دارند بیرون از خانه کار کنند؟ 74 درصد از مردان با این این مسأله مخالف بودند.
با مفهوم جدیدی از دخترانگی مواجه هستیم
عضو موسسه فرراندیش بیان داشت: امروزه دخترانگی لزوماً به مفهوم عفت به یک معنا نیست و شواهد نشان میدهد با مفهوم جدیدی مواجه هستیم. مسؤولان باید به این مفهوم جدید توجه داشته باشند زیرا اگر برنامهریزی انسانمحور متناسب با این تحولات صورت نگیرد، عملاً فشار اجتماعی آنها را درگیر خواهد کرد.
اولین نیاز دختران نیاز به امنیت هستیشناختی است
در پایان این پنل، شریعتپناهی طی سخنانی گفت: به موازات تغییر مفهوم دخترانگی نیازهای دختران هم تغییر کرده است و اگر این نیازها مورد توجه قرار نگیرد، زمینهساز آسیبهای اجتماعی میشود. اولین نیاز دختران، نیاز به امنیت هستیشناختی است یعنی من بهعنوان یک دختر بتوانم طبق شرایط کنونی، آیندهام را پیشبینی کنم. با توجه به اینکه ما در کشوری در حال توسعه زندگی میکنیم، بین دختران و پسران در این نیاز تفاوتی وجود ندارد و بسیاری از آنها واقعاً تصوری از آینده خود ندارند.
نیاز دختران به عدالت جنسیتی در حوزههای مختلف
او افزود: دومین نیاز دختران برابری و عدالت جنسیتی است. در بحث عدالت جنسیتی، دسترسی به فرصتهای آموزشی باید برابر باشد. این در حالی است که در برخی از رشتههای تحصیلی، سهمیهبندی جنسیتی اعمال میشود اما باید بپذیریم که سهمیهبندی جنسیتی مانع عدالت جنسیتی در حوزه آموزش میشود. نیاز دیگر دختران در حوزه عدالت جنسیتی، نیاز به فرصتهای برابر اشتغال است.
نیاز دختران به کفایت اجتماعی
شریعتپناهی با اشاره به نیاز دختران به کفایت اجتماعی بیان داشت: دختران نیاز دارند بهعنوان کسانی که میتوانند کار خود را انجام دهند، پذیرفته شوند. اما دختری که 4 سال در یک کلانشهر تحصیل کرده وقتی به شهر کوچک خود برمیگردد، با محدودیتهای شدیدتری مواجه میشود و برای رفتن به سر خیابان هم باید اجازه بگیرد؛ در حالیکه این دختر در طی زندگی دانشجویی همه کارهای خودش را انجام میداده است. این مسأله مانع از احساس کفایت اجتماعی او میشود.
او در پایان گفت: اگر به نیازهای اجتماعی دختران توجه نکنیم با آسیب مواجه میشویم. همچنان که هماکنون آسیبهایی مانند خشونت علیه خود (خونبازی)، خشونت علیه دیگران، اعتیاد مانند اعتیاد به دود اگزوز ماشین و خودنماییهای اغراقشده در میان دختران وجود دارد.
به گزارش مهرخانه، پنل دیگر نشست روز ملی دختران با عنوان "ازدواج و بررسی راهکارهای تصمیمگیری درست" و با حضور دکتر ناصر صبحیقراملکی، مدیرکل دفتر برنامهریزی ازدواج و تعالی خانواده وزارت ورزش و جوانان؛ نادره طلوعتکمیلی، عضو سازمان نظام روانشناسی و مشاور و صبا عربزاده، پژوهشگر و کارشناس ارشد رشته مردمشناسی برگزار شد.
تصمیم به ازدواج مهمترین تصمیم زندگی انسان است
مدیرکل دفتر برنامهریزی ازدواج و تعالی خانواده خاطرنشان کرد: کسی که میخواهد ازدواج کند باید بداند هدف از ازدواج چیست؟ ازدواج چه ملاکها و مراحلی دارد؟ تا چه حد باید اطلاعات بدهیم و اطلاعات بگیریم؟ چالشهای پیش روی زندگی مشترک چیست؟ آیا مهارت مواجهه با این چالشها را داریم؟ بدون در نظر گرفتن این موارد، ازدواج موفق شکل نخواهد گرفت.
اهمیت توجه به هدف ازدواج
توجه به استقلال عاطفی و سطح تحصیلات
جذابیت فیزیکی عامل پایداری زندگی نیست
شباهتها و تضادها نیز باید در نظر گرفته شود
اهمیت مهارت حل تعارض و مهارت ارتباط مؤثر
در ادامه، عربزاده در خصوص به پژوهش خود با عنوان "بررسی زمینههای فرهنگی، اجتماعی مؤثر بر ازدواج دختران 28 تا 35 ساله ساکن شهر تهران" بیان داشت: در این پژوهش کیفی، با 25 نفر از دختران 28 ساله تا 35 ساله مصاحبه عمقی انجام دادم تا بدانم علل تجرد این دختران چیست و با چه فشارهایی مواجه هستند.
بازاندیشی دختران از دوره قاجار تاکنون
او خاطرنشان کرد: در این پژوهش ازدواج را در ادوار مختلف تاریخی شامل قاجار، پهلوی و معاصر مورد بررسی قرار دادم. در دوره قاجار دختران اجازه انتخاب همسر خود را نداشتند و حتی بسیاری از اوقات قبل از ازدواج، همسر خود را نمیدیدند و خانوادهها و سنتها برایشان تصمیم میگرفتند. از آن دوره، درهای ارتباطی به اروپا باز شد و در نتیجه تغییرات ناشی از این موضوع، بازاندیشی دختران آغاز شد تا به دوره ما رسید.
دخترانی که دچار دوگانگی و تضاد ارزشی میشوند
این پژوهشگر افزود: بسیاری از این دختران بدون اطلاع خانواده خود دوستپسر داشتند. درواقع، آنها پای در سنت دارند چون نمیخواهند خانواده از این موضوع مطلع شود اما در عین حال به دلیل گشودهشدن راههای ارتباطی و دیدن نوع دیگری از زندگی در سایر کشورها، میخواهند شناخت قبل از ازدواج نیز داشته باشند و به همین دلیل دچار دوگانگی و تضاد ارزشی میشوند. گافمن میگوید زندگی صحنه نمایش است که انسانها جلوی صحنه کسی هستند که جامعه میخواهد و پشت صحنه خودشان هستند.
تراژیکبودن ازدواج در ایران
عربزاده در پایان گفت: این دختران دچار تضاد ارزشی هستند آنها هم پای در سنت دارند هم میخواهند زندگی متناسب با فرهنگ غرب را تجربه کنند. راهی که این دختران برگزیده بودند، مهاجرت از ایران بود تا بتوانند با ارزشهای خود زندگی کنند.
مهمترین ملاکهای انتخاب همسر داشتن سلامت روان و تناسب شخصیتی است
او با اشاره به عوامل مؤثر در ازدواج موفق بیان داشت: مواردی مانند آگاهی از اهداف و کارکردهای ازدواج، ملاکهای انتخاب همسر بهخصوص ملاک سن (باید توجه داشت که سن فقط در سن تقویمی خلاصه نمیشود بلکه سن اصلی سن زیستشناختی انسان است)، آگاهی از تفاوتهای دختران و پسران و آگاهی از آسیبشناسیهای مربوط به ازدواج باید مورد توجه باشند. اگر کسی در این موارد حداقلها را داشته باشد، میتوان امید داشت که این زندگی حتی اگر در آینده به چالش بخورد، احتمال سازش آن بالا خواهد بود.
ارسال نظر