دلایل نارسایی کبد را بشناسیم

صرف نظر از این که طی چند سال یا چند هفته شکل گرفته باشد، نارسایی کبد یکی از خطرناک‌ترین مشکلات سلامت است که در صورت عدم درمان می تواند به مرگ بیمار منجر شود. دو نوع نارسایی کبد وجود دارند: نارسایی حاد کبد که می تواند طی یک بازه زمانی کوتاه شکل بگیرد و نارسایی مزمن کبد که می تواند چند سال ادامه داشته باشد.

اگرچه بیماران مبتلا به نارسایی های کبد حاد و مزمن اغلب نشانه های مشابهی را تجربه می کنند، دلایل این دو بیماری - افزون بر درمان های آنها - می توانند منحصر به فرد باشند. اما به دلیل این که نتیجه نهایی هر دو، یعنی مرگ، می تواند مشابه باشد، آگاهی از دلایل انواع مختلف نارسایی کبد برای همه مهم است.

استامینوفن بیش از حد

افراد بسیاری در صورت بروز نخستین نشانه از درد جزئی یا متوسط، مانند سردرد یا کمر درد، از استامینوفن برای تسکین درد استفاده می کنند. در بیشتر موارد مشکلی در این زمینه وجود ندارد، اگر از دستورالعمل مصرف این داروی بی نیاز از تجویز پزشک پیروی کنید.

اما مصرف بیش از اندازه استامینوفن می تواند به مشکلی بزرگ تبدیل شود. این کار می تواند اثر چشمگیری روی کبد و عملکرد آن داشته باشد. مصرف بیش از اندازه استامینوفن در بلند مدت می تواند آسیب کافی که موجب نارسایی حاد کبد می شود را ایجاد کند. در برخی موارد، این مصرف بیش از اندازه استامینوفن می تواند شرایطی را ایجاد کند که حتی به پیوند کبد نیاز باشد.

مصرف بیش از حد داروهای تجویزی

مصرف بیش از حد برخی داروهای تجویزی می تواند آسیب جدی به کبد وارد کند و حتی به نارسایی حاد کبد منجر شود. برخی از این داروهای تجویزی بسیار رایج هستند و از آن جمله می توان به آنتی بیوتیک ها اشاره کرد، که برای درمان طیف گسترده ای از بیماری ها استفاده می شوند و برای افراد در هر سنی تجویز می شوند.

از دیگر داروهای تجویزی که مصرف بیش از اندازه آنها می تواند کبد را در معرض تهدید قرار دهد می توان به داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن و داروهایی که برای سرکوب تشنج طراحی شده اند، اشاره کرد.

مکمل های گیاهی

افراد بسیاری برای درمان بیماری های خود استفاده از مکمل های گیاهی و روش های درمانی طبیعی‌تر را ترجیح می دهند. این درست است که بسیاری از مکمل های گیاهی امن هستند و در برخی موارد عوارض جانبی کمتری در مقایسه با داروهای تجویزی دارند.

اما مکمل های گیاهی نیز می توانند زمینه ساز مشکلات سلامت جدی شوند، به ویژه اگر بیش از اندازه مصرف شوند. به عنوان مثال، مصرف بیش از اندازه پنی‌رویال، افدرا، کاوا، یا اسکال‌کپ می تواند به نارسایی حاد کبد منجر شود.

هپاتیت و سایر ویروس ها

انواع مختلفی از هپاتیت وجود دارند. این ویروس ها می توانند اثر چشمگیر و منفی روی سلامت انسان داشته باشند. موردی مشترک درباره هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت E این است که در صورت عدم درمان به نارسایی حاد کبد منجر می شوند.

ویروس های دیگری نیز وجود دارند که می توانند موجب آسیب شدید به کبد شوند، که از آن جمله می توان به ویروس اپشتین بار، ویروس سیتومگالو و ویروس هرپس سیمپلکس اشاره کرد. اگر هر یک از این ویروس ها در شما تشخیص داده شده است باید بر اساس دستور پزشک روند درمان را دنبال کنید تا از بروز آسیب فاجعه بار کبدی پیشگیری شود.

بیماری

برخی از بیماری ها با هدف قرار دادن بخش هایی از بدن در و اطراف کبد می توانند به آسیب مزمن کبدی یا حتی حاد منجر شوند. به عنوان مثال، بیماری های خودایمنی که به سلول های کبدی حمله می کنند و التهاب جدی را موجب می شوند می توانند به شکل گیری نارسایی حاد کبد کمک کنند.

دو بیماری دیگر که مشکلاتی را برای کبد ایجاد می کنند شامل سندرم باد-کیاری و بیماری ویلسون می شوند. سندرم باد-کیاری یک بیماری عروقی است که جریان خون به سمت کبد را تحت تاثیر قرار داده و می تواند به انسداد سیاهرگی جدی منجر شود، در شرایطی که بیماری ویلسون یک بیماری متابولیکی نادر است که در صورت عدم درمان می تواند موجب نارسایی حاد کبد شود.

مشکلات ژنتیکی

همانند بسیاری دیگر از بیماری ها، ژنتیک نقش چشمگیری در احتمال ابتلا به مشکلاتی که می توانند بر کبد تاثیرگذار باشند، ایفا می کند. در حقیقت، این امکان وجود دارد که یک ژن معیوب به ارث رسیده از والدین به شکل گیری نارسایی حاد کبد یا مزمن منجر شود.

بیماری های کبدی با ژنتیک پیوند خورده اند و نارسایی کبدی بالقوه شامل هموکروماتوسیس، بیماری ویلسون، هایپرواکسالوریا و اگزالوز می شوند. همچنین، ژنتیک مسئول ابتلا به سرطان هایی است که کبد را تحت تاثیر قرار می دهند، مانند سرطان مجرای صفراوی و البته سرطان کبد.

مصرف الکل

مصرف الکل می تواند فرد را در معرض طیف گسترده ای از مشکلات سلامت، از چاقی تا آسیب های جدی به اندام ها، از جمله مغز، معده و روده ها قرار دهد.

با این وجود، اندامی که به طور قابل توجه تحت تاثیر مصرف الکل قرار می گیرد، کبد است. کبد وظیفه پردازش الکل را بر عهده دارد و با گذشت زمان این وظیفه می تواند به آن آسیب وارد کند. مصرف الکل می تواند به نارسایی کبدی منجر شود و حتی بیمار نیازمند عمل پیوند کبد باشد.

مواد مخدر

بسیاری از مواد مخدر غیر قانونی هستند زیرا می توانند موجب شکل گیری رفتارهای عجیب و خطرناک در افراد شوند. همچنین، بسیاری از این داروها می توانند برای بدن انسان به طور باورنکردنی مضر باشند و در صورت مصرف بیش از اندازه به نارسایی کبدی منجر شوند.

از جمله مواد مخدری که می توانند مشکلات جدی برای کبد ایجاد کنند می توان به هروئین، مسکن های مبتنی بر مواد شبه افیونی، کوکائین، اکستازی، و مت‌آمفتامین اشاره کرد. پرهیز از این مواد مخدر به هر قیمتی بهترین گزینه است.