«جاده ابریشم» گمشده در خراسان رضوی پیدا شد

پاییز سال پیش بود که « علیرضا سعادت» با دوچرخه اش به جاده زد. می خواست جاده ی قدیم ابریشم را که تقریبا محو شده است، پیدا کند. نقشه ای در دست نداشت؛ اما مطالعه و تحقیق زیادی انجام داده بود و در این راه از همراهی استادان برجسته ای مانند « بهرمان» و « ناصر تکمیل همایون» هم بهره گرفت.

به گزارش پارس ، سفر را از مرز سرخس شروع کرد، جایی که مطمئن بود جاده ی ابریشم در ایران از آنجا آغاز شده است. ۲۳ روز را در استان خراسان رضوی رکاب زد تا جاده ی قدیم ابریشم را از روی میل های باستانی، رباط ها، کاروانسراها و روستاهای مخروبه و قدیمی پیدا کند. او در واقع با این کار، یک مستندنگاری از جاده ی قدیم ابریشم را آغاز کرد.

علیرضا سعادت حالا که بخشی از کارش را تمام کرده است، به ایسنا درباره ی آن، توضیح داد: فعلا بخش هایی از این جاده را که در استان خراسان رضوی بود، شناسایی کردم. پیدا کردن جاده ی قدیم ابریشم کار سختی است، چون خیلی از نشانه های آن از بین رفته اند.

او اظهار کرد: متأسفانه یکسری از روستاهای قدیمی در مسیر ابریشم که اکنون می توانستند حکم نشانه را داشتند، از بین رفته اند. اهالی این روستاها درآمدشان را از مسافران جاده ی ابریشم تأمین می کردند؛ ولی بعد از حذف این جاده، این روستاها هم مخروبه شدند.

به گفته ی سعادت، بخش هایی از این جاده اکنون در زمین های کشاورزی قرار دارد که دیگر امکان رفت وآمد در آن نیست.

البته او برای شناسایی و مسیریابی تلاش کرده از نزدیک ترین راه ممکن به سمت جاده ی ابریشم، حرکت کند و تا جایی که امکان داشته است در جاده ی قدیم رکاب بزند.

او درباره ی نشانه هایی که اکنون تأییدی بر وجود جاده ی ابریشم هستند توضیح داد: ایرانی ها نخستین ملتی بودند که جاده های ترانزیتی را ایجاد کردند. این جاده ها به تأسیسات زیرساختی نیاز داشتند، مانند چاپارخانه، رباط، کاروانسرا، قهوه خانه و میل های باستانی که هنوز برخی از این نشانه ها وجود دارند و من تلاش کردم همان ها را پیدا کنم تا در جاده ی قدیم ابریشم باشم.

این دوچرخه سوار درباره ی این که مسیر شناسایی شده چقدر برای دیگران قابل استفاده است؟ گفت: مسیر شناسایی شده را در GPS علامت گذاری کردم؛ ولی لازم است متخصصان، اطلاعات به دست آمده را پس از تحلیل و بررسی روی نقشه پیاده کنند تا مسیر اصلی ابریشم مشخص شود و دیگران هم با آسودگی از آن استفاده کنند.

او مسیر حرکتش را امن دانست و افزود: مردم محلی نه تنها برای من به عنوان دوچرخه سوار مشکل ساز نبودند، بلکه خیلی وقت ها تمایل زیادی برای میزبانی داشتند. دیگران هم می توانند با خیالی آسوده این مسیر را امتحان کنند.

وی درباره ی میزان مسافتی که رکاب زده است هم گفت: مسافت اصلی که رکاب زده شده است، پس از کار تحقیقاتی و از روی نشانه های مشخص شده روی GPS می توان به دست آورد.

سعادت علاوه بر شناسایی مسیر، تلاش کرده است پوشاک، فرهنگ و حتا اذان های روستاهای در مسیر ابریشم را هم ثبت و ضبط کند. او در این باره اظهار کرد: گاهی در برخی روستاها، دو روز توقف می کردم تا فرهنگ آن ها را ثبت کنم. اذان ها را هم ضبط کردم، چون با گویش ها و لهجه های متفاوتی اقامه می شد که این جالب بود. زمان زیادی را هم برای عکاسی و فیلم برداری از مردم خراسان رضوی گذاشتم تا یک کار تحقیقاتی انجام داده باشم.

او همچنین به حسی که هنگام دوچرخه سواری در جاده ی قدیم ابریشم داشت، اشاره و بیان کرد: این یک تجربه ی تازه بود، چراکه در مسیری حرکت می کردم که روزگاری مردم آن را با پای پیاده و گاه با شتر و با سرعتی کم طی می کردند. این حرکت آهسته فرصت آشنایی و گفت وگو را با مردم منطقه فراهم می کرد و اجازه می داد با فرهنگ های مختلف آشنا شوم، چون معتقدم جاده فقط مسیر حرکت نیست، بلکه مسیری برای آشنایی تمدن هاست.

سعادت در حال حاضر کار شناسایی جاده ی قدیم ابریشم را به خاطر یک کار تحقیقاتی دیگر متوقف کرده است؛ اما احتمال داد پیش از پاییز امسال، شناسایی این جاده را در استان سمنان شروع کند و گمان می کند ۱۵ روز برای این کار وقت بگذارد.