رشد گروه‌های تروریستی ناشی از بیابان‌زایی

محمد درویش کارشناس آبخیزداری و مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان محیط‌زیست به مناسبت روز مقابله با بیابان‌زایی گفت: ایرانیان بیشتر از ملل دیگر درگیر عواقب بیابان‌زایی هستند.

وی بابیان اینکه ایران جزء 5 کشور اولی است که حدود 23 سال پیش به پیمان مقابله با بیابان‌زایی پیوسته است، اظهار داشت: 23 سال پیش هنوز مشکلاتی که در غرب کشور بر اثر خشک‌سالی و مسائلی که بر سر  میان‌رودان رخ داده خبری نبود و درک و باور نمی‌شد. به خاطر همین ما و کشورهای منطقه به ساخت سازه‌های مهار آبی روی آوردیم که از عوامل تشدیدکننده بیابان‌زایی هستند.

درویش با اشاره به اینکه عراق، سوریه، ‌ترکیه و ایران برای 150 میلیارد مترمکعب آبی که وارد میان‌رودان، شط‌العرب‌، هورالعظیم و اروندرود می‌شده است سد ساخته‌اند، افزود: این سدسازی‌ها بحران بزرگی ایجاد کردند که از عوارض این بحران بزرگ می‌توان به نابودی اراضی کشاورزی، بیکاری، فقر شدید و افزایش ناامنی اشاره کرد.

وی ادامه داد: درواقع این افزایش ناامنی‌ امروز با شنیدن صدای انفجار تا لندن و حتی نیویورک پیش رفته است که نشان‌دهنده اهمیت بیابان‌زایی است.

این کارشناس آبخیزداری با تأکید بر اینکه بیابان‌زایی منجر به نابودی زندگی می‌شود، تصریح کرد: عوارض بیابان‌زایی باعث می‌شود که افراد ساکن در  مناطق مختلفی از خاورمیانه خشونت‌طلب شوند.

وی افزود: ظهور جریان‌های تروریستی داعش، پژاک، القاعده و طالبان همه ناشی از فقر زمین و نابودی آن چیزی است که برای ادامه زندگی باکیفیت نیاز بوده و حال با تخریب سرزمین، برخی از گروههای آسیب دیده تبدیل به جریان‌های خشونت‌طلب در منطقه شده‌اند.

درویش یادآور شد: ایرانیان در طول 80 سال گذشته، حدود 4 میلیون هکتار از اراضی بیابانی را با استفاده از گونه‌های سازگار با منطقه، جنگل‌کاری کرده‌اند که این رقم نسبت به جنگل‌کاری در کشورهای منطقه بی‌سابقه است.

این کارشناس آبخیزداری حساسیت ایرانیان نسبت به بیابان‌زایی را در مقایسه با کشورهای منطقه بیشتر دانست و ابراز داشت: حتی تعداد فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط با بیابان در ایران بسیار قابل‌توجه است و ما با تعداد متخصصین در منطقه حرف اول را می‌زنیم.

وی بابیان اینکه عملکرد ایرانیان برای مقابله با بیابان‌زایی باوجوداین سابقه رضایت‌بخش نیست، تصریح کرد: اگر روند فعالیت‌ها مناسب بود، باید در حدود این 23 سال بیابان‌زایی را کاهش می‌دادیم، درحالی‌که روند بیابان‌زایی در حال افزایش است،‌ تالاب‌های  ما همچنان در حال خشک شدن هستند، بسیاری از رویشگاه‌ها در شمال و غرب کشور خشک شده و جازموریان و بختگان از دست رفته و حتی تالاب انزلی هم وارد فهرست مونترو شده است.

درویش ادامه داد: درواقع قدرت حاصلخیزی خاک یعنی آن چیزی که نماد بارآوری خاک است، کاهش یافته و در مقابل شوری آن افزایش یافته است.

این کارشناس آبخیزداری بابیان اینکه میزان نشست زمین در ایران تا 140 برابر متوسط جهانی است که منجربه ایجاد شرایط بحرانی در برخی مناطق شده است، گفت: ما رکورددار نشست زمین در کره زمین هستیم.

وی افزود: این بحران نشان‌دهنده این است که به‌رغم کارهای مثبتی که در طی این سال‌ها انجام داده‌ایم، اما فشارهای وارد بر سرزمین ایران بسیار زیاد بوده است.

وی عدم توجه به واقعیت‌های اکولوژیکی کشور را در چیدمان توسعه دلیل افزایش روند بیابان‌زایی دانست و تصریح کرد: ما به سمت نوعی از توسعه پیش رفته‌ایم که با حقایق اکولوژیکی ایران هارمونی ندارد. درواقع ما نباید به منابع آب‌وخاک خود وابستگی معیشتی پیدا می‌کردیم؛ چراکه منابع آب و خاک ما محدود است.

درویش در ادامه اظهار داشت: توسعه کسب‌وکار سبز و کاهش وابستگی معیشتی به منابع آبی و خاکی راه‌حل خروج از بحران بیابان‌زایی در ایران است.

این کارشناس آبخیزداری تأکید کرد: باید به سمت ایجاد زیرساخت‌های لازم برای پول درآوردن از محل زیبایی‌های طبیعت، جذابیت‌های تاریخی و فرهنگی کشور خود پیش برویم. علاوه‌بر این استفاده از انرژی‌های خورشیدی و بادی هم از مزیت‌های نسبی کشور ماست.

به گفته درویش متوسط دریافت انرژی خورشیدی از هر مترمکعب خاک 4 هزار و 500 وات در نظر گرفته شده است، درصورتی‌که در برخی از مناطق کشور ما این رقم تا 8 هزار وات هم می‌رسد.

وی خاطرنشان کرد: گفته می‌شود هر منطقه‌ای که 3 هزار و 500 وات توانایی تولید انرژی خورشیدی داشته باشد، برای سرمایه‌گذاری خورشیدی مقرون‌به‌صرفه است و با میانگین موجود در ایران می‌توانیم بگوییم پول درآوردن از انرژی خورشیدی برای ما به‌راحتی ممکن است.

کارشناس آبخیزداری در پایان تأکید کرد: گسترش سدسازی‌ها، نیروگاه‌های حرارتی و برقابی کشور را با مشکلات جدی روبرو کرده است.